Στην καρδιά του Πηλίου, στο χωριό Κισσός, ο τρίτης γενιάς καστανοπαραγωγός Ανέστης Αλτίνης αντικρίζει ένα τοπίο γεμάτο δέντρα που, αντί για ώριμους καρπούς, παραμένουν σχεδόν άδεια. Το σκηνικό αυτό δεν αποτελεί απλώς προσωπική απογοήτευση αλλά αντανάκλαση μιας γενικότερης κρίσης που πλήττει τον αγροτικό τομέα της Ελλάδας φέτος.
«Είναι σχεδόν το τέλος της συγκομιδής, και τα κάστανα παραμένουν στα δέντρα», δηλώνει μιλώντας στον Alpha ο κ. Αλτίνης, έκπληκτος από την ασυνήθιστη καθυστέρηση ωρίμανσης των καρπών. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η φετινή παραγωγή κάστανου στην Ελλάδα -που είναι ένα εκ των κυριότερων εξαγωγικών προϊόντων της χώρας- θα είναι μειωμένη κατά 50% από τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας. Η κλιματική αλλαγή με τη μορφή έντονων ξηρασιών και ακραίων θερμοκρασιών σφραγίζει την τύχη της καλλιέργειας σε όλη τη Νότια Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωπονίας Γιώργο Νάνο από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών δεν απειλεί μόνο την τοπική γεωργία, αλλά και τις εξαγωγές της Ελλάδας προς χώρες όπως η Ιταλία και η Γερμανία, όπου τα κάστανα χρησιμοποιούνται ευρέως στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική.
Οι επιπτώσεις για τους καστανοπαραγωγούς της Θεσσαλίας είναι σοβαρές, καθώς η περιφέρεια αντιπροσωπεύει το 25% της γεωργικής παραγωγής της χώρας. Ο Σεπτέμβριος του 2023 έφερε καταστροφικές πλημμύρες, όμως, αντίθετα από τις προσδοκίες, οι βροχοπτώσεις ήταν ελάχιστες μετά την καταιγίδα. Τον τελευταίο χρόνο η γη παραμένει άκαρπη και άνυδρη γεγονός που προκαλεί έντονες ανησυχίες για την βιωσιμότητα των καλλιεργειών.
Το Πήλιο, με τις πυκνές καλλιέργειες μήλων, καρυδιών, αχλαδιών και κάστανων, αποτελεί μία από τις πιο πλούσιες περιοχές σε φυσικούς πόρους στην Ελλάδα.
Ωστόσο, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούν τα τελευταία χρόνια δεν αφήνουν κανέναν τομέα παραγωγής αλώβητο. Μικροί παραγωγοί και συνεταιρισμοί παλεύουν για να διατηρήσουν την παραγωγή σε γλυκά του κουταλιού, τσίπουρο και μέλι, βασικά προϊόντα που απειλούνται από την αστάθεια του κλίματος.
Αντίστοιχες προκλήσεις αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, που πασχίζουν με την ξηρασία και την πτώση της παραγωγής. Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν ακόμα μια υπενθύμιση ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς ένα ζήτημα του μέλλοντος, αλλά μια πραγματικότητα που ήδη αγγίζει τον αγροτικό ιστό της Μεσογείου.
