Το γεγονός ότι το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) έχασε τα εδάφη του δεν σημαίνει ότι η ιδεολογία των τρομοκρατών έχει εξαφανιστεί. Στην Αφρική, αλλά και στο Ιράκ και τη Συρία, η πολιτοφυλακή αναδεύεται ξανά. Τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη;
Γράφει ο Φέρντιναντ Φόγκελ
Αν και το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) έχασε τον εδαφικό του έλεγχο στις κεντρικές περιοχές του Ιράκ και της Συρίας πριν από σχεδόν πέντε χρόνια, η ιδεολογία του παραμένει άφθαρτη. Όπως τα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας που ξαναφυτρώνουν δύο φορές όταν κόβονται, ο ISIS συνεχίζει να εξαπλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο και παραμένει ενεργός. Σήμερα, το Ισλαμικό Κράτος είναι ιδιαίτερα ενεργό στο Μάλι, τη Σομαλία και τη Μοζαμβίκη.
Στο Μάλι, οι δυνάμεις του ISIS έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους τμήματα της αγροτικής ανατολικής περιοχής Μενάκα και της περιοχής Ανσόνγκο στα νότια του Γκάο. Οι περιοχές αυτές προσφέρουν στο Ισλαμικό Κράτος την ευκαιρία να κινητοποιήσει ξένους μαχητές και να αποκτήσει πόρους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το ενδιαφέρον για τη στρατολόγηση ξένων μαχητών στο Μάλι έχει αυξηθεί από τις αρχές του 2023. Έχουν εξαρθρωθεί αρκετοί πυρήνες στο Μαρόκο και την Ισπανία, οι οποίοι στρατολογούσαν άτομα για να πολεμήσουν στο Μάλι και να στείλουν μαχητές του ISIS στο Σαχέλ.
Δεν αποτελεί πλέον έκπληξη το γεγονός ότι το Μάλι γίνεται και πάλι εστία ισλαμιστικών πυρήνων όπως το ISIS μετά από δεκαετίες παρουσίας δυτικών στρατευμάτων και την αποχώρησή τους. Οι μαχητές εξαπλώνονται σε όλη την Αφρική υπό τη μαύρη σημαία του Ισλαμικού Κράτους. Πρόσφατα, οι αρχές της Σομαλίας ανέφεραν έναν αυξανόμενο αριθμό τρομοκρατικών πυρήνων στη χώρα τους. Στην ακτή, πολλά χωριά στην περιοχή του Μπάρι και στην αυτόνομη περιοχή της Πούντλαντ λέγεται ότι βρίσκονται ήδη υπό τον έλεγχο του ISIS. Στα ψαροχώρια, οι ισλαμιστές κυβερνούν κατά το γνωστό μοτίβο ως αιμοδιψείς πολέμαρχοι που επιβάλλουν τον νόμο της Σαρία, σκοτώνουν υποτιθέμενους απίστους και εφαρμόζουν τους θρησκευτικούς νόμους με απίστευτη βιαιότητα. Πάνω απ’ όλα, όμως, επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, όπως οι βομβιστικές επιθέσεις και οι επιθέσεις κατά των δυνάμεων ασφαλείας.
Στο Ιράκ, το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει επίσης ηττηθεί
Στη Μοζαμβίκη, όχι μακριά από τις ακτές της Σομαλίας, υπάρχουν επίσης πολύ δραστήριοι πυρήνες του Ισλαμικού Κράτους, ορισμένοι από τους οποίους έχουν σημειώσει σημαντική επιτυχία με βετεράνους από τον πόλεμο στη Συρία. Παρά τις προσπάθειες του στρατού της Ρουάντα και της Αποστολής της Κοινότητας Ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής στη Μοζαμβίκη (SAMIM), ο ISIS κατάφερε να ανακαταλάβει τις τελευταίες εβδομάδες τις πόλεις Μουκότζο και Κισάνγκα στο Κάμπο Ντελγκάδο και να επεκταθεί νότια στην περιοχή Κιούρε. Η κατάσταση ασφαλείας συνεχίζει να επιδεινώνεται και πάνω από 30.000 άνθρωποι έχουν ήδη εκτοπιστεί από το νότιο Καμπο Ντελγκάντο. Από το 2017, η τζιχάντ έχει ξεσπάσει πλήρως εκεί. Όργια αποκεφαλισμών, μαζικοί τάφοι και συντονισμένες επιθέσεις μεγάλης κλίμακας με πολλές δεκάδες μαχητές σε φυλάκια της αστυνομίας και του στρατού δείχνουν σαφώς ότι το Ισλαμικό Κράτος ενισχύεται σε ορισμένα σημεία της Αφρικής.
