Η αποξένωση μεταξύ αδελφών είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται ολοένα και πιο συχνά στις σύγχρονες οικογένειες, ακόμη και σε χώρες όπου οι οικογενειακοί δεσμοί θεωρούνται ισχυροί.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Joshua Coleman, σε συνέντευξή του στο CNN, η απομάκρυνση των αδελφών συμβαίνει πιο συχνά απ’ ότι η αποξένωση μεταξύ γονέων και παιδιών. Οι γονείς συνήθως προσπαθούν να επαναφέρουν τη σχέση τους με τα παιδιά τους, καθώς η αγάπη και τα συναισθήματα ντροπής ή θλίψης που προκύπτουν από αυτή την κατάσταση τους κινητοποιούν.
Αντίθετα, οι σχέσεις μεταξύ αδελφών δεν έχουν τις ίδιες προσδοκίες για διατήρηση της επαφής. Δεν υπάρχουν ρόλοι όπως αυτοί των γονέων που μπορεί να αντιμετωπίσουν κοινωνική κριτική αν απομακρυνθούν από το παιδί τους. Η απόφαση να διακοπεί ή να περιοριστεί η επικοινωνία με έναν αδελφό ή μια αδελφή μπορεί να είναι εξίσου δύσκολη ή ντροπιαστική, αλλά όταν φτάνει κανείς σε αυτό το σημείο σημαίνει ότι έχει ζυγίσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της σχέσης αυτής.
«Θεωρώντας ότι από την πλευρά τους έκαναν την προσπάθειά τους αλλά τα αδέλφια τους φαίνεται να μην μπορούν ή να μη θέλουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, η διακοπή της σχέσης αντί η διατήρησή της ενδεχομένως αποτελεί καλύτερη επιλογή για την ψυχική τους υγεία» εξηγεί ο Coleman και μοιράζεται συμβουλές πολύτιμες για όσους βρίσκονται στο δύσκολο δίλημμα.
1. Ποιες οι συχνότερες αιτίες αποξένωσης;
Οι τυπικοί λόγοι για τη ρήξη στις σχέσεις ή την αποξένωση περιλαμβάνουν τη διαφορετική μεταχείριση από τους γονείς, αντικειμενικά ή όπως την αντιλήφθηκε ένα από τα δύο αδέλφια, τη σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική κακοποίηση είτε άλλες τραυματικές εμπειρίες, ιδίως όταν ο θύτης δεν προσπάθησε να επανορθώσει ή το θύμα δεν μπόρεσε να συγχωρέσει. «Οι αδελφικές κόντρες -που μερικές φορές πυροδοτούνται από το αίσθημα φθόνου ή απειλής από την επιτυχία του άλλου- μπορούν επίσης να φέρουν την απομάκρυνση» εξηγεί ο Coleman
Η αρχή μπορεί να γίνει με την αποξένωση από τους γονείς και, στην περίπτωση που ο αδελφός ή η αδελφή δεν δείξουν κατανόηση στην απόφαση, πολύ περισσότερο αν δεν συμμαχήσουν μαζί του, θα οδηγηθεί στη σκέψη «ή μαζί μου ή εναντίον μου»
2. Ποιο το πρώτο βήμα απέναντι στις συνεχείς συγκρούσεις;
Όταν αντιμετωπίζετε μια τεταμένη αδελφική σχέση, είναι σημαντικό να δώσετε την ευκαιρία να επανορθώσουν και να επικοινωνήσετε τις ανάγκες σας με σαφήνεια, προωθώντας την αυτοκριτική και την ενσυναίσθηση αντί της αμυντικής συμπεριφοράς, επισημαίνει ο ψυχολόγος. Αν αισθάνεστε ότι με τη συμπεριφορά τους σας πληγώνουν ή σας μειώνουν, είναι λογικό να θέσετε όρια και να εκφράσετε την ανάγκη αλλαγής για τη διατήρηση της σχέσης. Θα μπορούσατε να πείτε: «Θέλω να το αλλάξεις αυτό για να συνεχίσουμε τη σχέση μας. Αν αυτό δεν είναι κάτι που μπορείς να αλλάξεις, ίσως χρειαστεί διακόψουμε τις επαφές για μεγάλο χρονικό διάστημα». Η καταχρηστική συμπεριφορά απαιτεί αυστηρά όρια, αλλά θα πρέπει να δίνεται μια ευκαιρία συμφιλίωσης, αν ο άλλος δείξει ειλικρινή προθυμία να επανορθώσει και να αλλάξει.
