Νέο χαράτσι στα πλαστικά μπουκάλια – Πότε θα εφαρμοστεί

Ενα ακόμα χαράτσι κατ΄αντιστοιχία με το περιβαλλοντικό τέλος για τις πλαστικές σακούλες και αυτό για τα πλαστικά ποτήρια και καπάκια τίθεται σε εφαρμογή σε περίπου δέκα ημέρες. Από την 1η Ιουνίου θα επιβάλλεται νέο περιβαλλοντικό τέλος για κάθε πλαστικό μπουκάλι νερού ή αναψυκτικού που πωλείται ύψους 8 ευρωλεπτών.

 
Tην Παρασκευή μάλιστα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κυβέρνησης από την ΑΑΔΕ ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του τέλους ανακύκλωσης στα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC), καθώς και ο τρόπος επιβολής, είσπραξης και απόδοσης του τέλους.

Βάσει του νόμου που ψηφίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι, από την 1η Ιουνίου 2022 επιβάλλεται τέλος ανακύκλωσης για τα μπουκάλια, η συσκευασία των οποίων περιέχει PVC, κατά την πώλησή τους σε κάθε νόμιμο σημείο πώλησης. Η καταβολή του τέλους επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος.

Το ποσό του τέλους θα πρέπει να αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του Φ.Π.Α. και να αποτυπώνεται στα λογιστικά αρχεία που υποχρεούνται να τηρούν οι επιχειρήσεις που πωλούν τα εν λόγω προϊόντα. Θα πρέπει επίσης να αναγράφεται στα σημεία πώλησης των συγκεκριμένων προϊόντων σε εμφανές σημείο για τον καταναλωτή, ότι τα προϊόντα αυτά υπόκεινται σε τέλος, με αναγραφή του ποσού του τέλους.

 
Οι επιχειρήσεις που πωλούν αυτά τα είδη είναι υποχρεωμένες να υποβάλουν δήλωση απόδοσης τέλους ανακύκλωσης κάθε τρίμηνο, έως την τελευταία ημέρα του μήνα που ακολουθεί την χρονική περίοδο στην οποία αφορά. Μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης της εφαρμογής για την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, η δήλωση θα υποβάλλεται ψηφιακά μέσω της Εφαρμογής Ψηφιακής Υποδοχής και Διαχείρισης Αιτημάτων «Τα Αιτήματά μου», που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ (myaade.gov.gr).

Για την περίοδο της πρώτης εφαρμογής και ειδικότερα για τα έσοδα του Ιουνίου 2022, η δήλωση υποβάλλεται μέχρι την 1η Αυγούστου 2022, ενώ βάσει του ψηφισθέντος νόμου, στον παραγωγό συσκευασιών που δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις, επιβάλλεται πρόστιμο από 500 έως 100.000 ευρώ.

Και αυτό το τέλος, όπως το αντίστοιχο για τις πλαστικές σακούλες θα έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και θα αποδίδεται τελικά στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.) με σκοπό τα έσοδα να διατίθενται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση δράσεων ανακύκλωσης.

Αναλυτικά τι ισχύει
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί, πάντως, ότι το ποσό που έχει συγκεντρωθεί από την πληρωμή περιβαλλοντικού τέλους από τις πλαστικές σακούλες δεν έχει επιστρέψει ακόμα στους πολίτες μέσω συγκεκριμένων δράσεων καθώς παρά το γεγονός ότι εφαρμόζεται από το 2018 δεν έχουν …αποφασιστεί οι δράσεις, τις οποίες θα χρηματοδοτήσει.

Την παραδοχή έκανε πριν περίπου ένα μήνα ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΟΑΝ, Νίκος Χιωτάκης στο πλαίσιο ενημέρωσης της επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, επισημαίνοντας ότι τα χρήματα που έχουν ήδη συγκεντρωθεί φτάνουν τα 20 εκατομμύρια ευρώ, αλλά η απόδοση του τέλους φθίνει με την πάροδο του χρόνου.

«Το ποσό έχει διπλασιαστεί από το 2019, αλλά σε μακρύτερο χρονικό διάστημα. Φτάνει τα 20 εκ. ευρώ. Τον πρώτο χρόνο έπιασε τόπο αλλά η απόδοσή του ανά 6μηνο φθίνει με τα έσοδα το τελευταίο εξάμηνο να είναι περίπου 1,5 εκ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί. Ο νόμος λέει να επιστραφούν στους πολίτες. Δε θέλουμε να σπαταλήσουμε αυτά τα χρήματα και γι΄αυτό είμαστε σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να επιλεγεί ένας τρόπος και να πιάσουν τόπο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χιωτάκης.

Τι άλλο θα αλλάξει στη ζωή μας το προσεχές διάστημα
Το 2023 θα πρέπει να έχουν οργανωθεί και να λειτουργούν συστήματα εγγυοδοσίας και στις συσκευασίες ποτών, αναψυκτικών και ροφημάτων από αλουμίνιο και γυαλί μίας χρήσης πλέον της ήδη θεσπισμένης, με τον ν.4736/2020, αντίστοιχης υποχρέωσης για τις πλαστικές φιάλες.

