Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξαφανισμένων Παιδιών (25η Μαΐου) ήρθαν στοιχεία για εξαφανισμένα παιδιά στην Ελλάδα που συγκλονίζουν.
Την ίδια ώρα. μείωση στον αριθμό των εξαφανισμένων παιδιών, αλλά ταυτόχρονη αύξηση των εξαφανίσεων, που οφείλονται στην ευρεία χρήση του διαδικτύου που έφερε η πανδημία, καταγράφει το Χαμόγελο του Παιδιού το 2020, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία του.
Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι πως κάθε μέρα στη χώρα μας δηλώνεται η εξαφάνιση ενός παιδιού. Πολλοί αγνοούμενοι είναι και πρόσφυγες.
Μόνο το 2020, σύμφωνα με την Υποδιεύθυνση Αναζητήσεων Αρχείου και Ταυτοτήτων της ΕΛ.ΑΣ εξαφανίστηκαν 260 ανήλικοι (172 κορίτσια και 88 αγόρια), εκ των οποίων οι 28 αγνοούνται ακόμη. Στην πλειονότητά τους ήταν κορίτσια, εφηβικής ηλικίας, αλλά το ποσοστό περίπου 19% ήταν από 7 έως 14 ετών.
Το στοιχεία είναι ακόμα πιο «μαύρα» για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, σε μια χρονιά που στη χώρα υπήρχε σε μεγάλο διάστημα lockdown λόγω του κορονοϊού, σχεδόν τρία ανήλικα προσφυγόπουλα χάνονταν καθημερινά. Ολόκληρο το 2020 τα εξαφανισμένα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα έφτασαν τα 992 (929 αγόρια και 63 κορίτσια), εκ των οποίων τα 578 δεν βρέθηκαν ποτέ. Τα περισσότερα από όσα εξακολουθούν να αγνοούνται είναι αγόρια (545), ενώ συνολικά δυο στις τρεις δηλώσεις εξαφάνισης (66,54%) έγιναν στην Αττική.
Χαμόγελο του Παιδιού: Μείωση εξαφανισμένων παιδιών, αύξηση της φυγής λόγω διαδικτύου
Την ίδια ώρα, μείωση στον αριθμό των εξαφανισμένων παιδιών, αλλά ταυτόχρονη αύξηση των εξαφανίσεων, οι οποίες οφείλονται στην ευρεία χρήση του Διαδικτύου που έφερε η πανδημία, καταγράφει το Χαμόγελο του Παιδιού το 2020, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία του.
Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του οργανισμού, Κώστας Γιαννόπουλος, συνολικά το 2020 και το πρώτο τετράμηνο του 2021, δηλώθηκαν 122 εξαφανίσεις παιδιών. Ο αριθμός αυτός είναι μειωμένος σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, οπότε τα εξαφανισμένα παιδιά ανήλθαν σε 163.
Ο Στέφανος Αλεβίζος, συντονιστής του Εθνικού Κέντρου για τα εξαφανισμένα και θύματα εκμετάλλευσης παιδιά του «Χαμόγελου του Παιδιού», εξήγησε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι έχει παίξει ρόλο η πανδημία και ο περιορισμός μέσα στο σπίτι για τη μείωση των εξαφανίσεων, «βλέπουμε όμως ότι με το που γίνεται άρση του lockdown, οι εξαφανίσεις αυξάνονται αριθμητικά», προσέθεσε.
Την ίδια ώρα, πάντως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ευρωπαϊκή Ομοσπονδία «Missing Children Europe» διαπιστώνει ότι το 2020 υπήρξε αύξηση 17% στις υποθέσεις που καταγγέλθηκαν στην Ευρωπαϊκή Γραμμή σε όλες τις χώρες, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Στην Ελλάδα, από τις 122 εξαφανίσεις παιδιών, οι 101 αφορούσαν στο 2020 και οι 21 στο πρώτο τετράμηνο του 2021. Συγκεκριμένα, από τις 101 εξαφανίσεις ανηλίκων του 2020, οι 64 ήταν φυγές, οι δέκα γονικές αρπαγές και οι 26 εξαφανίσεις, ενώ σε μία περίπτωση υπήρξε εξαφάνιση ασυνόδευτου ανηλίκου.
