Εννέα άνδρες που κατηγορούνται ότι προκάλεσαν ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυάγια στη Μεσόγειο είναι «αποδιοπομπαίοι τράγοι» που δεν έπρεπε ποτέ να διωχθούν, υποστηρίζουν οι δικηγόροι υπεράσπισης, πριν από την πολυαναμενόμενη δίκη τους στην Ελλάδα.
Οι Αιγύπτιοι ύποπτοι, οι οποίοι κρατούνται προφυλακισμένοι μετά την καταστροφή της 14ης Ιουνίου πέρυσι, θα παρουσιαστούν ενώπιον δικαστηρίου στην πόλη της Καλαμάτας.
Υπολογίζεται ότι 600 άνδρες, γυναίκες και παιδιά έχασαν τη ζωή τους όταν το «Adriana», μια παλιά ψαρότρατα που πιστεύεται ότι μετέφερε έως και 750 άτομα, ανατράπηκε στα διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου.
Οι εικόνες με τους στριμωγμένους μετανάστες στο υπερπλήρες σκάφος με προορισμό την Ιταλία που έκαναν τον γύρο του κόσμου, προκάλεσαν παγκόσμια οργή για το αν η Ελληνική Ακτοφυλακή – η οποία ειδοποίησε για πρώτη φορά το πλοίο αφού αντιμετώπισε πρόβλημα με τον κινητήρα περίπου 15 ώρες πριν ανατραπεί και βυθιστεί – θα μπορούσε να είχε κάνει περισσότερα για να αποτρέψει την τραγωδία.
Τα θύματα που επιβιβάστηκαν στο σκάφος στη Λιβύη ήταν Πακιστανοί, Σύροι, Αιγύπτιοι και Παλαιστίνιοι. Σύντομα αποκαλύφθηκε ότι γυναίκες και παιδιά –από τους 104 επιζώντες, όλοι ήταν ενήλικες άνδρες και αγόρια– είχαν κλειδωθεί στο αμπάρι της βάρκας. Το πλοίο βυθίστηκε σε μια από τις βαθύτερες περιοχές της Μεσογείου. Μέχρι σήμερα, έχουν ανασυρθεί μόνο 82 πτώματα.
Ένα χρόνο μετά, υπάρχει ανησυχία για το εάν οι κατηγορούμενοι, που ήταν μεταξύ των επιζώντων, θα δικαστούν δίκαια, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian. Οι εννέα κατηγορούμενοι, ηλικίας από 20 έως 40 ετών, θα δικαστούν για διακίνηση μεταναστών, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, κίνδυνο ανθρώπινων ζωών και πρόκληση ναυαγίου – κατηγορίες που επισύρουν πολλαπλές ισόβιες ποινές. Όλοι έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά ότι εμπλέκονται στην επιχείρηση διακίνησης.
Οι δικηγόροι υπεράσπισης έχουν ήδη επισημάνει ότι όταν ξεκινήσει η δίκη την Τρίτη θα προσπαθήσουν να απορρίψουν την υπόθεση, υποστηρίζοντας ότι καθώς το ναυάγιο συνέβη σε διεθνή ύδατα, τα ελληνικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία για τη δίκη.
Η Βίκυ Αγγελίδου, δικηγόρος που εκπροσωπεί δύο από τους άνδρες, είπε στον Guardian ότι τα στοιχεία των μαρτύρων κατηγορίας ήταν ανεπαρκή.
«Οι μάρτυρες αναγκάστηκαν να καταθέσουν υπό πίεση. Δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη εναντίον των κατηγορουμένων και αυτό οφείλεται στο ότι πλήρωσαν όπως και οι υπόλοιποι», είπε. «Οι πραγματικοί λαθρέμποροι δεν μπαίνουν ποτέ σε ένα πλοίο. Μιλάμε για μεγάλες επιχειρήσεις. Είναι πολύ επαγγελματίες».
Η Νατάσα Νταϊλιάνη, άλλη δικηγόρος υπεράσπισης, είπε ότι ήταν σαφές ότι οι ύποπτοι ήταν «αποδιοπομπαίοι τράγοι για να καλυφθούν οι ευθύνες της [ελληνικής] ακτοφυλακής». «Πρέπει να υπάρξει δίκαιη δίκη και αναζήτηση των πραγματικών αιτιών», πρόσθεσε.
Αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης επιμένουν ότι οι αρχές δεν μπόρεσαν να λάβουν μέτρα νωρίτερα επειδή το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα. Αν και παράλληλη έρευνα για τις ενέργειες της Ελληνικής Ακτοφυλακής βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη, αξιωματούχοι της ναυτιλίας απέρριψαν επίσης τους ισχυρισμούς ότι σκόπιμα απέτυχαν να επέμβουν από φόβο μήπως μεταφερθεί στην ξηρά μια τόσο μεγάλη ομάδα αιτούντων άσυλο. Ισχυρίστηκαν ότι, ενώ ένα σκάφος είχε αποσταλεί στην περιοχή, τα μέλη του πληρώματος του πληγέντος σκάφους απέρριψαν επανειλημμένα προσφορές βοήθειας, λέγοντας: «Καμία βοήθεια… [εμείς] πηγαίνουμε στην Ιταλία».
Ομάδες που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των επιζώντων και των μεταναστών αμφισβητούν αυτή την εκδοχή των γεγονότων. Σε μια έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο, η υπηρεσία συνόρων της ΕΕ, Frontex, η οποία είχε εντοπίσει το σκάφος από αέρος πριν από την ακτοφυλακή, έκανε επίσης νύξη για παράλειψη καθήκοντος, λέγοντας ότι οι ελληνικές αρχές δεν απάντησαν στις επόμενες κλήσεις και τις προσφορές της βοήθεια. Σε μήνυση που κατατέθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι επιζώντες όχι μόνο κατηγόρησαν τις ελληνικές αρχές ότι σκόπιμα δεν παρενέβησαν για να σώσουν τους επιβαίνοντες, αλλά υποστήριξαν ότι μια καταδικασμένη απόπειρα ρυμούλκησης του σκάφους προκάλεσε τη βύθιση του σκάφους.
«Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος αυτοί οι εννέα επιζώντες να κριθούν «ένοχοι» με βάση ελλιπή και αμφισβητήσιμα στοιχεία, δεδομένου ότι η επίσημη έρευνα για τον ρόλο της ακτοφυλακής δεν έχει ολοκληρωθεί», δήλωσε η Τζούντιθ Σάντερλαντ, συνεργάτης στο Human Rights Watch. «Η αξιόπιστη και ουσιαστική λογοδοσία για ένα από τα χειρότερα ναυάγια στη Μεσόγειο πρέπει να περιλαμβάνει προσδιορισμό της ευθύνης των ελληνικών αρχών».
