Καθώς όλοι μας ζούμε όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στο διαδίκτυο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στις συνομιλίες και τις αναζητήσεις μας στο διαδίκτυο και να καταλάβουμε πώς να διατηρήσουμε την ιδιωτικότητά μας σε έναν όλο και πιο συνδεδεμένο κόσμο.
Συγκεκριμένα, τις ημέρες που ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, Έλον Μασκ, και οι συνεργάτες του στο Τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας έχουν βάλει στο στόχαστρό τους διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες, οι δημοσιογράφοι ενθάρρυναν τους ομοσπονδιακούς κυβερνητικούς υπαλλήλους να επικοινωνούν μαζί τους μέσω κρυπτογραφημένων πλατφορμών, όπως η εφαρμογή μηνυμάτων του Signal.
Προσωπικά τηλέφωνα, ιδιωτικά δίκτυα και Signal
Το Signal είναι μια εφαρμογή με εργαλεία, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν όχι μόνο για να βοηθήσουν στη διατήρηση ασφαλών συνομιλιών με τους δημοσιογράφους, αλλά και για την επικοινωνία με τους συναδέλφους όταν δεν συζητούν για την εργασία τους ή για την έρευνα νομικών πηγών ή ακόμη και την κουβέντα με φίλους.
Είναι ασφαλές να υποθέσετε ότι οτιδήποτε κάνετε σε έναν υπολογιστή ή ένα τηλέφωνο, θα μπορούσε να είναι ορατό στον εργοδότη σας, επειδή έχει το δικαίωμα να παρακολουθεί τη χρήση των συσκευών που του ανήκουν. Ως εκ τούτου, έχοντας αυτό κατά νου, είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιείτε μια προσωπική συσκευή για προσωπικές συζητήσεις και αναζητήσεις στο Google. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση του δικτύου Wi-Fi του εργοδότη σας, στο οποίο μπορεί να είναι σε θέση να συνδέσει τις τελείες μεταξύ των επικοινωνιών των εργαζομένων.
Υπάρχουν διάφορες πλατφόρμες που διαφημίζουν υπηρεσίες κρυπτογράφησης για την προστασία της ιδιωτικής ζωής – συμπεριλαμβανομένων των iMessage και WhatsApp – αλλά οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας δεδομένων συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό ότι το Signal είναι η «χρυσή» εφαρμογή.
Πιο αναλυτικά, το Signal μοιάζει με μια κανονική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων για την αποστολή γραπτών μηνυμάτων και την πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων. Ωστόσο ανήκει σε μια μη κερδοσκοπική, όχι ιδιωτική εταιρεία, και η εφαρμογή είναι κρυπτογραφημένη από άκρο σε άκρο από προεπιλογή. Αυτό σημαίνει ότι το περιεχόμενο μιας συνομιλίας κρυπτογραφείται όταν «ταξιδεύει» μεταξύ του αποστολέα και του παραλήπτη, ώστε να μην μπορεί να το δει κανείς άλλος εκτός από τα εμπλεκόμενα μέρη της εκάστοτε συνομιλίας.
«Αν υπάρξει ένταλμα ή κλήτευση στο Signal, δεν έχουν σχεδόν τίποτα για εσένα που να μπορούν να παραδώσουν», δήλωσε η Eva Galperin, διευθύντρια κυβερνοασφάλειας στο Electronic Frontier Foundation. Στις μη κρυπτογραφημένες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, ένας εργοδότης ή οι Αρχές θα μπορούσαν δυνητικά να αναγκάσουν μια πλατφόρμα να παραδώσει τις συνομιλίες ενός χρήστη μέσω κλήτευσης. Η ίδια η κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο δεν είναι μοναδική μεταξύ των εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, αλλά ορισμένες εφαρμογές που προσφέρουν την εν λόγω κρυπτογράφηση, όπως το WhatsApp, μπορεί να εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε μη κρυπτογραφημένες επαφές και άλλους λογαριασμούς στους οποίους έχετε στείλει μηνύματα, ενώ οι δημιουργοί του Signal δεν μπορούν να δουν αυτές τις πληροφορίες.