Ο συνολικός αριθμός παιδιών προσφύγων και μεταναστών στις παραπάνω κατηγορίες ήταν 24 (οκτώ φυγές, 15 ανησυχητικές εξαφανίσεις και μία εξαφάνιση ασυνόδευτου).
Από τα 101 παιδιά, η πλειοψηφία ήταν ηλικίας 13-18 ετών, τα 16 ανήκαν στην ηλικιακή ομάδα 7-12 και 13 παιδιά ήταν κάτω των έξι ετών. Τα 74 ήταν κορίτσια και τα 27 αγόρια. Επίσης, 39 παιδιά συνεχίζουν να αναζητούνται από προηγούμενα έτη.
Το πρώτο τετράμηνο του 2021, τα περιστατικά εξαφανίσεων ανηλίκων ήταν 21, από τα οποία τα 14 φυγές, το ένα γονική αρπαγή, τα δύο αρπαγές από τρίτο πρόσωπο, τα τρία ανησυχητικές εξαφανίσεις και το ένα εξαφάνιση ασυνόδευτου ανηλίκου. Τα 15 από τα παιδιά ήταν κορίτσια, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία (17) αφορούσε σε ηλικίες 13-18 ετών. Έξι περιστατικά αφορούσαν σε παιδιά, πρόσφυγες και μετανάστες.
Σύμφωνα με τον κ. Αλεβίζο, το προφίλ του παιδιού που εξαφανίστηκε τόσο το 2020 όσο και το 2021 ήταν κορίτσι, εφηβικής ηλικίας και ελληνικής καταγωγής. Ανάμεσα στις δύο χρονιές διαφοροποιείται όμως η αιτία φυγής καθώς, το 2020, αιτία ήταν οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια, ενώ το 2021 είναι η χρήση του διαδικτύου. «Ο περιορισμός στο σπίτι λόγω της πανδημίας και η αύξηση της χρήσης του διαδικτύου, μας δίνει το κλειδί για τις εξαφανίσεις των παιδιών», λέει ο ίδιος, ωστόσο, διευκρινίζει ότι «η πανδημία και το lockdown είναι φαινόμενα εν εξελίξει, οπότε μένει να δούμε στο τέλος του χρόνου αν αυτή η τάση επιβεβαιώνεται ή όχι».
Σύμφωνα με τα πανελλαδικά στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Γραμμής για τις Εξαφανίσεις (116000) για το 2020, κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς έγιναν 10.421 τηλεφωνικές κλήσεις, οι οποίες αφορούσαν σε δήλωση νέας εξαφάνισης (33%), πληροφορίες για παιδί που αναζητείται (46%) και πληροφορίες για τις δράσεις του οργανισμού για τις περιπτώσεις εξαφανίσεων ανηλίκων (21%).
Το πρώτο τετράμηνο του 2021 (Ιανουάριος- Απρίλιος), στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις έγιναν δεκτές 4.718 τηλεφωνικές κλήσεις, εκ των οποίων οι 3.939 αφορούσαν σε δήλωση νέας εξαφάνισης (27,27%), πληροφορίες για παιδί που αναζητείται (61,82%) και πληροφορίες για τις δράσεις του οργανισμού για τις περιπτώσεις εξαφανίσεων ανηλίκων (11,45%). Όπως σχολιάζει ο κ. Αλεβίζος, οι κλήσεις το πρώτο τετράμηνο του 2021 είναι ήδη οι μισές των κλήσεων που έγιναν το 2020.
Τα αντίστοιχα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για εξαφανίσεις παιδιών το 2020, που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση, αφορούν στη δήλωση 260 αγνοούμενων παιδιών από την οικία τους, από τα οποία βρέθηκαν τα 232, και 992 αγνοούμενα ασυνόδευτα παιδιά, από τα οποία βρέθηκαν τα 414. Και τα στοιχεία της ΕΛΑΣ, όπως και αυτά του «Χαμόγελου του Παιδιού», καταδεικνύουν οριακή μείωση των εξαφανίσεων παιδιών το 2020 σε σχέση με το 2019, το οποίο η διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Αναζητήσεων Αρχείων και Ταυτοτήτων της ΕΛΑΣ, Μαρία Τυλιγάδη, απέδωσε στην πανδημία του κορονοϊού.
