Ο Philip G. Zimbardo, ο ψυχολόγος πίσω από το αμφιλεγόμενο «Πείραμα της Φυλακής του Στάνφορντ», που είχε στόχο να εξετάσει τις ψυχολογικές εμπειρίες του εγκλεισμού, πέθανε σε ηλικία 91 ετών.
Το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ ανακοίνωσε ότι ο Zimbardo πέθανε στις 14 Οκτωβρίου στο σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο. Δεν δόθηκε κάποια αιτία θανάτου.
Στο πείραμα του 1971, ο Zimbardo και μια ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών προσέλαβαν άντρες πανεπιστημιακής ηλικίας για να περάσουν δύο εβδομάδες σε μια υποτιθέμενη φυλακή στο υπόγειο ενός κτιρίου στην πανεπιστημιούπολη του Στάνφορντ.
Ο Zimbardo δέχθηκε κριτική επειδή ανέλαβε τον ρόλο του διευθυντή της φυλακής, μετατρεπόμενος από ουδέτερος παρατηρητής σε ενεργό συμμετέχοντα στο πείραμα.
Το πείραμα χρησιμοποιείται πλέον σε μαθήματα ψυχολογίας για τη μελέτη της “ψυχολογίας του κακού” και της ηθικής της ψυχολογικής έρευνας με ανθρώπους ως υποκείμενα, ανέφερε το Στάνφορντ.
Οι έρευνες του Zimbardo περιλάμβαναν επίσης θέματα όπως η πειθώ, η ύπνωση, οι αιρέσεις, η συστολή, η χρονική προοπτική, ο αλτρουισμός και η συμπόνια, σύμφωνα με το Στάνφορντ.
Ο Zimbardo αφήνει πίσω του τη σύζυγό του, Christina Maslach Zimbardo, τρία παιδιά και τέσσερα εγγόνια.
Πώς στήθηκε το “Πείραμα της Φυλακής του Στάνφορντ” και γιατί θεωρείται αμφιλεγόμενο
Το «Πείραμα της Φυλακής του Στάνφορντ» ήταν ένα αμφιλεγόμενο ψυχολογικό πείραμα που διεξήχθη το 1971 από τον ψυχολόγο Philip Zimbardo στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Στόχος του ήταν να μελετήσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις της φυλάκισης, με επίκεντρο τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιδρούν όταν τοποθετούνται σε ρόλους εξουσίας και υποταγής.
Σχεδιασμός του Πειράματος
Ο Zimbardo και η ομάδα του δημιούργησαν μια υποτιθέμενη φυλακή στο υπόγειο του πανεπιστημίου και επέλεξαν 24 άνδρες φοιτητές για να συμμετάσχουν. Οι μισοί από αυτούς είχαν τον ρόλο των δεσμοφυλάκων και οι άλλοι μισοί τον ρόλο των κρατουμένων. Το πείραμα υποτίθεται ότι θα διαρκούσε δύο εβδομάδες, αλλά διακόπηκε μετά από μόλις έξι ημέρες.
Εξελίξεις και Αποτελέσματα
Οι δεσμοφύλακες άρχισαν σύντομα να επιδεικνύουν καταχρηστική και αυταρχική συμπεριφορά, χρησιμοποιώντας ταπείνωση και ψυχολογική κακοποίηση για να ασκήσουν εξουσία στους κρατουμένους. Οι κρατούμενοι, από την άλλη πλευρά, άρχισαν να δείχνουν σημάδια σοβαρού άγχους, κατάθλιψης και συναισθηματικής κατάρρευσης. Κάποιοι έγιναν παθητικοί, ενώ άλλοι επαναστάτησαν εναντίον των δεσμοφυλάκων.
Το πείραμα διακόπηκε από την Christina Maslach, συνάδελφο και μετέπειτα σύζυγο του Zimbardo, η οποία επισκέφθηκε την εγκατάσταση και σοκαρίστηκε από την ψυχολογική βία που παρατηρούσε.
Κριτική
Το πείραμα έχει δεχθεί έντονη κριτική για την έλλειψη ηθικής του, καθώς οι συμμετέχοντες υπέστησαν σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση. Ο Zimbardo δέχτηκε επίσης κριτική επειδή δεν παρέμεινε ουδέτερος παρατηρητής αλλά ανέλαβε τον ρόλο του διευθυντή της φυλακής, επηρεάζοντας το αποτέλεσμα. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε το πείραμα θεωρήθηκαν ανήθικες, με πολλούς να θεωρούν ότι παραβίασε τις ηθικές αρχές της ψυχολογικής έρευνας.
Κληρονομιά
Παρά τις κριτικές, το Πείραμα της Φυλακής του Στάνφορντ αποτελεί ένα κλασικό παράδειγμα μελέτης της ψυχολογίας του κακού και της εξουσίας. Χρησιμοποιείται συχνά για να διδάξει θέματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση, την επιρροή των ρόλων και την ηθική στην ψυχολογική έρευνα. Το πείραμα ανέδειξε πόσο εύκολα οι άνθρωποι μπορούν να υιοθετήσουν ακραία συμπεριφορά όταν τοποθετούνται σε ρόλους με δύναμη ή απόλυτη υποταγή.
