Η ιστορία μας ξεκινάει με έναν 34χρονο φτωχό σκηνοθέτη.
Έπειτα από τρεις ταινίες μικρού μήκους έχει έρθει η ώρα επιτέλους να γυρίσει μια κανονική. Το μεγάλο του πλεονέκτημα, ωστόσο, είναι ταυτόχρονα και μειονέκτημα. Ο σκηνοθέτης της ιστορίας μας είναι Αμερικάνος. Και οι Αμερικάνοι σκηνοθέτες έχουν το πλεονέκτημα να μπορούν να κυνηγούν την τύχη τους στην πιο μαζική βιομηχανία του Hollywood. Κι όμως, αυτό μετατρέπεται εύκολα και σε αρνητικό: μέσα σε μια τόσο πολυπληθή κατάσταση, ποιος παραγωγός θα σου δώσει σημασία αν δεν είσαι κάτι πραγματικά ιδιαίτερο;
Ας είναι καλά ο Στίβεν Κινγκ, όμως, που έχει βοηθήσει κόσμο και κοσμάκη στο Hollywood. Ο πολυγραφότατος συγγραφέας δεν είχε ποτέ κανένα πρόβλημα να βλέπει τις «χάρτινες» ιστορίες του να γίνονται βιβλία (με εξαίρεση ορισμένες φορές που εκνευριζόταν με κάτι αποδόσεις…) και αφού πλούτισε πουλώντας τα δικαιώματά τους στους παραγωγούς του Hollywood, αποφάσισε πως θα δίνει τα δικαιώματα των ιστοριών του για μόλις ένα δολάριο.
Ο σκηνοθέτης της ιστορίας μας γνώριζε προσωπικά τον Κινγκ. Για την ακρίβεια, τον θαύμαζε και είχε τύχει να μιλήσουν μπόλικες φορές. Τα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεράσει για να γυρίσει μια κανονική ταινία, από το στάδιο της συγγραφής του σεναρίου μέχρι την έγκριση και την έναρξη της παραγωγής, έμοιαζαν βουνό. Αλλά τουλάχιστον τα δικαιώματα μιας ιστορίας θα μπορούσε να τα εξασφαλίσει εύκολα. Ας έκανε τουλάχιστον αυτό.
Πήρε τη συλλογή διηγημάτων του Κινγκ με το όνομα «Different seasons». Διάβασε τα τέσσερα διηγήματα που την συναποτελούσαν. Στάθηκε στο «Rita Hayworth and the Shawshank Redemption». Αγόρασε για ένα δολάριο τα δικαιώματα από τον «Βασιλιά» και πήρε την ευχή του, έγραψε το σενάριο, απευθύνθηκε στον ατζέντη του και… η έγκριση από τα στούντιο ήρθε!
Η ταινία του Φρανκ Ντάραμποντ θα γινόταν πραγματικότητα. Το «Rita Hayworth and the Shawshank Redemption» θα ήταν ο τίτλος της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του!
Όμως ποιος είπε ότι τα εμπόδια τελειώνουν εδώ; Μιλάμε για το Hollywood φιλαράκι, το ότι είσαι ένας σκηνοθέτης που κάνει μια ταινία είναι τόσο είδηση ότι το πρωί ο ήλιος ανατέλλει από την Ανατολή και το βράδυ δύει από τη Δύση: σιγά το νέο. Το διασκευασμένο σενάριο στάλθηκε σε ατζέντες άπειρων ηθοποιών, το κάστινγκ ξεκίνησε. Ο Ντάραμποντ ήξερε πως χρειαζόταν ένα πρωτοκλασσάτο όνομα για τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Απευθύνθηκε στον Κέβιν Κόστνερ που τότε ήταν τεράστιο όνομα και όπως αναμενόταν έφαγε μια τεράστια χυλόπιτα. Τα κορυφαία ονόματα του Holllywood δεν έδιναν καν σημασία στο σενάριο που τους είχε σταλεί. Είναι χαρακτηριστικό πως στο γραφείο του Ντάραμποντ έσκαγαν συνεχώς γυναίκες ηθοποιοί για κάστινγκ προκαλώντας την απορία του φτωχού μας σκηνοθέτη.
