Θέσπιση ορίου ταχύτητας στα 30χλμ/ώρα εντός των πόλεων, διαβάθμιση των παραβάσεων, εξορθολογισμός των ποινών, πρόστιμα ακόμη και σε πεζούς για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, διήθηση των δικύκλων, τοποθέτηση καμερών και ψηφιακή αποστολή των κλήσεων στους παραβάτες. Αυτά είναι ορισμένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που περιγράφονται στον νέο κυρωτικό ΚΟΚ, η δημόσια διαβούλευση του οποίου ολοκληρώθηκε προ ολίγων ημερών. Συγκοινωνιολόγοι αναλύουν τα θετικά μέτρα αλλά και τα «αγκάθια» του νέου ΚΟΚ.
«Εξορθολογισμός των ποινών»
Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Γιώργος Γιαννής, εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών ETSC, διευθυντής του τμήματος Χωροταξίας Μεταφορών του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Οδικής Ασφάλειας του ΕΜΠ, «ο νέος ΚΟΚ κινείται επιτέλους προς τη σωστή κατεύθυνση. Περιμέναμε πολλά χρόνια να διορθωθεί ο ΚΟΚ του 2006. Τότε, είχαν εισαχθεί πολύ αυστηρές ποινές, που στην πράξη αποδείχθηκε τεράστιο λάθος, επειδή η Τροχαία δυσκολευόταν να κόψει πολλές κλήσεις. Ήταν μια κακή αντιγραφή όσων εφαρμόζονταν τότε στη Γαλλία, η οποία όμως είχε πολύ πιο σοβαρό σύστημα τροχαίας, κάμερες και άλλη οικονομική δυνατότητα των πολιτών».
Πλέον, στον νέο ΚΟΚ, όπως εξήγησε, «έχουν μπει τρία επίπεδα κλήσεων, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης. Πρόκειται για έναν εξορθολογισμό των ποινών. Με τη βοήθεια των συγκοινωνιολόγων ορίστηκε ότι οι σοβαρότερες παραβάσεις είναι:
Παραβίαση της ταχύτητας
Κατανάλωση αλκοόλ
Μη χρήση ζώνης και κράνους
Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη
Χρήση κινητού
Σε αυτές θα επιβάλλονται οι αυστηρότερες ποινές».
«Ό,τι είναι πολύ αυστηρό δεν εφαρμόζεται»
Στον νέο ΚΟΚ προβλέπεται μεταξύ άλλων, ότι οδηγοί που υποπίπτουν στην ίδια παράβαση μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μπορεί να χάσουν το δίπλωμά τους ακόμη και για έξι χρόνια. Σύμφωνα βέβαια με τον κ. Γιαννή, «τους υποτροπιάζοντες τους πιάνουμε και με το point system, δεν χρειαζόμαστε ειδικές διατάξεις. Είναι σημαντικό οι τιμωρίες για τους υποτροπιάζοντες να κινηθούν αναλογικά με τη σοβαρότητα της παράβασης, γεγονός που δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί. Διαφορετικά θα βρεθούμε ξανά να έχουμε αυστηρές ποινές που δεν μπορούν να επιβληθούν».
Αναφορικά με τη διήθηση των δικύκλων μεταξύ των λωρίδων κυκλοφορίας της ίδιας κατεύθυνσης που προβλέπεται στον νέο ΚΟΚ, ο κ. Γιαννής σχολίασε ότι «πρόκειται για νομιμοποίηση της πραγματικότητας. Δεν αλλάζει τίποτα από άποψη ασφάλειας, καθώς στην Ελλάδα όπως και σε όλη την Ευρώπη πρόκειται για κάτι που ήδη συμβαίνει».
«100 νεκροί λιγότεροι ετησίως»
Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές του νέου ΚΟΚ είναι ότι το ανώτατο όριο ταχύτητας μέσα σε κατοικημένες περιοχές, θα ανέρχεται πλέον σε 30 χλμ/ώρα. Σύμφωνα με τον κ. Γιαννή, «είναι μια γενναία διάταξη, που αποτελεί τη νέα τάση σε όλη την Ευρώπη. Η Ελλάδα μετά την Ισπανία και προσφάτως την Ουαλία, το επιβάλλει με εθνική νομοθεσία και δεν αφήνει την αρμοδιότητα στους δήμους. Βάσει των ποσοτικοποιήσεων από ευρωπαϊκές πόλεις οι οποίες εφαρμόζουν αυτό το μέτρο τα τελευταία χρόνια, η εφαρμογή του στην Ελλάδα, θα μειώσει κατά περίπου 105, τους 635 νεκρούς που καταγράφηκαν το 2022».
Βέβαια, σύμφωνα με τον ίδιο, «οι συγκοινωνιολόγοι είχαμε πει το μέτρο να μην ισχύει μόνο σε δρόμους μιας κατεύθυνσης και μιας λωρίδας, αλλά και σε δρόμους μιας λωρίδας δύο κατευθύνσεων, όπου θα εξακολουθεί να ισχύει το όριο των 50χλμ/ώρα. Όπως είναι διατυπωμένος ο νόμος, οι δημοτικές αρχές θα έχουν τον τελικό λόγο για τον αν το όριο των 30 χλμ/ώρα θα ισχύει και σε άξονες δύο κατευθύνσεων με μια λωρίδα».
