Ο καπιταλισμός αλά Μελόνι αλλάζει τις εταιρείες στην Ιταλία

Για την Τζόρτζια Μελόνι η άσκηση της εξουσίας στην Ιταλία είναι συνώνυμη με τον έλεγχο και των μεγαλυτέρων επιχειρήσεων της χώρας.

Μάλιστα, όπως επισημαίνει το Bloomberg οι παρεμβάσεις της Ιταλίδας πρωθυπουργού στις στις εταιρικές υποθέσεις στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης γίνονται ολοένα και πιο συχνές, αναδεικνύοντας την «εκδοχή της για τον καπιταλισμό», σύμφωνα με την οποία «ο ρόλος της κυβέρνησης είναι πολύ πρακτικός».

Από την πρόσκληση που απηύθυνε διευθυντικά στελέχη κρατικών εταιρειών για να συζητήσουν την αποχώρηση μεσαίων στελεχών, όπως έκανε πρόσφατα με τον πάροχο δικτύου Terna SpA, μέχρι την ανάμειξή της στην πώληση δικτύου της τηλεφωνικής εταιρείας Telecom Italia SpA αυτή την εβδομάδα, αλλά και την βιαστική ανακοίνωση για τη φορολόγηση των τραπεζικών κερδών (την οποία ανακάλεσε τελικά), η προσέγγιση Μελόνι είναι η πιο επιθετική που έχει δει η Ιταλία εδώ και δεκαετίες.

Σχεδόν έναν χρόνο από τη νίκη της στις εκλογές με τη δέσμευση ότι θα αποφύγει να «ενοχλήσει τους επενδυτές», αυτό το μήνυμα έχει πλέον ξεθωριάσει: και μπορεί ο κυβερνητικός συνασπισμός  να τηρεί επί του παρόντος τη δημοσιονομική σύνεση που κρατά τις αγορές ομολόγων ευτυχισμένες, αλλά οι μέτοχοι δεν έχουν την ίδια την ευνοϊκή μεταχείριση.

Ο χρόνος θα δείξει…
«Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν θα ακολουθήσει αυτές τις σκηνοθετικές πολιτικές», σχολίασε στο Bloomberg η Rosamaria Bitetti, οικονομολόγος και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Luiss στη Ρώμη. «Η μετατόπιση εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν πρόκειται για μια απλή καλοκαιρινή εκτροπή ή αντανακλά τις πραγματικές προθέσεις της παρεμβατικής κυβέρνησής της».

Η απόφαση της Μελόνι την Πέμπτη να λάβει μερίδιο 20% στην Telecom Italia ως μέρος της προσφοράς της KKR & Co. για την εταιρεία είναι μια σαφής δήλωση αποφασιστικότητας. Αλλά τα σημάδια υπήρχαν από παλιά.

Όπως γράφει το δημοσίευμα, η 46χρονη πρωθυπουργός είναι μια δεξιά πολιτικός της οποίας οι ρίζες είναι βουτηγμένες σε μια παράδοση κρατικού ελέγχου της οικονομίας και από τότε που ανέλαβε την εξουσία προσπάθησε να αναδιαμορφώσει την εταιρική Ιταλία.

Η πρωθυπουργός και οι συνάδελφοί της άλλαξαν τους επικεφαλής πολλών κρατικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού κολοσσού Enel SpA, και διόρισαν επίσης νέο διοικητή της Τράπεζας της Ιταλίας.

Βέβαια τους βοήθησε και η… τύχη επειδή έληγαν πολλές θητείες, αλλά το οικονομικό αφήγημα της κυβέρνησης Μελόνι είναι σαφές: μια Ιταλία όλο και περισσότερο ανοιχτή για τις επιχειρήσεις, αλλά με επικεφαλής τους πολιτικούς.

Ο ρόλος του Σαλβίνι
Παράλληλα, υπάρχει και η αυξανόμενη παρουσία του λαϊκιστή αντιπροέδρου της και ηγέτη του Κόμματος της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι.

Από τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος ηγήθηκε ενός από τα άλλα κύρια κόμματα του συνασπισμού, η κυβέρνηση είναι όλο και περισσότερο μια διπλή πράξη μεταξύ της Μελόνι και του Σαλβίνι που την αναγκάζει να εξυπηρετήσει τη λαϊκιστική βάση του.

Η δυσπιστία της για τον κόσμο των επιχειρήσεων και η ανάγκη της να συνεργαστεί με τον ηγέτη της Λέγκας ήταν επίσης εμφανής στην εισφορά 40% στα επιπλέον κέρδη των ιταλικών τραπεζών, η οποία υποστηρίχθηκε τη Δευτέρα το βράδυ από το υπουργικό συμβούλιο.

Ο Σαλβίνι παρουσίασε τον φόρο σε μια συνέντευξη Τύπου από την οποία απουσίαζε η Μελόνι και το αποτέλεσμα ήταν μια καταστροφή της αγοράς που οδήγησε τις αξίες των δανειστών σε βουτιά.

Και όπως αναφέρουν αναλυτές, το σαφές μήνυμα που στέλνει αυτή η προαναγγελία είναι ότι αν η κυβέρνηση επιθυμεί να γεμίσει τα κρατικά ταμεία για να πληρώσει τις εκλογικές υποσχέσεις στους ψηφοφόρους, όπως οι φορολογικές περικοπές για τις οικογένειες, τον λογαριασμό θα πληρώσουν οι εταιρείες.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό σημάδι της προσέγγισης Μέλονι ήταν ένα διάταγμα που εγκρίθηκε παράλληλα με τον έκτακτο φόρο που επιτρέπει στο κράτος να εμποδίζει τις μεταφορές τεχνολογίας σε κράτη εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης σε στρατηγικούς τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι ημιαγωγοί, η αεροδιαστημική και η ενέργεια.

Ενώ το μέτρο απευθύνεται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα και τις ανησυχίες ότι η βασική τεχνολογία πέσει σε λάθος χέρια, είναι το είδος του εργαλείου που μια παρεμβατική κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ευρέως ακόμη και εναντίον συμμάχων όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ακόμη και μια άλλη απόφαση αυτή την εβδομάδα να επιτραπεί ο διορισμός ενός έκτακτου επιτρόπου για την επίβλεψη και τη βοήθεια ξένων επενδύσεων στην Ιταλία που υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ (1,1 δισεκατομμύρια δολάρια) ανοίγει την πόρτα στους πολιτικούς που ελέγχουν τη διαδικασία.

Η Bitetti εκφράζει την ανησυχία της: οι ενέργειες της κυβέρνησης «ενδεχομένως παραβλέπουν θεμελιώδεις αρχές οικονομικής διακυβέρνησης», είπε. «Η τρέχουσα προοπτική είναι ανησυχητική».