Μικρή λεπτομέρεια: η πλοκή της ταινίας εξελισσόταν κατά βάση μέσα σε μια αντρική φυλακή και γυναικείοι χαρακτήρες δεν υπήρχαν ούτε για δείγμα. Οι γυναίκες που πήγαιναν στο κάστινγκ είχαν παραπλανηθεί από τον τίτλο και ερχόντουσαν να παίξουν την Ρίτα Χέιγουορθ χωρίς να έχουν διαβάσει καν το σενάριο! Ο Ντάραμποντ, εκνευρισμένος από αυτή την κατάσταση, «έκοψε» τον τίτλο σε «Τhe Shawshank Redemption».
Η κακή του τύχη άλλαξε όταν ο Μόργκαν Φρίμαν διάβασε το σενάριο, εντυπωσιάστηκε και «παρήγγειλε» από τον ατζέντη του να παίξει στην ταινία. Φήμες λένε πως ο Ντάραμποντ έκανε… κωλοτούμπες όταν έμαθε το νέο. Τι κι αν ο συμπρωταγωνιστής της ταινίας ήταν ένας Ιρλανδός που ο ίδιος ο Ντάραμποντ προσπαθούσε να «ψήσει» (με ατυχή αποτελέσματα) τους Κλιντ Ίστγουντ, Ρόμπερτ Ρέντφορντ, Χάρισον Φορντ και Πολ Νιούμαν να παίξουν; Ο ρόλος πήγε στον Μόργκαν Φρίμαν με συνοπτικές διαδικασίες.
Τα νέα ταξίδεψαν στο Hollywood με ταχύτητα σφαίρας: ο Μόργκαν Φρίμαν θα παίξει σε μια ταινία ενός άγνωστου σκηνοθέτη βασισμένη σε ένα διήγημα του Στίβεν Κινγκ. Το νερό είχε μπει στο αυλάκι, τα πράγματα ήταν πολύ πιο εύκολα πλέον: οι ηθοποιοί βρισκόντουσαν για πλάκα, η παραγωγή έγινε πολύ πιο συνεννοήσιμη, η ταινία που θα γυριζόταν θα ήταν υψηλών προδιαγραφών.
Κι όμως, στο box office τα πράγματα δεν πήγαν τόσο καλά. Η ταινία- για να το πούμε όσο πιο συνοπτικά γίνεται- «πάτωσε». Ο Ντάραμποντ πήγε γεμάτος ενθουσιασμό σε μια μεγάλη κινηματογραφική αίθουσα κατά την πρεμιέρα της αλλά βρέθηκε μπροστά σε άδεια καθίσματα.
Ο Φρίμαν απέδωσε την αποτυχία στον παραπλανητικό τίτλο και κατέκρινε τον Ντάραμποντ που είχε κόψει το όνομα της Ρίτα Χέιγουορθ. Ίσως να είχε δίκιο…
Οι (παραδοσιακά πιο σκληροί σε τέτοιες περιπτώσεις) παραγωγοί από την άλλη ήταν (παραδόξως) πιο διαλλακτικοί: σε μια σεζόν που είχε βγει στις αίθουσες το Φόρεστ Γκαμπ και το Pulp Fiction, πώς να κάνεις νούμερα;
Κι όμως, ο Ντάραμποντ ήξερε. Ήξερε πως αυτή η ταινία είχε πολλά πράγματα να πει. Ήξερε πως υπάρχει ένα κοινό που ενδιαφέρεται για αυτά που έχει να πει. Και πως σιγά-σιγά αυτό το κοινό και η ταινία θα συναντιόντουσαν.
Πήρε χρόνια για να εδραιωθεί αλλά πλέον, 24 χρόνια μετά, μπορούμε να το πούμε: το «Τhe Shawshank Redemption» (στα ελληνικά: «Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ) είναι μια από τις καλύτερες ταινίες των 90s και σύμφωνα με το imdb η καλύτερη ταινία όλων των εποχών! Ναι, σαν το ουίσκι που όσο παλιώνει τόσο πιο αγαπητό γίνεται, η ταινία αυτή απέκτησε ένα μαζικό κοινό.
«Ήταν σαν μια βελανιδιά που μεγαλώνει. Ξέρεις: αργή πρόοδος» είχε δηλώσει ο Μοργκαν Φρίμαν για τη σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στο κοινό και την ταινία ενώ ο Κέβιν Κόστνερ (που απέρριψε τον ρόλο που τελικά πήρε ο Τιμ Ρόμπινς για να γίνει ο ρόλος της ζωής του…) παραδέχθηκε πως μετάνιωσε που δεν έπαιξε σε αυτή την ταινία.
Στην (κατά το imdb) καλύτερη ταινία ever.
Που κόστισε στον δημιουργό της μόλις ένα δολάριο…
