Η παγκόσμια πολιτική σκηνή δείχνει να έχει ταραχτεί σχεδόν αυτόματα μετά την εκλογή Τραμπ την Τετάρτη, ως νέου ηγέτη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ή κατά κόσμον «πλανητάρχη». Έτσι πολλές χώρες σκέφτονται τις τελευταίες ημέρες με μια λογική «φύλαγε τα ρούχα σου, να ‘χεις τα μισά».
Η έκρυθμη πολιτική κατάσταση που επικρατεί, φάνηκε για παράδειγμα, από τη διάλυση της γερμανικής κυβέρνησης – ακριβώς την ημέρα που έγινε γνωστό το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών – ενώ η Ουκρανία φαίνεται πως θέλει να ξεκαθαρίσει τις σχέσεις της με την υπόλοιπη Ευρώπη, πιέζοντας εντόνως για επιπλέον στρατιωτική βοήθεια.
Όμως, τα κράτη έχουν αρχίσει να προφυλάσσονται για τη δική τους οικονομική σταθερότητα και πολλές φορές δεν φαίνεται να μπορούν ή να θέλουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του Κιέβου. Και κάπως έτσι, στο πλάνο μπαίνει, και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αποκλειστικό άρθρο της βρετανικής εφημερίδας Guardian φιλοξενεί σήμερα δηλώσεις κορυφαίου Ουκρανού αξιωματούχου στο στενό περιβάλλον του Ζελένσκι. Ο τίτλος του άρθρου χαρακτηριστικός: «Οι σχέσεις Ουκρανίας και Ηνωμένου Βασιλείου έχουν χειροτερέψει υπό τους Εργατικούς, δηλώνει αξιωματούχος του Κιέβου».
«Δεν έχει νόημα να έρθει σαν τουρίστας»
Ο κύριος λόγος των εντάσεων είναι ένας: οι βρετανικοί πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς, Storm Shadow και η αδυναμία του Λονδίνου να παρέχει επιπλέον τέτοιο εξοπλισμό προς την Ουκρανία. Υπενθυμίζεται ότι, γενικότερα, η Ουκρανία έχει τονίσει επανειλημμένως σε ευρωπαϊκά κράτη όπως Βρετανία, Γερμανία και Γαλλία να τους επιτρέψουν να χρησιμοποιούν τον βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό, των χωρών αυτών, σε βαθύτερους στόχους επί ρωσικού εδάφους. Όμως οι δυτικές δυνάμεις υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε την άμεση εμπλοκή τους στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, η οποία θα είχε βαρύτατες συνέπειες.
Έτσι, το «πράσινο» φως δεν έχει δοθεί, με το Κίεβο να υποστηρίζει ότι τα ρωσικά στρατεύματα προχωρούν προς τα ανατολικά της χώρας, με τον γρηγορότερο ρυθμό από το 2022, για αυτό και η αναγκαιότητα χρήσης τέτοιου στρατιωτικού εξοπλισμού εντείνεται όλο και περισσότερο. Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Ουκρανός αξιωματούχος, «ο Στάρμερ δεν μας δίνει όπλα μεγάλης εμβέλειας. Η κατάσταση δεν είναι ίδια όπως όταν ο Ρίσι Σούνακ ήταν πρωθυπουργός. Η σχέση έχει χειροτερέψει».
Ούτε μια επίσκεψη
Παράλληλα, η απόφαση Στάρμερ να μην επισκεφτεί την Ουκρανία τους τέσσερις μήνες που βρίσκεται στη διακυβέρνηση είναι ένα ακόμα θέμα τριβών μεταξύ των δύο χωρών. Στο σημείο αυτό, ο αξιωματούχος κάνει μια ακόμα σύγκριση με τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Σούνακ τονίζοντας ότι εκείνος είχε επισκεφτεί την χώρα από τον πρώτο μήνα που ανέλαβε την εξουσία. Συγκεκριμένα, και όπως αναφέρει, «οι δύο πλευρές προσπαθούν από τον Αύγουστο να κανονίσουν την επίσκεψη, αλλά ο Στάρμερ διαρκώς αναβάλει το ταξίδι». Βέβαια όπως σχολιάζει «δεν έχει νόημα να έρθει σαν τουρίστας», τονίζοντας ότι «η επίσκεψη θα είναι άχρηστη, αν ο Στάρμερ δε δεσμευθεί να αναπληρώσει τα αποθέματα του περιζήτητου συστήματος μεγάλου βεληνεκούς Storm Shadow».
Απάντηση από το Λονδίνο
Ο εκνευρισμός Ζελένσκι όμως δεν έμεινε αναπάντητος από τη βρετανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με εκπρόσωπο τύπου του Number 10, στον Guardian, «στις πρώτες αποφάσεις του Βρετανού πρωθυπουργού ήταν να διατηρήσει την παροχή βοήθειας των 3 δισεκατομμυρίων λιρών τον χρόνο προς την Ουκρανία, ενώ ο Στάρμερ έχει συναντήσει 6 φορές τον Ζελένσκι», με πιο πρόσφατη συνάντηση εκείνη της περασμένης Πέμπτης, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής πολιτικής κοινότητας στη Βουδαπέστη.
Εκεί, ο Βρετανός πρωθυπουργός τόνισε ότι η στήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ουκρανία είναι «ακλόνητη» και γνωρίζει ότι «χρειάζεται να ενταθεί». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ζελένσκι ανέβασε στην πλατφόρμα X φωτογραφία του ίδιου με τον πρωθυπουργό Στάρμερ με λεζάντα, που μεταξύ άλλων υπενθυμίζει ότι, «σημαντικό στοιχείο του Σχεδίου Νίκης είναι η Ουκρανία να προμηθευτεί με όπλα μεγάλου βεληνεκούς και να της δοθεί η άδεια να τα χρησιμοποιήσει σε στόχους που βρίσκονται σε ρωσικό έδαφος».
Περιμένει σήμα από την Ουάσινγκτον;
Σύμφωνα με τις αναλύσεις, ο μεγαλύτερος φόβος της Ουκρανίας, μετά την νίκη του Τραμπ, είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παύσουν ή θα περιορίσουν την στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και θα πιέσουν το Κιέβο σε μια ταπεινωτική συμφωνία ειρήνης με την Ρωσία. Και όλα αυτά, την ώρα που το Κίεβο αφήνει υπόνοιες ότι ο Στάρμερ δεν παίρνει στρατηγικές πρωτοβουλίες, περιμένοντας το πράσινο φως από την Ουάσινγκτον.
Η Βρετανία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος δωρητής στρατιωτικού εξοπλισμού μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Γερμανία και συνολικά έχουν δοθεί, από το 2022, 12,8 δισεκατομμύρια λίρες, εκ των οποίων τα 5 είναι για οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια και 7,8 για στρατιωτική.