Στο Ιράκ σήμερα, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ISIS ετοιμάζει μια αργή αλλά σίγουρη επιστροφή. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), ανέλαβε την ευθύνη για 153 επιθέσεις στη Συρία και το Ιράκ από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους. Οι ιρακινές αρχές, οι οποίες έχουν αντιμετωπίσει επί χρόνια σφοδρές επιθέσεις από βομβιστές αυτοκτονίας του Ισλαμικού Κράτους και παρόμοιες επιθέσεις, έχουν επίσης μιλήσει για αύξηση των περιστατικών.
«Ο ISIS βρίσκεται σε καλό δρόμο για να υπερδιπλασιάσει τον συνολικό αριθμό των επιθέσεων που έχει δηλώσει ότι θα πραγματοποιήσει το 2023», δήλωσε ο στρατηγός Μάικλ Έρικ Κουρίλα της CENTCOM. Προειδοποίησε περαιτέρω: “Η αύξηση των επιθέσεων δείχνει ότι ο ISIS προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί μετά από αρκετά χρόνια μειωμένων δυνατοτήτων».
Χτυπήματα του Ισλαμικού Κράτους και στη Ρωσία
Η τελευταία αξιολόγηση της CENTCOM δείχνει επίσης ότι οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους αισθάνονται αρκετά ασφαλείς και σίγουροι ώστε να σχεδιάζουν επιθέσεις πέραν των συνόρων της Συρίας και του Ιράκ. Έχει αποδειχθεί ότι οι δραστηριότητές τους εκτείνονται από την περιοχή της Λεβαντίνης έως την ανατολική ακτή της Αφρικής και το Σαχέλ. Υπάρχει επίσης ανταλλαγή προσωπικού μεταξύ πυρήνων του Ισλαμικού Κράτους που δρουν στο Ιράκ ή τη Συρία και εκείνων που δραστηριοποιούνται στην Ινδονησία ή σε άλλες ασιατικές χώρες, για παράδειγμα. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, ο αριθμός των τρομοκρατών του ISIS και στις δύο χώρες είναι πιθανό να είναι περίπου 5.000 ή και περισσότεροι.
Παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ και άλλων κρατών, καθώς και των τοπικών αρχών, δεν φαίνεται ότι η παρουσία του ISIS έχει καταστραφεί οριστικά. Ειδικότερα στη συνοριακή περιοχή μεταξύ Ιράκ και Συρίας, υπάρχει έντονη ανταλλαγή μεταξύ διαφόρων πυρήνων του Ισλαμικού Κράτους. Σύμφωνα με την έκθεση, η πλειονότητα των δραστηριοτήτων επικεντρώνεται στο Ιράκ.
Οι πιο πρόσφατες επιθσεις του ISIS στη Ρωσία, στις οποίες σκοτώθηκαν εκατοντάδες άνθρωποι, υπογραμμίζουν τη συνεχιζόμενη απειλή που συνιστά αυτή η τρομοκρατική ομάδα. Το Ισλαμικό Κράτος απέχει πολύ από το να ηττηθεί και μπορεί να μην αργήσει να βρει περισσότερους νεοσύλλεκτους στη δημογραφική δεξαμενή των μουσουλμάνων στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες που είναι πρόθυμοι να μεταφέρουν τη τζιχάντ στις γερμανικές, γαλλικές και βρετανικές πόλεις. Στο παρελθόν, οι αρχές ασφαλείας κατάφεραν συχνά μόλις και μετά βίας να αποτρέψουν τις πιο σοβαρές επιθέσεις.
Μεγαλώνει η νέα γενιά μαχητών του ISIS
Ωστόσο, ενόψει του αυξανόμενου αριθμού δραστηριοτήτων του ISIS παγκοσμίως, είναι θέμα χρόνου να στρατολογηθούν για μεγαλύτερες αποστολές κάποιοι από τον στρατό των ταλαχόνων που περιφέρονται σήμερα σε πόλεις όπως το Λονδίνο, η Φρανκφούρτη, το Βερολίνο και το Παρίσι. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να θυμηθούμε τον τρομοκρατικό πυρήνα που αποκαλύφθηκε στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία στις αρχές του έτους. Οι ύποπτοι, ηλικίας 15 και 16 ετών, λέγεται ότι σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν επιθέσεις σε εκκλησίες και αστυνομικούς.
Μια νέα γενιά μαχητών του Ισλαμικού Κράτους μεγαλώνει εδώ και καιρό στην καρδιά της Ευρώπης. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά την εκστρατεία «Wir schaffen das» («Μπορούμε να το καταφέρουμε»), την απόδειξη ότι αυτά τα λόγια είναι ψέμα, μπορεί να δει κανείς να στέκεται ευδιάκριτα και μαζικά σε γερμανικά κέντρα πόλεων, όπως το Αμβούργο, και να δείχνει με το δάχτυλο τις διαδηλώσεις του ISIS.
