Εντονες αντιδράσεις και προβληματισμό προκαλούν στην εκπαιδευτική κοινότητα οι εξαγγελίες Γαβρόγλου για το νέο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Οι φιλόλογοι εκφράζουν τη σφοδρή αντίθεσή τους για κατάργηση των λατινικών.
Η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, για μιαν ακόμη φορά, διαμαρτύρεται εντονότατα για τη συνεχιζόμενη, συστηματική υποβάθμιση έως και εκμηδένιση της Κλασσικής Παιδείας στους δύο βασικούς πυλώνες της, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, που αβασάνιστα επιχειρεί τον τελευταίο καιρό το υπουργείο Παιδείας, χωρίς ουσιαστικό διάλογο με τα Πανεπιστήμια και τους ειδικούς επιστημονικούς φορείς.
Οπως τονίζει “Προηγήθηκε η δραστική μείωση των ωρών διδασκαλίας και η αφαίρεση του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών από τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου, που οδήγησαν στην πλήρη περιθωριοποίηση και απαξίωση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και στέρησαν τους μαθητές από την κατανόηση της διαχρονίας της γλώσσας μας και των σταθερών αξιών που εκφράζουν τα κλασσικά κείμενα”.
Οι φιλόλογοι επισημαίνουν οτι : “Ακολούθησε η μείωση της διδασκαλίας κειμένων από το πρωτότυπο στο Λύκειο και η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση για την κατάργηση στις Πανελλήνιες Εξετάσεις της μετάφρασης του διδαγμένου κειμένου και την υποβάθμισή της στην εξέταση του αδίδακτου κείμενου. Τώρα το Υπουργείο Παιδείας καταφέρει τη χαριστική βολή κατά του άλλου βασικού άξονα της Κλασικής Γραμματείας, της Λατινικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας.Με βάση κυρίως πρόταση του Ι.Ε.Π. ο υπουργός Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου εξαγγέλλει «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», που αφορά πρωτίστως τη Γ΄ Λυκείου και τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Στο πλαίσιο αυτό αντικαθιστά το μάθημα των Λατινικών με το μάθημα της Κοινωνιολογίας, με προδήλως ανέρειστα επιχειρήματα όπως ότι η μόνη χρησιμότητα των Λατινικών είναι για τα Τμήματα Φιλολογίας και ότι τα Λατινικά συμβάλλουν στην αποστήθιση και τη βαθμοθηρία. Οι ισχυρισμοί αυτοί εύκολα ανασκευάζονται από πανθομολογούμενες διαπιστώσεις για την ουσιαστική αξία της διδασκαλίας και γνώσης των Λατινικών: η ορολογία των φυσικών, ιατρικών και γενικά όλων των θετικών επιστημών βασίζεται κυρίως στα Λατινικά. Και γι’ αυτό και μόνο, έστω και στοιχειώδης γνώση της Λατινικής θα ήταν χρήσιμο να προσφέρεται και στη γενική παιδεία, όπως συνέβαινε παλαιότερα, όταν η ανθρωπιστική παιδεία συνέβαλλε ουσιαστικά στην ολόπλευρη πνευματική καλλιέργεια των πολιτών. Καταργώντας τα Λατινικά και από τη Θεωρητική Κατεύθυνση το Υπουργείο λησμονεί ότι η Λατινική τροφοδότησε με απαράμιλλη γλωσσική αρτιότητα το Ρωμαϊκό Δίκαιο, που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης Νομικής Επιστήμης”.
Με την κατάργηση των Λατινικών, τονίζουν οι φιλόλογοι “ παραγνωρίζεται επίσης η ουσιαστική σχέση της Λατινικής με την Ελληνική γλώσσα στη δομή, στη μορφολογία και στο λεξιλόγιο. Η Ελληνική, κατά τον Μεσαίωνα και μετά την πτώση του Βυζαντίου, διαδόθηκε στη Δύση κυρίως μέσω της Λατινικής, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές γλώσσες που έχουν ως βάση τη Λατινική να χαρακτηρίζονται από τον μεγάλο σύγχρονο γλωσσολόγο F.R. Adrados ως «κρυπτοελληνικές».
Ως εκ τούτων, οι κλασσικές γλώσσες, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, δεν είναι νεκρές, αλλά ζουν, ενυπάρχουν ενσωματωμένες στη σύγχρονη γλώσσα των επιστημών και της καθημερινής ζωής, συμβάλλοντας έτσι στην πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη του σύγχρονου οικουμενικού ανθρώπου. Ως προς την «αποστήθιση» που επικαλείται το Υπουργείο, αυτή οφείλεται στον τρόπο διαμόρφωσης της ύλης των Λατινικών και στον μηχανιστικό τρόπο διδασκαλίας, χωρίς επαφή με τα μεγάλα κλασσικά κείμενα της Λατινικής Γραμματείας, πρόσφορα για γλωσσική διδασκαλία αλλά και ανάδειξη των μορφωτικών αξιών του ρωμαϊκού πολιτισμού. Βελτίωση, επομένως, της ύλης και του τρόπου διδασκαλίας και όχι κατάργηση των κλασικών γλωσσών απαιτείται για μία καλύτερη παιδεία. Σε μια εποχή επικράτησης της τεχνολογίας, τα κλασσικά γράμματα ενισχύουν το μορφωτικό επίπεδο των νέων, οξύνουν την κριτική τους σκέψη και καλλιεργούν τον ψυχικό τους κόσμο.
Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότερες χώρες του κόσμου μας, αναγνωρίζοντας την πολύπλευρη αυτή προφορά των κλασσικών γλωσσών, αναβαθμίζουν την παρουσία της Ανθρωπιστικής Παιδείας στην εκπαίδευση, όπως προσφάτως έπραξε η Γαλλία. Θλιβερή εξαίρεση αποτελεί η χώρα μας, η γενέτειρα του Δυτικού Πολιτισμού. Με βάση τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η απόφαση κατάργησης των Λατινικών είναι λανθασμένη και ζητούμε την άμεση ανάκλησή της”.
Ανάκληση της απόφασης ζητεί η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ
Την έκπληξη και απογοήτευση διατυπώνει η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών , σχολιάζοντας, με ανακοινωθέν της, την κατάργηση των Λατινικών που ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου.
Η Κοσμητεία απευθύνει έκκληση προς το υπουργείο Παιδείας “να επανεξετάσει και τελικά να αναθεωρήσει και να ανακαλέσει αυτή την απολύτως εσφαλμένη απόφασή του, η οποία δυστυχώς θα συντελέσει με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω υποβάθμιση των σπουδών των μαθητών και μαθητριών της χώρας μας”.
Σε κείμενο που υπογράφεται από 332 φιλολόγους τονίζεται:”Εδώ και δεκαετίες οι φιλόλογοι γινόμαστε μάρτυρες της μεθοδευμένης, συστηματικής υποβάθμισης και αποψίλωσης των κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών στα σχολεία. Τομές της επιδείνωσης η κατάργηση των εξετάσεων των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο, της Λογοτεχνίας στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, η εκμηδένιση σχεδόν της διδασκαλίας του Επιταφίου και της Αντιγόνης και η σοβαρή υποβάθμιση των Λατινικών. Τα επόμενα βήματα είναι ο πλήρης εξοβελισμός των Λατινικών από την Ομάδα Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου και η περαιτέρω υποβάθμιση των Αρχαίων μέσω της κατάργησης της εξέτασης της μετάφρασης στο Γνωστό”.
