Τις τελευταίες ημέρες το ελληνικό internet έχει κατακλυστεί από την ειδησεογραφία για την απότομη επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στη χώρα, αρχής γενομένης από την ημέρα των Χριστουγέννων.
Το ψυχρό μέτωπο που θα κατευθυνθεί με πρωτόγνωρη ταχύτητα από βορά προς νότο και θα ντύσει στα λευκά πολλές περιοχές είναι ό,τι πιο ταμάμ για τα κλικ και την τηλεθέαση, καθώς εκτός του ότι τέτοια φαινόμενα σπανίζουν στην Ελλάδα, οι μετεωρολογικές εξελίξεις συνέπεσαν με το κατάλληλο (εορταστικό) timing.
Ακόμα κι έτσι όμως, μόνο κάτοικοι των ορεινών περιοχών της χώρας και της βόρειας Μακεδονίας θα νιώσουν στο πετσί τους θερμοκρασίες υπό του μηδέν. Πρόκειται δηλαδή για μια κατάσταση που θα χαρακτήριζαν περίπου σαν… κουφόβραση οι διαμένοντες στον πιο παγωμένο οικισμό της Γης.
Το χωριό – καταψύκτης στη σιβηρική τούνδρα ήταν ένα από τα πρώτα πράγματα που θυμήθηκα, διαβάζοντας για την επιδρομή του χιονιά και το δήθεν… πολικό ψύχος που θα σαρώσει την ελληνική επικράτεια από Τρίτη έως Πέμπτη.
Και αυτό, διότι από την πρώτη στιγμή που έμαθα για αυτό δεν κατάλαβα ποτέ πώς γίνεται να ζήσει ένας άνθρωπος σε ένα μέρος που εκτιμάται ότι αρκεί ένα λεπτό στο κρύο χωρίς ρούχα για να σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς και να επέλθει ο θάνατος.
Και στο ρωσικό χωριό Οϊμιάκον δεν ζουν ένας και δύο, αλλά περίπου 500 γενναίοι, που τους ενώνει η μάχη για την επιβίωση και την εξασφάλιση στοιχειωδών κανόνων διαβίωσης. Το Γιακούτσκ των 270.000 κατοίκων είναι η πιο κρύα μεγαλούπολη του πλανήτη. Βρίσκεται επίσης στη Σιβηρία και ανήμερα Χριστουγέννων του 2018 το θερμόμετρο δείχνει -32 βαθμούς Κελσίου.
Περίπου 930 χλμ. ανατολικά, οι καιρικές συνθήκες από το google maps περιγράφονται ως «αίθριος καιρός με περιοδική συννεφιά». Αλλά το θερμόμετρο είναι στους -39 (!) και εκεί που σταματάει η λογική ξεκινάει (το αρκτικό ψύχος) και το Οϊμιάκον…
Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τον ποταμό Οϊμιάκον και εντελώς ειρωνικά σημαίνει «νερό που δεν έχει παγώσει», λόγω των θερμών ιαματικών νερών που έχει το χωριό.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η νύχτα διαρκεί 21 ώρες το 24ωρο και η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται στους -50°C. Εκεί, έχει καταγραφεί η χαμηλότερη ποτέ θερμοκρασία σε ανθρώπινο οικισμό, οι -67,7 βαθμοί Κελσίου που άγγιξε ο υδράργυρος το 1933. Θεωρείται το πιο παγωμένο κατοικήσιμο μέρος της Γης, καθότι στην Ανταρκτική δεν ζει μόνιμα κανείς.
Το χωριό προσελκύει παράτολμους τουρίστες που θέλουν να καυχιούνται ότι ταξίδεψαν σε ένα από τα πιο ιδιαίτερα μέρη του κόσμου. Για να διαφημιστεί επιπλέον ως τέτοιο, οι αρχές του Οϊμιάκον εγκατέστησαν ένα μεγάλο ψηφιακό θερμόμετρο, που στις 14 Ιανουαρίου του 2018 κατέγραψε θερμοκρασία -62°C και αποτυπώθηκε σε μια φωτογραφία που έγινε σε λίγες ώρες viral.
Ωστόσο την επόμενη ημέρα σταμάτησε να λειτουργεί, «θύμα» κι αυτό του πολικού κρύου! «Έσπασε επειδή παραείχε κρύο», έγραψαν χαρακτηριστικά οι «Siberian Times».
Οι κάτοικοι είναι αναγκασμένοι να παρκάρουν τα αυτοκίνητά τους σε θερμαινόμενα γκαράζ, αλλά αν πρέπει να τα αφήσουν έξω, δεν σβήνουν ποτέ το μοτέρ. Δεδομένου ότι η παγωμένη γη δεν είναι εύφορη, η διατροφή τους βασίζεται στο κυνήγι και στην αλιεία. Το κρέας ταράνδου, το ωμό ψάρι και τα παγάκια από αίμα αλόγου με ζυμαρικά είναι μερικές από τις τοπικές σπεσιαλιτέ.
Τον Ιανουάριο του 2013 ο Νεοζηλανδός φωτογράφος Άμος Τσαπλ, ταξίδεψε για δύο μέρες στο Οϊμιάκον, προκειμένου να απαθανατίσει τις συνθήκες που επικρατούν εκεί. «Θυμάμαι να αισθάνομαι πως το κρύο με είχε γραπώσει από τα πόδια, η άλλη έκπληξη ήταν πως σποραδικά το σάλιο μου πάγωνε και έκανε βελόνες που τρυπούσαν τα χείλη μου», έχει δηλώσει.
Όταν κάποια στιγμή κατάφερε να σκαρφαλώσει σε ένα λόφο για να τραβήξει μια πανοραμική λήψη, δεν περίμενε ότι η εμπειρία του έβγαινε ξινή. «Μέχρι να κατέβω ο αντίχειράς μου είχε παγώσει. Για τις επόμενες δυο εβδομάδες το δέρμα μου ξεφλούδιζε λες και είχα υποστεί ηλιακό έγκαυμα».
Ένα ακόμη πρόβλημα που υπάρχει με τις εξωπραγματικές θερμοκρασίες του χωριού είναι πως με τέτοιο κρύο είναι πολύ δύσκολο να ταφούν οι νεκροί, καθώς μία τέτοια διαδικασία θα μπορούσε ακόμη να πάρει και τρεις μέρες. Ο λόγος είναι πως για να γίνει η κηδεία πρέπει να αποψυχθεί η γη και να ανοιχτεί μία τρύπα στο έδαφος. Σε αυτή την περίπτωση, οι ντόπιοι ανάβουν φωτιές μέχρι να λιώσει το χιόνι και μετά ακολουθούν την συνηθισμένη διαδικασία.
Οι κύριες ασχολείες των κατοίκων στο Οϊμιάκον είναι η εκτροφή ταράνδων και η αλιεία στα παγωμένα νερά των λιμνών. Το καλοκαίρι πάντως οι συνθήκες και οι καθημερινότητα αλλάζουν ριζικά. Ο υδράργυρος φτάνει έως και τους 25°C, ενώ το φως της ημέρας είναι ορατό 21 ώρες το 24ωρο.
Αυτό όμως διαρκεί για λίγο. Τους υπόλοιπους 9 μήνες η κατάσταση είναι τέτοια που στο ερώτημα για ποιο λόγο έχτισε ο άνθρωπος εκεί, είναι αδύνατο βρεθεί λογική εξήγηση.
