Οι άνθρωποι ήταν μόλις 1.300 σε όλη τη Γη και έφτασαν στα όρια της εξαφάνισης: Πως επιβίωσαν χωρισμένοι σε μικρές ομάδες

Οι άνθρωποι έφτασαν στα όρια της εξαφάνισης τους ως είδος πριν από σχεδόν 1 εκατομμύριο χρόνια, με τον παγκόσμιο πληθυσμό να εκτιμάται μόνο σε περίπου 1.300 άτομα για περισσότερα από 100.000 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι προήλθαν περίπου 300.000 χρόνια πριν από την Αφρική. Με τόσα λίγα απολιθώματα από εκείνη την εποχή, πολλά παραμένουν αβέβαια για το πώς εξελίχθηκε η ανθρώπινη γενεαλογία πριν εμφανιστούν οι σύγχρονοι άνθρωποι.

Για να μάθουν περισσότερα για την περίοδο κοντά στην εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου, οι επιστήμονες ερεύνησαν τα γονιδιώματα περισσότερων από 3.150 σημερινών σύγχρονων ανθρώπων από 10 αφρικανικούς πληθυσμούς και 40 μη αφρικανικούς πληθυσμούς.

Ανέπτυξαν ένα νέο αναλυτικό εργαλείο για να συμπεράνουν το μέγεθος της ομάδας που αποτελούν τους προγόνους των σύγχρονων ανθρώπων εξετάζοντας την ποικιλομορφία των γενετικών αλληλουχιών που παρατηρούνται στους απογόνους τους.

Τα γενετικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι μεταξύ 813.000 και 930.000 ετών πριν, οι πρόγονοι των σύγχρονων ανθρώπων αντιμετώπισαν ένα σοβαρό πρόβλημα, χάνοντας περίπου το 98,7% του αναπαραγωγικού πληθυσμού τους.

«Οι πρόγονοί μας αντιμετώπισαν τόσο σοβαρό πρόβλημα πληθυσμού για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα που αντιμετώπισαν υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης», δήλωσε στο Live Science ο συν-επικεφαλής της μελέτης Wangjie Hu στο Icahn School of Medicine στο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη.

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο σύγχρονος ανθρώπινος πληθυσμός αναπαραγωγής αριθμούσε περίπου 1.280 άτομα για περίπου 117.000 χρόνια.

«Το εκτιμώμενο μέγεθος πληθυσμού για την προγονική μας καταγωγή είναι μικροσκοπικό, και σίγουρα θα τους είχε φέρει κοντά στην εξαφάνιση», είπε στο Live Science ο Κρις Στρίγγερ, παλαιοανθρωπολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου που δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αυτή η πληθυσμιακή συντριβή συνέπεσε με έντονη ψύξη που είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση παγετώνων, πτώση της θερμοκρασίας της επιφάνειας των ωκεανών και ίσως μακροχρόνιες ξηρασίες στην Αφρική και την Ευρασία. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη πώς αυτή η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να έχει επηρεάσει τους ανθρώπους, επειδή τα ανθρώπινα απολιθώματα και τα τεχνουργήματα είναι σχετικά αραιά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, προφανώς επειδή ο πληθυσμός ήταν τόσο χαμηλός.

Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος που μοιράζονται οι σύγχρονοι άνθρωποι, οι Νεάντερταλ και οι Ντενίσοβαν έζησε περίπου 765.000 έως 550.000 χρόνια πριν. Αυτό υποδηλώνει ότι η σχεδόν εξάλειψη ήταν πιθανώς κατά κάποιο τρόπο συνδεδεμένη με την εξέλιξη του τελευταίου κοινού προγόνου των σύγχρονων ανθρώπων, των Νεάντερταλ και των Ντενίσοβαν.

Εάν αυτός ο τελευταίος κοινός πρόγονος έζησε κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το σημείο «συμφόρησης», το σημείο «συμφόρησης» μπορεί να έπαιξε ρόλο στη διάσπαση αρχαίων ανθρώπινων ομάδων σε σύγχρονους ανθρώπους, Νεάντερταλ και Ντενίσοβαν, εξήγησε ο Stringer.

Για παράδειγμα, μπορεί να είχε χωρίσει τους ανθρώπους σε μικροσκοπικές ξεχωριστές ομάδες και με την πάροδο του χρόνου, οι διαφορές μεταξύ αυτών των ομάδων θα αποδεικνύονταν αρκετά σημαντικές ώστε να χωρίσουν αυτούς τους επιζώντες σε διαφορετικούς πληθυσμούς – σύγχρονους ανθρώπους, Νεάντερταλ και Ντενίσοβαν, είπε.

Επιπλέον, προηγούμενη εργασία πρότεινε ότι περίπου 900.000 έως 740.000 χρόνια πριν, δύο αρχαία χρωμοσώματα συντήχθηκαν για να σχηματίσουν αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως χρωμόσωμα 2 στους σύγχρονους ανθρώπους. Δεδομένου ότι αυτό συμπίπτει με το σημείο «συμφόρησης», αυτά τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η σχεδόν εξάλειψη των ανθρώπων μπορεί να έχει κάποια σχέση με αυτή τη σημαντική αλλαγή στο ανθρώπινο γονιδίωμα, σημείωσαν οι ερευνητές.

«Εφόσον οι Νεάντερταλ και οι Ντενίσοβαν μοιράζονται αυτή τη συγχώνευση μαζί μας, πρέπει να συνέβη πριν χωριστούν οι γενεαλογίες μας η μία από την άλλη», είπε ο Stringer.

Η μελλοντική έρευνα μπορεί να εφαρμόσει αυτή τη νέα αναλυτική τεχνική «σε άλλα γονιδιωματικά δεδομένα, όπως αυτό των Νεάντερταλ και των Ντενίσοβαν», είπε ο Stringer. Αυτό θα μπορούσε να αποκαλύψει αν παρομοίως υπέστησαν σημαντικά σημεία συμφόρησης.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε διαδικτυακά την Πέμπτη (31 Αυγούστου) στο τεύχος της 1ης Σεπτεμβρίου του περιοδικού Science.