«Το μέτρο δεν θα εφαρμοστεί σωστά από πολλούς δήμους»
Από την πλευρά του, ο Στέλιος Ευσταθιάδης, παρατηρητής του Δείκτη Οδικής Ασφάλειας (PIN), συγκοινωνιολόγος, ελεγκτής οδικής ασφάλειας και συνεργάτης του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Παύλος Μυλωνάς», σχολίασε ότι η θέσπιση του ορίου ταχύτητας στα 30χλμ/ώρα εντός των πόλεων, «είναι θετικό μέτρο. Το θέμα είναι ότι δεν έχει αποσαφηνιστεί πως ορίζεται μια λωρίδα κυκλοφορίας. Στην πράξη, δρόμοι μιας λωρίδας, είναι στην πραγματικότητα δύο ή και τριών λωρίδων, επειδή παρκάρουν παράνομα. Στους αμφίδρομους όπου δεν θα ισχύει το νέο μέτρο, τίθεται ακόμη μεγαλύτερο ζήτημα οδικής ασφάλειας, εξαιτίας του κινδύνου μετωπικών συγκρούσεων».
Πάντως, ο κ. Ευσταθιάδης εκτιμά ότι «το μέτρο δεν θα εφαρμοστεί σωστά από πολλούς δήμους. Κι αυτό επειδή προβλέπεται ότι οι δήμοι θα πρέπει να εκπονήσουν μελέτη για τους δρόμους όπου θα εφαρμοστεί το νέο όριο ταχύτητας. Είναι ερώτημα αν οι δήμοι έχουν τα απαραίτητα κονδύλια για κάτι τέτοιο».
«Κάμερες και ψηφιακή αποστολή προστίμων»
Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι ότι σύμφωνα με τον κ. Γιαννή, «αυτή η διάταξη δεν αφορά την ασφάλεια των ΙΧ, αλλά όσων κυκλοφορούν εκτός αυτών, δηλαδή των πεζών, των μοτοσικλετιστών και των ποδηλατών, που αποτελούν το 70% των νεκρών στις πόλεις. Ταυτόχρονα, η εμπειρία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνει ότι η θέσπιση αυτού του μέτρου, μακροπρόθεσμα οδηγεί περισσότερους ανθρώπους να μετακινούνται με ΜΜΜ, ποδήλατα ή πεζή».
Προκειμένου αυτό το μέτρο να εφαρμοστεί, ο νέος ΚΟΚ προβλέπει την τοποθέτηση καμερών, αλλά και την αυτόματη αποστολή ψηφιακής κλήσης στο κινητό και την εφορία του παραβάτη. Βάσει όσων σχολίασε ο κ. Γιαννής, «θα πρέπει αυτές οι δύο προϋποθέσεις να ισχύσουν, διαφορετικά, θα πρόκειται για έναν ακόμη νόμο που δεν θα εφαρμόζεται. Έχει ανακοινωθεί ότι η αποστολή της ψηφιακής κλήσης θα λειτουργήσει εντός του 2025 και η τοποθέτηση καμερών εντός του 2026».
«Το θέμα είναι να εφαρμόζονται οι νόμοι»
Αναφορικά με την επιβολή των προστίμων που προβλέπονται στον ΚΟΚ, ο κ. Ευσταθιάδης σχολίασε ότι «το σημαντικότερο ζήτημα είναι η μειωμένη τροχονονομική επιτήρηση, επομένως είναι σημαντικό να μπουν κάμερες. Βέβαια, το ζήτημα είναι οι κάμερες να λειτουργούν, καθώς έχουμε κακή εμπειρία στην Ελλάδα. Αυτό που λέω πάντα, είναι ότι από νόμους είμαστε καλά, το θέμα είναι να εφαρμόζονται. Οι κάμερες που τοποθετήθηκαν σε λεωφορειολωρίδες λειτούργησαν τον περασμένο Νοέμβριο και μετά σταμάτησαν, επειδή το δυναμικό της Τροχαίας δεν μπορούσε να διεκπεραιώσει τόσες κλήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που οι κάμερες πρέπει να είναι σύγχρονες και να αποστέλλονται ηλεκτρονικά οι κλήσεις. Αναμένουμε να δούμε τι θα συμβεί με την προμήθεια των καμερών το προσεχές διάστημα. Πάντως, έστω και λόγω φόβου εξαιτίας των καμερών, πολλοί θα οδηγούν καλύτερα».
Σχετικά με τη νέα διάταξη που προβλέπει ότι οι βενζινοπώλες δεν θα πρέπει να εφοδιάζουν με βενζίνη τους μοτοσικλετιστές οι οποίοι δεν θα φοράνε κράνος, ο κ. Ευσταθιάδης ανέφερε ότι «θεωρώ ότι το μέτρο θα λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά συγκριτικά με άλλα, καθώς δεν μπορούμε να το αστυνομεύσουμε διαφορετικά».
Αναφορικά με το ότι στον ΚΟΚ προβλέπεται η τιμωρία του οδηγού και όχι του οχήματος, ο κ. Ευσταθιάδης δήλωσε ότι «πρόκειται για κάτι σωστό, καθώς δεν πρέπει να στερείται ολόκληρη η οικογένεια το αυτοκίνητο, ειδικά εφόσον είναι το μοναδικό μέσο μεταφοράς».
