Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη και η πιο παλιά από όλες. Την έδωσε στούς πρωτοπλάστους μέσα στον παράδεισο,για να μπορέσουν να προφυλαχθούν οι πρωτόπλαστοι από επικίνδυνη και πρόωρη χρήση του δέντρου της γνώσεως . Έδωσε σε αυτούς εντολή ο Θεός να μην φάνε, να νηστέψουν δηλαδή, από αυτό το δέντρο, έως ότου με την άσκηση και την τελείωση που από αυτήν θα προέλθει, να γίνουν ώριμοι.
Αυτοί όμως με την σύσταση του διαβόλου και την δική τους ελευθερία, παράκουσαν την εντολή του θεού και εξετροχιάσθηκαν από την οδό της τελειώσεως, και ήταν αδύνατο πλέον να φτάσουν στην αθανασία και την θέωση για την οποίαν ήταν πλασμένοι.
Η νηστεία έκτοτε θεωρείται βασικό «εργαλείο» στην καταπολέμηση του διαβόλου και του κακού εαυτού μας …
Ο Χριστός μας, τόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας. Είπε: «Το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία» . Δηλαδή με τη νηστεία πολεμάμε τον διάβολο και νικάμε τις πονηρίες του καθώς και γίνεται ευαίσθητη η ανθρώπινη μας φύση στην αγάπη Του και στη χάρη Του.
Η νηστεία που προηγείται Πάσχα, Χριστουγέννων μας βοηθάει ακόμη για να ζήσουμε και να βιώσουμε στην ύπαρξη μας το γεγονός της κάθε εορτής.
Η Tετάρτη και η Παρασκευή όλου του χρόνου, αλλά και ιδιαίτερα των περιόδων νηστείας (σαρακοστών), είναι ημέρες αυστηρής νηστείας, δηλαδή φαγητού χωρίς λάδι.
Την Παρασκευή νηστεύουμε επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος, σταυρώvουμε με την νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους, όπως ελέησε τον σταυρωμένο ευγνώμονα ληστή.
Την Tετάρτη νηστεύουμε για να θυμόμαστε ότι ένας φίλος του Τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη, και να το συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς, παρ’ ότι είμαστε φίλοι Του, είναι δυνατό, αν δεν προσέχουμε και δεν αγωνιζόμαστε , να Τον προδώσουμε.
Ωστόσο, όταν τις ημέρες κατά τις οποίες έχουμε χρέος να κάνουμε αυστηρή νηστεία συμπέσει κάποια εορτή, γίνεται «κατάλυση» δηλαδή χαλάρωση της νηστείας. Αν είναι εορτή αγίου τρώμε λάδι, αν είναι εορτή της Παναγίας ή του Προδρόμου τρώμε ψάρι.
Οι ημέρες: Δευτέρα, Tρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή είναι ημέρες καταλύσιμες, δηλαδή τρώμε απ’ όλα ό,τι θέλουμε, εκτός από τις περιόδους νηστειών.
Το Σάββατο και την Κυριακή δεν επιτρέπεται ποτέ να γίνει αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. ‘Όλο το xρόνo ένα μόνο Σάββατο νηστεύουμε το λάδι, το Μεγάλο Σάββατο, επειδή την ημέρα αυτή ο Xριστός είναι σωματικά στον τάφο και η ψυχή Του έχει κατέβει στον Άδη να αναστήσει τον προπάτορα Αδάμ.