Πάντως, είτε χρησιμοποιείτε το Signal είτε το WhatsApp, οι ειδικοί συμβουλεύουν να ενεργοποιήσετε τη λειτουργία «εξαφάνισης μηνυμάτων» που επιτρέπει στους χρήστες να διαγράφουν αυτόματα τις συνομιλίες ύστερα από ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα – ώρες ή ημέρες, ανάλογα με το τι επιλέγει ο χρήστης – έτσι ώστε οι συνομιλίες να μην είναι ενδεχομένως προσβάσιμες ακόμη και αν κάποιος άλλος πάρει στα χέρια του το τηλέφωνο του χρήστη.
Ο browser Tor
Πολλοί άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τα VPN ή εικονικά ιδιωτικά δίκτυα, τα οποία λειτουργούν σαν ένα είδος σήραγγας μεταξύ της συσκευής σας και του διαδικτύου που μπορεί να αποκρύψει από πού προέρχεται η διαδικτυακή σας κίνηση. Τα VPN μπορεί να είναι ένας πιο ιδιωτικός τρόπος πρόσβασης στο διαδίκτυο αλλά, παρ’ όλα αυτά, η εκάστοτε εταιρεία VPN θα μπορούσε, θεωρητικά, να αναγκαστεί να παραδώσει τις πληροφορίες που έχει σχετικά με τη διαδικτυακή σας κίνηση.
«Όταν χρησιμοποιείτε ένα VPN, η εταιρεία VPN μπορεί να δει όλη την κίνησή σας, βλέπει από πού έρχεστε και πού πηγαίνετε. Έτσι, αν κάποιος στο άλλο άκρο της συναλλαγής δει μια διεύθυνση IP που ανήκει σε μια εταιρεία VPN, μπορεί να υποβάλει κλήτευση στην εταιρεία VPN», δήλωσε η Eva Galperin.
Η πιο ασφαλής επιλογή, σύμφωνα με τους ειδικούς ασφαλείας, είναι η χρήση του προγράμματος περιήγησης Tor. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα περιήγησης που οι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν όπως το Mozilla Firefox ή το Safari, αλλά που διανέμει την κίνηση στο διαδίκτυο σε ένα παγκόσμιο δίκτυο διαφορετικών «κόμβων» ή υπολογιστών, έτσι ώστε η κίνηση οποιουδήποτε χρήστη να μην μπορεί να προσπελαστεί από ένα μόνο σημείο πρόσβασης.
Με το Tor, οι ιστότοποι που επισκέπτεται ένας χρήστης, αποκλείονται επίσης από την προβολή της διεύθυνσης IP αυτού του χρήστη, η οποία θα μπορούσε να επιτρέψει την αναγνώρισή του. Αν έχετε χρησιμοποιήσει το Tor και «κάποιος στείλει αργότερα ένα ένταλμα στην Google ζητώντας όλες τις αναζητήσεις που έχουν γίνει από τον υπολογιστή του σπιτιού σας ή το συνδεδεμένο σας πρόγραμμα περιήγησης στο Google, δεν θα μπορέσει να δει αυτές τις αναζητήσεις», όπως δήλωσε η Eva Galperin. Πολλοί ειδησεογραφικοί οργανισμοί διαθέτουν επίσης φακέλους SecureDrop, που επιτρέπουν στους χρήστες να μοιράζονται κρυπτογραφημένα έγγραφα και επικοινωνίες ανώνυμα, όταν χρησιμοποιούν το Tor.
Άλλες πρακτικές για την εξασφάλιση της ιδιωτικότητας
Ορισμένες εταιρείες έχουν λάβει επιθετικά μέτρα για τον εντοπισμό των υπαλλήλων που διαρρέουν πληροφορίες, όπως υδατογραφήματα ή τροποποίηση των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έτσι ώστε διαφορετικοί υπάλληλοι να λαμβάνουν ελαφρώς διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου μηνύματος. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να είναι προσεκτικοί στην αποστολή ακριβών αντιγράφων ή φωτογραφιών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή εγγράφων.
Άλλωστε, κάθε έγγραφο που εκτυπώνεται, θα μπορούσε να περιλαμβάνει αόρατους κωδικούς εντοπισμού που μπορούν να υποδείξουν την ώρα, την ημερομηνία και την τοποθεσία όπου εκτυπώθηκε κάτι. Πρέπει να έχετε κατά νου ότι η παραβίαση μιας συμφωνίας μη αποκάλυψης ή η κοινοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών μπορεί να σας εκθέσει σε νομικό κίνδυνο εάν εντοπιστείτε.
