Παγκόσμια ημέρα φτώχιας – Δύο στους τρεις Έλληνες δηλώνουν φτωχοί

Σήμερα, η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας περνάει σχεδόν απαρατήρητη από τις κυβερνητικές αρχές, χωρίς κάποια επίσημη ανακοίνωση να συνοδεύει τη σημαντική αυτή ημερομηνία. 

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, κατατάσσεται ανάμεσα στις τέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά πληθυσμού που κινδυνεύει από φτώχεια. Αυτή η κατάσταση δεν είναι τυχαία. Από την περίοδο των μνημονίων μέχρι σήμερα, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών έχει υποστεί δραματική πτώση, φτάνοντας σε μείωση 28,4%, το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη. Αντίθετα, στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. το διαθέσιμο εισόδημα έχει αυξηθεί κατά 18,5%, δημιουργώντας μια έντονη αντίθεση.

Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα ευρήματα σχετικά με τον «υποκειμενικό δείκτη φτώχειας». Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, δύο στους τρεις Έλληνες αυτοπροσδιορίζονται ως φτωχοί. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες όχι μόνο βιώνουν οικονομικές δυσκολίες αλλά και αισθάνονται ότι η ποιότητα ζωής τους έχει υποβαθμιστεί σημαντικά.

Η σημερινή ημέρα θα έπρεπε να είναι μια ευκαιρία για προβληματισμό και δράση. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι κυβερνητικές αρχές προτιμούν να παραμένουν σιωπηλές μπροστά σε μια τόσο σοβαρή κοινωνική κρίση. Είναι επιτακτική ανάγκη να αναγνωριστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός και να ληφθούν μέτρα για την εξάλειψη της φτώχειας.

Η φτώχεια δεν είναι ένα μονοσήμαντο μέγεθος, αλλά είναι πολυδιάστατη, κάτι που αποτυπώνεται και στην έκθεση της Εurostat για τις συνθήκες ζωής στην Ευρώπη.

Γι’αυτό έχουν καθιερωθεί δείκτες όπως η «υποκειμενική φτώχεια», η οποία αξιολογεί το πώς βιώνει ο κάθε άνθρωπος τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το νοικοκυριό του για να τα βγάλει πέρα. Η αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη την κατάσταση της υλικής ευημερίας του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος, των δαπανών, του χρέους και του πλούτου.

Υπάρχουν έξι κατηγορίες απαντήσεων που κυμαίνονται από μεγάλη δυσκολία έως πολύ εύκολα. Ένα νοικοκυριό που αντιμετωπίζει μεγάλη δυσκολία ή δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα θεωρείται ότι εμπίπτει στην υποκειμενική φτώχεια.

Στην Ελλάδα το 67% του πληθυσμού δηλώνουν ότι τα βγάζουν πέρα με μεγάλη δυσκολία, το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ. Ακολουθεί η Βουλγαρία, με «υποκειμενικά φτωχό» το 50% του πληθυσμού. Για τους Έλληνες συνταξιούχους η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη, με το 70% των ατόμων από 65 ετών και πάνω να αυτοπροσδιορίζονται ως φτωχοί, έναντι 40% στη Βουλγαρία.

Επίσης οι Έλληνες είναι οι δεύτεροι λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους στην ΕΕ μαζί με τους Λετονούς, με δείκτη ικανοποίησης στο 6,9 σε μια κλίμακα από το 1 ως το 10. ΟΙ μόνοι που είναι σε χειρότερη θέση από εμάς είναι οι Βούλγαροι με 5,9, ενώ το μέσο επίπεδο ικανοποίησης την ΕΕ είναι 7,3.

Κι αν η υποκειμενική φτώχεια αφορά τους 2 στους 3, οι δυσκολίες στο να τα βγάλουν πέρα αφορούν τους 9 στους 10, με το 87% των κατοίκων της Ελλάδας να δηλώνουν ότι το 2023 αντιμετώπισαν δυσκολίες στο να τα βγάλουν πέρα, επίσης το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ και σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (45,4%).

Παιδική φτώχεια

Ανακοίνωση για τη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Φτώχειας εξέδωσε το Παρατηρητήριο Ευημερίας και Παιδικής Φτώχειας του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών. Υπενθυμίζει ότι τα παιδιά δεν υποφέρουν μόνο από οικονομική αλλά και από μη οικονομική φτώχεια – δύο σκέλη που συνιστούν τη συνολική ή γενική φτώχεια των παιδιών.

Το οικονομικό μέρος έχει να κάνει: (α) με τις κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι, (β) με την κατάλληλη διατροφή σε ποιοτικούς και ποσοτικούς όρους και (γ) με την απουσία της ανεργίας των κηδεμόνων των παιδιών. Το μη οικονομικό μέρος έχει να κάνει: (α) με την απρόσκοπτη πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες υγείας, υψηλής ποιότητας, (β) με την παροχή μιας εκπαίδευσης που καλλιεργεί και τον εσωτερικό κόσμο των παιδιών και (γ) με τον κατάλληλο ελεύθερο χρόνο σε ποιοτικούς και ποσοτικούς όρους.

Όπως προκύπτει από την ανάλυση του ΚΕΠΕ περίπου 62.877 παιδιά στην Ελλάδα βιώνουν γενική φτώχεια.

Περίπου 115.000 παιδιά βιώνουν οικονομική φτώχεια. Ενώ περίπου 146.996 παιδιά βιώνουν μη οικονομική φτώχεια.

Η γενική παιδική φτώχεια μειώθηκε κατά 0,4% στο πρόσφατο σχολικό έτος 2022-2023. «Η θετική αυτή εξέλιξη για την εξάλειψη της παιδικής φτώχειας στη χώρα μας οφείλεται στη διαμόρφωση κυρίως της οικονομικής παρά της μη οικονομικής παιδικής φτώχειας. Ειδικότερα, η οικονομική παιδική φτώχεια καταγράφει αξιοσημείωτη μείωση κατά 1,2% στο πρόσφατο σχολικό έτος 2022-2023», σημειώνει το ΚΕΠΕ.