Το 2019, όταν οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ψήφισαν για την εκλογή των αντιπροσώπων τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η μετανάστευση δεν ήταν από τις κύριες ανησυχίες των ψηφοφόρων στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, πέντε χρόνια αργότερα, λόγω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, του πολέμου στη Μέση Ανατολή, Ισραήλ και Συρία και των γεωπολιτικών και οικονομικών συνεπειών του, είναι σαφές ότι η μετανάστευση θα εξακολουθεί να επηρεάζει τις εκλογικές στρατηγικές των κομμάτων. Στην Κύπρο, η προεκλογική συζήτηση έχει στην κορυφή της ατζέντας της το θέμα του μεταναστευτικού, καθώς το νησί μας επωμίζεται το μεγαλύτερο συγκριτικά βάρος παράνομων μεταναστών, λόγω της νευραλγικής γεωγραφικής τοποθεσίας του. Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων προβληματίζουν παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις από την άνοδο του ΕΛΑΜ, κάτι που ισχύει και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι δημοσκοπήσεις για μεταναστευτικό
Οι δημοσκοπήσεις που ζητούν ν’ αντιμετωπιστεί η μετανάστευση και το άσυλο στις ευρωπαϊκές εκλογές είναι κατά μέσον όρο σε όλη την ΕΕ σε 24%, και είναι υψηλότερες στη Μάλτα, τις Κάτω Χώρες και την Ιρλανδία με 50%, 48% και 42%.
Οι λαθρομετανάστες που διασχίζουν τα σύνορα της ΕΕ χωρίς έγκυρα έγγραφα έφτασαν σχεδόν τις 380.000 το 2023, που αποτελεί τον υψηλότερο αριθμό από το 2016, σύμφωνα με την υπηρεσία συνόρων της ΕΕ, Frontex.
Περισσότεροι από 1,14 εκατομμύριο άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση ασύλου το 2023, το υψηλότερο ποσοστό από την προσφυγική κρίση του 2015-2016, ανέφερε ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA).
Υπάρχουν, επίσης, 4,2 εκατομμύρια άνθρωποι που φιλοξενούνται στο μπλοκ που εγκαταλείπουν τον πόλεμο στην Ουκρανία στο πλαίσιο ενός ξεχωριστού προγράμματος έκτακτης ανάγκης της ΕΕ.
Η πλάστιγγα γέρνει δεξιότερα
Η αυξανόμενη μετανάστευση και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης έχουν δώσει ώθηση στα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη. Στη Γερμανία, το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συνεχίζει να σημειώνει επιτυχίες, ενώ στην Ολλανδία, το Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Γκερτ Βίλντερς, σημείωσε σημαντική νίκη στις εκλογές του Νοεμβρίου 2023.
Πρόσφατη ανάλυση του Guardian αποκάλυψε την αυξανόμενη αντίθεση στην παράνομη μετανάστευση μεταξύ των νεότερων γενιών στην ΕΕ. Μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών, η αρνητική στάση απέναντι στη μετανάστευση από χώρες εκτός ΕΕ αυξήθηκε από 32% το 2019 σε 35% το 2023, ενώ η αρνητική στάση μεταξύ των ατόμων ηλικίας 25-34 ετών αυξήθηκε από 38% σε 42%.
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ)
Frontex: Τριπλασιασμός προσωπικού και αύξηση προϋπολογισμού για ενίσχυση των συνόρων.
Εσωτερικοί Έλεγχοι Συνόρων: Ηλεκτρονική παρακολούθηση των εξωτερικών συνόρων.
Τρίτες Χώρες: Αποστολή αιτούντων άσυλο σε “ασφαλείς τρίτες χώρες”.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι το ΕΛΚ θα χάσει δύο έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 177 σε 175.
Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D)
Διάσωση στη Μεσόγειο: Υποστήριξη ευρωπαϊκής αποστολής διάσωσης.
Εξωτερικοί Έλεγχοι Συνόρων: Ενίσχυση και διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι η S&D θα κερδίσει πέντε έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 140 σε 145.
Renew Europe
Frontex: Μεταρρύθμιση για τον έλεγχο των συνόρων με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Διάσωση στη Μεσόγειο: Σχέδιο δράσης για επιχειρήσεις διάσωσης.
Τρίτες Χώρες: Στήριξη συμφωνιών με τρίτες χώρες για περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι το Renew Europe θα χάσει 21 έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 102 σε 81.
Ευρωπαϊκοί Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (G-EFA)
Frontex: Ενίσχυση του ανθρωπιστικού ρόλου της Frontex.
Συντονισμένο Σύστημα Ασύλου: Μηχανισμός υποχρεωτικής μετεγκατάστασης και προστασία των αιτούντων άσυλο.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι το κόμμα των Ευρωπαίων Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία θα χάσει 29 έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 72 σε 43.
Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR)
Frontex: Ενίσχυση του Frontex και της Europol.
Συντονισμένο Σύστημα Ασύλου: Καταπολέμηση της εκμετάλλευσης των ροών μεταναστών.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι το ECR θα κερδίσει πέντε έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 68 σε 73.
Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID)
Προστασία των Συνόρων: Ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων και απέλαση παράνομων μεταναστών.
Εθνικές Ταυτότητες: Αντίθεση στην ανεξέλεγκτη μαζική μετανάστευση.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι η ID θα κερδίσει 24 έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 59 σε 83.
Η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Frontex: Διάλυση του Frontex.
Συντονισμένο Σύστημα Ασύλου: Κατάργηση του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Η δημοσκόπηση του Politico προβλέπει ότι η Αριστερά θα χάσει πέντε έδρες στις επερχόμενες εκλογές, ανεβάζοντας το σύνολο του κόμματος από 37 σε 32.
Mε τα μάτια στραμμένα στο Η.Β.
Η πολιτική ασύλου του Βρετανού Πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ στη Ρουάντα έχει επανειλημμένα κηρυχθεί παράνομη από δικαστές του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Βρετανία δεν κατάφερε μέχρι στιγμής να στείλει μετανάστες στη Ρουάντα, κάτι που θέτει και σε εκλογικό κίνδυνο τον ίδιο τον Σούνακ.
Η βρετανική όμως προσέγγιση για μεταφορά μεταναστών σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ βρίσκει σύμφωνους αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Αυστριακός Καγκελάριος ζήτησε και έλαβε την υποστήριξη 19 κρατών μελών της ΕΕ, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει νέες εξουσίες για τη διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου εκτός της επικράτειας της ΕΕ – με την υποστήριξη κυβερνήσεων, όπως η Δανία, η Ολλανδία και τα τρία κράτη της Βαλτικής. Παρόμοιες ιδέες κερδίζουν έλξη και στις Βρυξέλλες.
Σε γενικό πλαίσιο η μετανάστευση παραμένει ένα καυτό θέμα στις πολιτικές συζητήσεις της ΕΕ και επηρεάζει σημαντικά τις εκλογικές στρατηγικές των κομμάτων. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των κομμάτων απέναντι στη μετανάστευση αντικατοπτρίζουν τις βαθιές διαιρέσεις και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωση στον δρόμο προς τις εκλογές του 2024.
