Άκουγα πάλι πρόσφατα, τη …βαρύγδουπη είδηση, ότι «οι 62 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου κατέχουν το 50% του παγκόσμιου πλούτου». Ας σκεφτούμε λίγο τι σημαίνει αυτό. Ορισμένοι πιστεύουν πως ο παγκόσμιος πλούτος είναι ένα σταθερό νούμερο και πως θα ήταν δικαιότερο να μοιράζεται σε πιο ίσα μέρη. Πως, με άλλα λόγια, κάποιοι είναι πλούσιοι επειδή πήραν από τους υπόλοιπους, κάτι που ήδη υπήρχε. Δεν είναι όμως έτσι!
Ας υποθέσουμε πως ο παγκόσμιος πλούτος είναι σήμερα 100 και αύριο, εξαιτίας μιας δικής σας ανακάλυψης, γίνεται 120. Σε ποιον ανήκουν αυτά τα καινούργια 20 παγκόσμιου πλούτου; Θα πρέπει να μοιραστεί σε ίσα μέρη σε όλο τον πλανήτη; Πόσα θα ήταν δίκαιο να κρατήσετε εσείς από τα επιπλέον που παρήγαγε η δική σας ανακάλυψη; Το 80% ; Το 50% ; Το 20% ;
Η ιστορία δείχνει πως, όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό που κρατά αυτός που παράγει πλούτο, τόσο μεγαλύτερο είναι και το κίνητρό του για παραγωγή. Αντίθετα, όταν το ποσοστό που κρατά μικραίνει και το ποσοστό που διανέμεται μεγαλώνει, κάποια στιγμή χάνεται το ενδιαφέρον για νέα παραγωγή. Γίνεται αποδοτικότερο να εισπράττεις από την παραγωγή των άλλων παρά να παράγεις ο ίδιος. Τελικά κανείς δεν παράγει νέο πλούτο.
Αυτό συνέβη με τον Κομμουνισμό: κανένας δεν είχε κίνητρο να παράξει και οι πολίτες μοιράζονταν σε ίσα μέρη τη φτώχεια τους. Αντίθετα, στον Καπιταλισμό το κίνητρο – και συνεπώς η παραγωγή – είναι μεγάλο. Έτσι, ο πλούσιος γίνεται πλουσιότερος αλλά κι ο φτωχός γίνεται πλούσιος ή έστω λιγότερο φτωχός. Μπορεί η διαφορά μεταξύ τους να αυξάνει (και καλώς αυξάνει, διαφορετικά θα χάνονταν το κίνητρο για παραγωγή) αλλά η απόλυτη θέση τόσο πλουσίων όσο και φτωχών βελτιώνεται: έχουν καλύτερη υγεία από πριν, υψηλότερο προσδόκιμο ζωής, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Ένας φτωχός ευρωπαϊκού κράτους ζει πολύ καλύτερα από έναν μεσαίο ή και πλούσιο αφρικανό, μάλιστα όχι εξαιτίας του δικού του κόπου (που μπορεί να είναι μηδενικός) αλλά του κόπου αυτών που παράγουν στη χώρα του.
Ομοίως, οι 62 αυτοί πολύ πλούσιοι άνθρωποι (οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι επιστήμονες της πληροφορικής ή άνθρωποι που έφεραν επανάσταση στους τρόπους του παγκόσμιου εμπορίου και του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι οποίοι εξακολουθούν να εργάζονται και σήμερα), με τον πλούτο που παράγουν κάνουν και εμάς πλουσιότερους σε απόλυτα νούμερα.
Ο υπολογιστής που χρησιμοποιεί ο καθένας μας στο μαγαζί του, βελτιώνει την απόδοση και της δικής του επιχείρησης, ακόμα κι αν καθόλου δεν συμμετείχε ο ίδιος στην εφεύρεση ή την κατασκευή του. Δεν είναι λοιπόν δίκαιο αυτός που τον εφηύρε και αυτός που τον παράγει, να κρατήσει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων του για τον εαυτό του; Δεν κερδίζει και ο υπόλοιπος κόσμος από αυτό;
Υπάρχει και κάτι άλλο: όταν λέμε “κατέχει πλούτο” τί εννοούμε; Ότι έχει τα λεφτά του κάπου ακουμπισμένα και κάθεται επάνω τους; Όχι βέβαια! Τα χρήματα αυτά είναι επενδυμένα σε επιχειρήσεις που δίνουν δουλειά σε χιλιάδες άλλους ανθρώπους!
Επιχειρήσεις που συνεχίζουν να παράγουν και να καινοτομούν, πηγαίνοντας τον κόσμο εμπρός. Αν δεν υπήρχαν αυτοί που κατέχουν το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ούτε ο πλούτος που παρήγαγαν θα υπήρχε. Θα είμαστε όλοι ακόμα φτωχότεροι. Δεν θα υπήρχε κάτι επιπλέον να μοιραστεί το υπόλοιπο 50% του πλανήτη. Ενώ τώρα υπάρχει: ο πλανήτης μοιράζεται ένα μέρος αυτού του νέου πλούτου, που κάποιοι άλλοι παρήγαγαν!
* Του Γ. Καραβάνα
