«Ξεπαγώνουν» το ένα μετά το άλλο τα δάνεια που είχαν τεθεί σε καθεστώς αναστολής εξόφλησης των μηνιαίων δόσεων, ελέω κορονοϊού: Εννέα μήνες πέρασαν χωρίς να χρειαστεί οι δανειολήπτες να προβληματιστούν, πλέον όμως ήρθε η ώρα της αλήθειας. Με την οικονομική δραστηριότητα να παραμένει στον «πάγο» θα πρέπει να βρουν τρόπο να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους έναντι των τραπεζών.
«Σβήνει» το moratorium 9 μηνών που είχε τεθεί στην εξόφληση δανείων από την αρχή της πανδημίας: Υπολογίζεται ότι τα δάνεια που μπήκαν σε αναστολή έφτασαν στο ανώτατο σημείο τους τα 27,6 δισ. ευρώ μέσα στο 2020, αλλά ως το τέλος της περασμένης χρονιάς είχαν μειωθεί στα 4 δισ. ευρώ για να περιοριστούν τον Ιανουάριο στα 2 δισ. ευρώ. Έτσι, αρκετοί δανειολήπτες μετά τον «πάγο» 9 μηνών στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους απέναντι στις τράπεζες μένουν εκτεθειμένοι και αναζητούν τρόπο να καλύψουν τις δόσεις των δανείων τους, παρά το γεγονός ότι η οικονομική δραστηριότητα δεν έχει ακόμη «πάρει μπροστά».
Ανησυχία για νέα γενιά «κόκκινων δανείων»
Η εξέλιξη αυτή προκαλεί ανησυχίες για ένα νέο «κύμα» μη εξυπηρετούμενων δανείων, αν και στελέχη τραπεζών εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι τελικά το ποσοστό των δανείων που πέρασαν σε αναστολή και αναμένεται να «κοκκινήσουν» δεν θα ξεπεράσει το 20%, καθώς οι δανειολήπτες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις, υποστηρίζονται από κρατικά προγράμματα, όπως το Γέφυρα που επιδοτεί δόσεις δανείων, αλλά και από τις διευκολύνσεις που παρέχουν οι ίδιες οι τράπεζες, μέσω προγραμμάτων σταδιακής επανόδου σε κανονική δόση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δώσει οι τράπεζες,
· Η Alpha Bank έβαλε στον «πάγο» δάνεια ύψους 5,5 δισ. ευρώ και πλέον όλες οι αναστολές έχουν λήξει. Η διοίκηση εκτιμά ότι το ποσοστό αθετήσεων σε αυτά τα δάνεια θα φθάσει σε 15 – 20%.
· Η Eurobank έδωσε αναστολή σε δάνεια 4,9 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2020 παρέμεναν σε καθεστώς moratorium δάνεια ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Η διοίκηση εκτιμά τις πιθανές απώλειες σε ποσοστό 20%.
· Για την Εθνική το αντίστοιχο ποσό ήταν 3,8 δισ. ευρώ και όλες οι αναστολές είχαν λήξει στο τέλος του 2020, ενώ η διοίκηση εκτιμά ότι οι απώλειες δεν θα ξεπεράσουν το 20%.
· Τα δάνεια σε αναστολή της Τρ. Πειραιώς έφθασαν τα 5,7 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2020 παρέμεναν σε αναστολή δάνεια ύψους 900 εκατ. ευρώ, ενώ η διοίκηση προβλέπει απώλειες 15 – 20%.
Ποιες είναι οι εναλλακτικές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Σε κάθε περίπτωση, αν και ο «πάγος» στην εξόφληση δανείων για την πλειονότητα των δανειοληπτών αποτελεί παρελθόν, εντούτοις όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, σε γενικές γραμμές όσοι εξέρχονται του moratorium εξυπηρετούν κανονικά τις δόσεις των δανείων τους. Και φυσικά όταν δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν μπορούν πάντα να προσφύγουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για διευκολύνσεις: Ήδη «τρέχουν» μεταβατικά προγράμματα «επανόδου» που δίνουν την δυνατότητα στον δανειολήπτη να πληρώσει ακόμη και μισή δόση.
Αλλά ακόμη και εάν δεν είναι εφικτό να εξοφληθεί το 50% της δόσης, υπάρχουν τραπεζικά ιδρύματα που προσφέρουν και πιο εξειδικευμένα προγράμματα ανά δάνειο και κατηγορία δανειολήπτη (επιχείρηση – ιδιώτης), ενώ, στην περίπτωση που καμία από τις έτοιμες λύσεις δεν βοηθούν, τότε υπάρχουν και εναλλακτικές προτάσεις, που λαμβάνουν υπόψιν την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, την ευρύτερη σχέση που έχει με την τράπεζα και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Τι πρέπει να κάνει ο δανειολήπτης
Από την πλευρά του πάντως ο δανειολήπτης που επιδιώκει να διευκολυνθεί από το τραπεζικό Ίδρυμα, θα πρέπει να κάνει στις περισσότερες των περιπτώσεων κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες που θα τον διευκολύνουν στις συζητήσεις που θα έχει με τους εκπροσώπους της Τράπεζας. Συγκεκριμένα ο δανειολήπτης θα πρέπει:
Να έχει έγκαιρη επικοινωνία με την τράπεζα. Ο δανειολήπτης ενημερώνει για την οικονομική του κατάσταση και ζητά από την τράπεζα να του υποδείξει λύσεις.
Να κάνει αίτηση (γραπτή ή ηλεκτρονικά) προκειμένου να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι έληξε η 9μηνη αναστολή και η τράπεζά του προσφέρει προγράμματα ρύθμισης για μετά τη λήξη της αναστολής δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το δάνειο ρυθμίζεται «αυτόματα». Θα πρέπει να υπάρξει επικοινωνία, εύρεση λύσης και αίτηση (και στις πιο πολλές περιπτώσεις ενημέρωση οικονομικών στοιχείων, επιπέδου διαβίωσης κλπ).
Να είναι Συνεργάσιμος δανειολήπτης. Πρόκειται για εκείνον που ενημερώνει τακτικά την τράπεζά του για τα οικονομικά του στοιχεία, τις μεταβολές (εισόδημα, επάγγελμα, ανεργία, ασθένεια, ανικανότητα, οικογενειακή κατάσταση, διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας κλπ), ενώ απαντά στις τηλεφωνικές κλήσεις από την τράπεζα είτε για επικαιροποίηση στοιχείων είτε για ενημέρωση σχετικά με καθυστέρηση πληρωμής.