Βάσει των ρυθμίσεων, από τις 5.1.2023, οι υπόχρεοι φορείς συσκευασίας ποτών από αλουμίνιο έως και 1,5 λίτρο, από γυαλί μιας χρήσης έως και 3 λίτρα, καθώς και από πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης οφείλουν να σχεδιάσουν, να εφαρμόσουν και να λειτουργήσουν Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) αποβλήτων συσκευασιών πανελλαδικής εμβέλειας, με σκοπό την εφαρμογή συστήματος επιστροφής εγγύησης για τις εν λόγω συσκευασίες προκειμένου να επιτύχουν τους προβλεπόμενους ποσοτικούς στόχους χωριστής συλλογής, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης.

Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, από την 1η Σεπτεμβρίου 2022 κάθε δημόσια και ιδιωτική σχολική μονάδα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να διαθέτει κάδους ή περιέκτες σε συγκεκριμένα σημεία του σχολικού συγκροτήματος για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων των ακόλουθων ρευμάτων, με σκοπό την ανακύκλωση:

έντυπου χαρτιού και αποβλήτων συσκευασιών
αποβλήτων τροφίμων, υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκκινήσει η υλοποίηση της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από τον οικείο δήμο,

φορητών ηλεκτρικών στηλών.
Επιπλέον σε όλα τα νέα κτίρια, για τα οποία υποβάλλεται προέγκριση οικοδομικής άδειας ή οικοδομική άδεια κατηγορίας 3 κατόπιν βεβαίωσης όρων δόμησης ήδη θα πρέπει να εξασφαλίζεται κατάλληλος χώρος, ανοιχτός ή κλειστός, εντός ή εκτός του κτιρίου, για τη συλλογή και αποθήκευση των αποβλήτων, προσβάσιμος από τον δρόμο για την αποκομιδή. Ο χώρος αυτός θα πρέπει να είναι επαρκούς χωρητικότητας, ώστε να αποθηκεύει σε κατάλληλους περιέκτες τουλάχιστον τέσσερα ρεύματα αποβλήτων, τα οποία παράγονται από τους χρήστες του κτιρίου.

Έως την 1η Ιανουαρίου 2024 οι δήμοι υποχρεούνται να οργανώνουν τη χωριστή συλλογή των επικίνδυνων αποβλήτων στα νοικοκυριά, από είδη καθημερινής χρήσης, όπως τα προϊόντα καθαρισμού (χλωρίνες κ.λπ.), βερνίκια, χρώματα, διαλύτες, μελάνια κλπ.προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα επικίνδυνα απόβλητα υποβάλλονται σε επεξεργασία και δεν ρυπαίνουν άλλες ροές αστικών αποβλήτων. Η χωριστή συλλογή των αποβλήτων θα γίνεται με μέριμνα του οικείου δήμου στα Πράσινα Σημεία και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοιο σε κατάλληλα αδειοδοτημένο χώρο.

Από την ιδια ημερομηνία, την 1η Ιανουαρίου 2024, τα απόβλητα από χρώματα και βερνίκια θα συλλέγονται υποχρεωτικά στα χρωματοπωλεία. Οι φορείς λειτουργίας των χρωματοπωλείων υποχρεούνται να οργανώσουν τη συλλογή αυτών των αποβλήτων σε κατάλληλους περιέκτες, εντός των χώρων λειτουργίας τους, ενώ οι δήμοι θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη συλλογή και μεταφορά τους.

Επίσης τα φαρμακευτικά προϊόντα οικιακής χρήσης με ληγμένη ή μη ημερομηνία θα συλλέγονται υποχρεωτικά στα φαρμακεία.

Τέλος ταφής και δημοτικά τέλη

Παράλληλα από την 1η Ιανουαρίου 2022 έχει ξεκινήσει η επιβολή του τέλους ταφής, η οποία μπορεί να μην έχει φανεί έως τώρα στα δημοτικά τέλη εξαιτίας της γενικότερης οικονομικής κατάστασης εξαιτίας της οποίας έχει δοθεί σιωπηρή παράταση, η οποία όμως αφορά μόνο την πληρωμή του τέλους από τους δήμους και όχι την εφαρμογή του μέτρου που δεν έχει ανασταλεί.

Υπενθυμίζεται ότι το τέλος ταφής ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων που οδηγείται σε ταφή και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΚΕΔΕ, οι δήμοι της χώρας αναμένεται να επιβαρυνθούν ετησίως με τουλάχιστον 80 εκατομμύρια ευρώ, ποσό το οποίο δεν μπορεί – όπως επισημαίνουν – παρά να μετακυλιστεί στους πολίτες μέσω των δημοτικών τελών ή/και των λογαριασμών ύδρευσης.