Σημαντικές απώλειες σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις φέρνει η προδιαγεγραμμένη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ, την οποία εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα ανακοινώσει εντός του Καλοκαιριού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, που πρόσφατα αύξησε τα επιτόκια του δολαρίου κατά 50 μονάδες βάσης, η ΕΚΤ αναμένεται να ανεβάσει αντίστοιχα το κόστος του χρήματος για το ενιαίο νόμισμα, όπως τουλάχιστον εκτιμούν οι αναλυτές.
Μια εξέλιξη που με τη σειρά της «χτυπά» άμεσα εκατομμύρια δανειολήπτες, τόσο φυσικά πρόσωπα, όσο και επιχειρήσεις ενώ έχει έμμεσο αντίκτυπο και στους καταθέτες ταμιευτηρίου, που μπορεί να μην χάνουν, ούτε όμως καρπώνονται τα οφέλη από την αύξηση.
Τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο
Οι άμεσοι χαμένοι σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι δανειολήπτες που έχουν δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία και στη συντριπτική τους πλειονότητα βασίζονται στο διατραπεζικό επιτόκιο Euribor.
Αυτό σημαίνει ότι όσο αυξάνει το επιτόκιο αναφοράς, τόσο ανεβαίνει και το δικό τους κόστος δανεισμού.
Εδώ όμως υπάρχει μια ιδιαιτερότητα: σήμερα το Euribor 3μήνου, που είναι και το βασικό επιτόκιο αναφοράς ανέρχεται σε -0,40%. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει «περιθώριο» ακόμα 40 μονάδων βάσης μέχρι να περάσει σε θετικό επίπεδο, ώστε να επηρεάσει άμεσα το κόστος δανεισμού.
Εντούτοις, σε σχέση με τα τέλη Φεβρουαρίου, έχει «τσιμπήσει» ήδη 13 μονάδες βάσης, γεγονός που σημαίνει ότι και σε αυτό το μέτωπο προεξοφλείται η αύξηση. Επίσης, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αν η αγορά θα τιμολογήσει και πιθανές επόμενες αυξήσεις, ανεβάζοντας έτσι το Euribor σε θετικό έδαφος και επηρεάζοντας άμεσα τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Αν θέλουμε να δώσουμε πάντως ένα παράδειγμα επιβάρυνσης, για ένα στεγαστικό δάνειο με υπόλοιπο 150.000 ευρώ και διάρκεια 20 χρόνια, η άνοδος του επιτοκίου κατά μισή μονάδα -από το 3% στο 3,5%, μεταφράζεται σε αύξηση της τάξης των με τη μηναία δόση να διαμορφώνεται στα 870 ευρώ έναντι 832 αρχικά. Δηλαδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο δανειολήπτης βγαίνει χαμένος κατά 38 ευρώ το μήνα.
Αντίστοιχα, αν το ποσό του δανείου ήταν 250.000 ευρώ, η επιβάρυνση είναι της τάξης των 65 ευρώ ανά μήνα, καθώς η μηνιαία δόση διαμορφώνεται πλέον στα 1450 ευρώ, έναντι 1385 στο παρελθόν.
Τα δάνεια με σταθερό επιτόκιο
Αντίστοιχα, χαμένοι θα βγουν οι νέοι δανειολήπτες που δεν θα προλάβουν να «κλειδώσουν» δάνεια με σταθερό επιτόκιο, καθώς ήδη οι τράπεζες έχουν αρχίσει να μεταφέρουν και σε αυτά την αναμενόμενη αύξηση στο κόστος δανεισμού. Ήδη, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, το κόστος του χρήματος σε αυτή την περίπτωση έχει ανέβει κατά περίπου 20 μονάδες βάσης σε σχέση με τις αρχές του έτους, ενώ αναμένονται και νέες ανατιμήσεις, όσο η αγορά προεξοφλεί τη νέα άνοδο των επιτοκίων.
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, παρατηρείται αυτή τη στιγμή ιδιαίτερη κινητικότητα από την πλευρά των δανειοληπτών, οι οποίοι σπεύδουν να «κλειδώσουν» δάνεια με σταθερά επιτόκια, ιδιαίτερα για την αγορά ακινήτων.
Την ίδια στιγμή, μια σειρά από επιχειρήσεις, τόσο μικρές όσο και μεγαλύτερες, οδεύουν στον ίδιο δρόμο, αναζητώντας τρόπους να «κλειδώσουν» το κόστος δανεισμού τους για τα επόμενα χρόνια, φοβούμενες τις νέες αυξήσεις.
Μολονότι τα σταθερά επιτόκια που θα λάβουν είναι υψηλότερα από τα σημερινά κυμαινόμενα, για τις επιχειρήσεις μετρά περισσότερο η μακροπρόθεσμη ασφάλεια αλλά και ο προγραμματισμός των οικονομικών τους.
Οι καταθέτες ταμιευτηρίου
Έμμεσα χαμένοι από την άνοδο των επιτοκίων είναι και οι καταθέτες ταμιευτηρίου. Και αυτό γιατί, όπως παραδοσιακά συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, τα επιτόκια των καταθέσεων μένουν καθηλωμένα, μολονότι όλα τα υπόλοιπα αυξάνονται. Έτσι οι καταθέτες ταμιευτηρίου δεν αποκομίζουν κανένα απολύτως κέρδος, καθώς οι τράπεζες αυτή τη στιγμή δίνουν ουσιαστικά μηδενικούς τόκους και θα συνεχίσουν να το κάνουν και στο μέλλον.
Έτσι, αυτό που παρατηρείται αυτή τη στιγμή είναι όσοι έχουν κάποια οικονομική επιφάνεια να στρέφονται σε άλλα προϊόντα (π.χ. ομόλογα, αμοιβαία, τραπεζοασφαλιστικά) ενώ οι μικροκαταθέτες παραμένουν εγκλωβισμένοι στον κόσμο των μηδενικών αποδόσεων.
