Υποτίθεται ότι γνωρίζουμε κάποια πράγματα για το τι πρέπει να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, όπως για παράδειγμα ότι πρέπει να φοράμε αντηλιακό, να μη καπνίζουμε ή να μην τρώμε επεξεργασμένες τροφές. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που, αν πολλά από αυτά που προκαλούν καρκίνο, μάς έχουν ήδη συμβεί στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, ή ακόμα χειρότερα, πριν καν γεννηθούμε;
Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Brigham and Women’s Hospital υποστηρίζει ότι, ειδικά για τους καρκίνους που εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 50 ετών (καρκίνοι πρώιμης έναρξης), η αιτία μπορεί να βρίσκεται ακριβώς εκεί, σε όσα μας συνέβησαν σε νεαρή ηλικία.
Έτσι, αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Reviews Clinical Oncology τότε θα δει ότι το πιο σημαντικό σημείο της είναι το εύρημα πως όσοι γεννήθηκαν μετά το 1990 έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο πριν από την ηλικία των 50 ετών σε σχέση με εκείνους που γεννήθηκαν, για παράδειγμα, το 1970. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι αν επαληθευθεί η έρευνα, οι νέοι άνθρωποι πρόκειται να νοσήσουν περισσότερο από ότι νόσησαν οι προηγούμενες γενιές.
Η ίδια μελέτη εξετάζει και τον τρόπο με τον οποίο κάποιοι παράγοντες, στους οποίους εκτεθήκαμε στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση των πρόωρων καρκίνων.
Καθώς η παχυσαρκία είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο, βγαίνει και το συμπέρασμα ότι αυτοί οι ενήλικες είναι πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο σε μικρότερη ηλικία. AP
Μπορεί να μην είναι ακόμα 100% σαφές ποιες είναι οι πιο σημαντικές εκθέσεις στην πρώιμη ζωή, αλλά αυτές που ξεχωρίζουν μέχρι στιγμής δεν είναι άλλες από τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, το περιβάλλον και τα βακτήρια που ζουν μέσα στο έντερο (το “εντερικό μικροβίωμα”).
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι διατροφικές συνήθειες και ο τρόπος ζωής διαμορφώνονται πολύ νωρίς στη ζωή του ανθρώπου. Αυτό φαίνεται και στην περίπτωση της παχυσαρκίας, καθώς τα παχύσαρκα παιδιά είναι πιο πιθανό να εξελιχθούν και σε παχύσαρκους ενήλικες.
Καθώς η παχυσαρκία είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο, βγαίνει και το συμπέρασμα ότι αυτοί οι ενήλικες είναι πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο σε μικρότερη ηλικία, πιθανώς επειδή έχουν εκτεθεί σ’ αυτόν τον παράγοντα κινδύνου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Φυσικά, ορισμένοι από αυτούς τους πρόωρους καρκίνους εντοπίζονται μέσω καλύτερων προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου και έγκαιρης διάγνωσης, γεγονός που συμβάλλει στο να αυξάνονται οι περιπτώσεις νέων καρκίνων που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο παγκοσμίως.
Την ίδια στιγμή θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι καρκίνοι που εμφανίζονται σε νεαρές ηλικίες έχουν διαφορετικές γενετικές υπογραφές σε σύγκριση με τους καρκίνους που εμφανίζονται πιο αργά στη ζωή και ότι ταυτόχρονα, είναι πιο πιθανό να εξαπλωθούν σε σχέση με αυτούς τους καρκίνους που διαγιγνώσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι καρκίνοι μπορεί να χρειάζονται διαφορετικούς τύπους θεραπείας και μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση που να είναι προσαρμοσμένη στην ηλικία που είχε ο ασθενής τη στιγμή που εμφανίστηκε ο καρκίνος.
Η διατροφή της μητέρας, η παχυσαρκία και οι περιβαλλοντικές εκθέσεις, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα φυτοφάρμακα, είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών και καρκίνων.
Η μελέτη του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ εξέτασε 14 διαφορετικούς τύπους καρκίνων και διαπίστωσε ότι η γενετική σύνθεση αυτής της ασθένειας, η επιθετικότητα και η ανάπτυξη της ήταν διαφορετική σε ασθενείς που την εμφάνισαν πριν από την ηλικία των 50 ετών σε σύγκριση με εκείνους που ανέπτυξαν τον ίδιο καρκίνο μετά την ηλικία των 50 ετών.
Αυτό φαινόταν να είναι πιο συχνό σε αρκετούς τύπους καρκίνων του εντέρου (παχέος εντέρου, παγκρέατος, στομάχου). Ένας πιθανός λόγος για αυτό σχετίζεται με τη διατροφή και το μικροβίωμα μας.
Τα βακτήρια του εντέρου μεταβάλλονται από τις δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, από τα αντιβιοτικά και από τον θηλασμό. Και καθώς οι συνήθειες μας ως προς αυτούς τους παράγοντες αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, το ίδιο συμβαίνει και με τα βακτήρια στο έντερο μας.
Απ’ την άλλη, είναι λογικό να πει κανείς ότι αν τα υγιή κύτταρα ενός ανθρώπου προγραμματίζονται μέσα στη μήτρα, τότε το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με τα κύτταρα που προκαλούν καρκίνο. Η διατροφή της μητέρας, η παχυσαρκία και οι περιβαλλοντικές εκθέσεις, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και τα φυτοφάρμακα, είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών και καρκίνων.
Το ίδιο συμβαίνει και όταν υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στην πρόσληψη τροφής κατά την εγκυμοσύνη, καθώς έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος του καρκίνου του μαστού στους απογόνους.
“Ως αιματολόγος, φροντίζω ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα, ο οποίος είναι ένας ανίατος καρκίνος του αίματος που συνήθως προσβάλλει ασθενείς άνω των 70 ετών”, λέει η Σιόμπαν Γκλέιβι στο Conversation. “Τα τελευταία χρόνια, έχει αυξηθεί ο αριθμός των νεότερων ατόμων που διαγιγνώσκονται με αυτόν τον καρκίνο παγκοσμίως, κάτι το οποίο εξηγείται από τον καλύτερο έλεγχο αλλά μόνο μερικώς. Αυτή η μελέτη επισημαίνει την παχυσαρκία ως σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την πρώιμη έναρξη της νόσου, αλλά σαφώς, υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου που δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί”.
Η κατανόηση του τι προκαλεί τους καρκίνους πρώιμης έναρξης, ποιες εκθέσεις πραγματικά είναι σημαντικές και τι μπορεί να γίνει για την πρόληψή τους είναι μερικά από τα πρώτα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης για τις μελλοντικές γενιές.