3. Πότε αξίζει να σωθεί μια αδελφική σχέση;
Μια σχέση αξίζει να σωθεί αν το άλλο άτομο δείχνει γνήσια ενσυναίσθηση, προθυμία να αλλάξει και σεβασμό στα όριά σας. Συνήθως, ένα από τα δύο αδέλφια έχει ισχυρότερη θέληση για να σωθεί η σχέση και αναλαμβάνει το προβάδισμα ώστε να δείξει ενσυναίσθηση και να αναλάβει την ευθύνη.
4. Πότε η ρήξη είναι μονόδρομος;
«Δυσκολεύομαι πραγματικά με αυτή την ερώτηση» αναφέρει ο Coleman και εξηγεί ότι η διακοπή των δεσμών θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση, πάντα μετά από σοβαρή ενδοσκόπηση και αυτοκριτική. Αποφύγετε τη λήψη βιαστικών αποφάσεων που επηρεάζονται από την ευαισθησία ή επειδή δεν αντέχετε τη σύγκρουση. Ένα διάλειμμα από τη σχέση μπορεί να βοηθήσει αν αισθάνεστε πολύ μπερδεμένοι για να αποφασίσετε.
5. Πόσο πρέπει να διαρκεί η περίοδος χάριτος;
Ο ψυχολόγος προτείνει λίγους μήνες για να αναπτυχθεί η νέα δυναμική, στη διάρκεια των οποίων θα υπάρχει συνεχής επικοινωνία και ανατροφοδότηση μετά τις αλληλεπιδράσεις, τι εκλάβατε δηλαδή από αυτές. Για παράδειγμα, λέει ο Coleman, μπορείτε να πείτε: «Ένιωσα καλά με τη συζήτησή μας, αλλά με ταράζει όταν υπερασπίζεσαι τη μαμά και τον μπαμπά ή όταν μου πηγαίνει κόντρα».
6. Πώς γίνεται η αποστασιοποίηση και αποξένωση;
Εξηγήστε με σαφήνεια την απόφασή σας λέγοντας: «Αισθάνομαι ότι προσπάθησα να εξηγήσω τα προβλήματα και να σου δώσω την ευκαιρία να δουλέψεις πάνω σε αυτά, αλλά φαίνεται ότι δεν ήσουν σε θέση ή δεν είχες κάποιο κίνητρο να το κάνεις. Ως εκ τούτου, θα ήθελα ένα διάλειμμα από την αδελφική μας σχέση».
7. Τι έπεται της αλλαγής ή της διακοπής μιας αδελφικής σχέσης και πώς αντιμετωπίζεται;
Σύμφωνα με τον Coleman, το άτομο που τερματίζει τη σχέση συχνά νιώθει ανακούφιση ή ευτυχία, μπορεί όμως να βιώσει και συναισθήματα απώλειας ή θλίψης. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει την υπενθύμιση της προσπάθειας που καταβάλατε και το να μην ντροπιάζετε τον εαυτό σας για την απόφασή σας.
8. Τι γίνεται αν η αποξένωση προκαλέσει προβλήματα με άλλα μέλη της οικογένειας;
Δείξτε ενσυναίσθηση για τον πόνο τους, δηλώνοντας ταυτόχρονα με αποφασιστικότητα τις προσπάθειες που κάνατε να τα βρείτε με τον αδελφό ή την αδελφή σας. Εξηγήστε ότι η διατήρηση της σχέσης αποκλειστικά και μόνο επειδή το θέλουν τα άλλα μέλη της οικογένειας δεν είναι εφικτή.