Η κυρία Τυλιγάδη επεσήμανε, ωστόσο, ότι τα στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα καθώς, όταν ο ανήλικος ανευρίσκεται, οι γονείς συχνά δεν δηλώνουν την ανεύρεσή του, ενώ όσον αφορά τους αλλοδαπούς ανήλικους οι γονείς συχνά αλλάζουν διευθύνσεις ή τηλέφωνα και είναι δυσχερής η επικοινωνία της αστυνομίας μαζί τους. Επίσης, όσον αφορά στα ασυνόδευτα παιδιά, οι αριθμοί δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, γιατί έχει διαπιστωθεί ότι κάποιοι φεύγουν από μια δομή και μετακομίζουν σε άλλη, όπου βρίσκονται συγγενείς ή φίλοι τους, χωρίς να υπάρχει ενημέρωση των αρμόδιων για τη μετακίνηση αυτή. Το φαινόμενο αυτό, πάντως, πρόσθεσε ότι «είμαστε στην τελική φάση να το εξαλείψουμε».
Τέλος, το ποσοστό ανεύρεσης πανελλαδικά ανέρχεται σε 89,23%, το οποίο σύμφωνα με την κυρία Τυλιγάδη είναι το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά και ένα από τα υψηλότερα σε όλο τον κόσμο.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, επεσήμανε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου των εξαφανίσεων ανηλίκων «έγκειται στην πολυεπίπεδη και στενή συνεργασία μεταξύ συναρμόδιων υπουργείων, φορέων και ΜΚΟ, ώστε η διαχείριση τέτοιων περιστατικών να είναι η πλέον ενδεδειγμένη και να αποφέρει απτά αποτελέσματα». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι με το σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ υπουργείου και Χαμόγελου του Παιδιού, που υπογράφηκε τον Ιανουάριο 2020, η συνεργασία περιλαμβάνει πλέον υποθέσεις εξαφανίσεων ευάλωτων ενηλίκων 18-65 ετών.
Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής, υπογράμμισε ότι οι ένοπλες δυνάμεις «είναι αρωγός και συμπαραστάτης του έργου του Χαμόγελου του Παιδιού, συμβάλλοντας ενεργά με προσωπικό, μέσα και υλικό, με σκοπό την ενίσχυση διαδικασιών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης και ανάπτυξης ισχυρών μηχανισμών άμεσης επέμβασης για τη διαχείριση αυτού του ευαίσθητου φαινομένου».
Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, τόνισε ότι «δίνουμε μεγάλη μάχη για την επανένωση των οικογενειών, γιατί σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι που φεύγουν από την Τουρκία παίρνουν μαζί τους ένα παιδί που δεν είναι δικό τους, επειδή θεωρούν ότι θα έχουν ευνοϊκή μεταχείριση και όταν φτάσουν στην Ελλάδα τα εγκαταλείπουν. Η δουλειά είναι πολύ σοβαρή και πολύ δύσκολη, υπάρχουν ασυνόδευτα παντού».
«Η ασφάλεια και η φροντίδα των παιδιών και οικογενειών τους δεν είναι αγώνας ταχύτητας, είναι ένας μαραθώνιος που χρειάζεται επιμονή και εντατική δουλειά που, στο δήμο Αθηναίων, γίνεται με μεγαλύτερη ένταση και μεθοδικότητα και με δομές που λειτουργούν για την προστασία όλων όσοι μας χρειάζονται. Στην Αθήνα πιστεύουμε ότι στο κομμάτι πρόνοιας και αλληλεγγύης, τα καλύτερα αποτελέσματα, τα φέρνουν οι κοινοί στόχοι και ο συντονισμός», ανέφερε ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης.
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστο Μήττα, κάθε χρόνο στην Ευρώπη εξαφανίζονται 250.000 παιδιά, δηλαδή ένα παιδί ανά δύο λεπτά.
Τέλος, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, παρατήρησε ότι σε αυτό το πρόβλημα της εξαφάνισης παιδιών «πέραν της ευαισθητοποίησης πολιτών, σημαντικό είναι να αναλαμβάνουμε δράση, να γινόμαστε κοινωνοί μιας οργανωμένης προσπάθειας και το ρόλο αυτό στην Ελλάδα έχει αναλάβει το Χαμόγελο του Παιδιού, που δημιουργεί ένα πλέγμα προστασίας γύρω από το παιδί».
