Το Α2 Πολιτικό Τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου έκρινε άκυρη τη συμφωνία μεταξύ Κωνσταντίνου και Θεόδωρου για παραίτηση από το δικαίωμα μελλοντικής προσφυγής τους στη Δικαιοσύνη για την κληρονομιά του πατέρα τους και κατ’ επέκταση, έκρινε άκυρη την συμφωνία τους να πληρώνεται ποινική ρήτρα 10 εκατομμυρίων δολαρίων για κάθε παραβίαση του συμφωνητικού συμβιβασμού τους.
Οριστικά και αμετάκλητα, οι δύο γιοι και κληρονόμοι του βιομηχάνου δεν έχουν πλέον καμία άλλη οικονομική υποχρέωση προς το θείο τους, παρά μόνο να του πληρώσουν 150.000 ευρώ για την ηθική του βλάβη.
Ομόφωνα ο Αρειος Πάγος έκανε εν μέρει δεκτές τις αιτήσεις αναίρεσης τόσο του Παναγιώτη και του Γιώργου Αγγελόπουλου όσο και της κόρης της εκλιπούσας τελευταίας συζύγου του ιδιοκτήτη της Χαλυβουργικής. Ετσι οι αρεοπαγίτες “εξαφάνισαν” την εφετειακή απόφαση για τις ποινικές ρήτρες λόγω παραβίασης συμφωνητικού και, ταυτόχρονα, “διέγραψαν” το χρέος των κληρονόμων του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου.
Υποχρεώνουν, παράλληλα, τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο να επιστρέψει στους 2 ανιψιούς του 6,5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία ήδη έχει εισπράξει μετά από αναγκαστικούς πλειστηριασμούς ακινήτων τους, κατά τη μερική εκτέλεση της απόφασης του Εφετείου Αθηνών.
Αντίθετα, με μία επίσης ομόφωνη κρίση, οι αρεοπαγίτες απέρριψαν τις αιτήσεις των 2 αδελφών και της κόρης της χήρας του βιομήχανου και δεν αναίρεσαν την εφετειακή απόφαση, στο σκέλος που επιδικάστηκε αποζημίωση 150.000 ευρώ για ηθική βλάβη του Θεόδωρου από τον Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο.
Ήταν η τελευταία αντιδικία των 2 αδελφών σε μία πολυετή δικαστική διένεξη. Με την απόφαση του Εφετείου Αθηνών να δημοσιεύεται μόλις 2 εβδομάδες μετά το θάνατο του βιομήχανου και το “χρέος” έκτοτε να βαρύνει τους κληρονόμους του: τους 2 γιους του και την τότε εν ζωή σύζυγο του Ευανθία Παπαγιαννοπούλου.
Με την υπ’ αριθμόν 582/2024 απόφαση του Α2 Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου που αποκαλύπτει σήμερα το mononews έκλεισε οριστικά η δικαστική αντιδικία και μεταξύ θείου και ανιψιών. Δώδεκα ολόκληρα χρόνια μετά την προσφυγή του Θεόδωρου Αγγελόπουλου στη Δικαιοσύνη.
Το σκεπτικό του Αρείου Πάγου
Στις 77 σελίδες της απόφασης του, το Α2 Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου κρίνει ότι είναι μη νόμιμη η αξίωση του Θεόδωρου Αγγελόπουλου να διεκδικήσει με αγωγή του (η οποία είχε κατατεθεί το 2012) ποινικές ρήτρες από τον μεγαλύτερη αδελφό του, συνολικού ποσού 170 εκατομμυρίων, υποστηρίζοντας ότι ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος είχε παραβιάσει 17 φορές το συμφωνητικό συμβιβασμού τους.
Το είχαν συνυπογράψει στις 2 Μαρτίου του 2000, προκειμένου να τερματιστεί η δικαστική διαμάχη τους για την κληρονομιά του πατέρα τους.
Όπως αναφέρεται στην αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου, στην επίδικη σύμβαση συμβιβασμού:
«Ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος ανέλαβε την υποχρέωση αφενός μεν να παραιτηθεί τόσο από τα δικόγραφα, όσο και από τα δικαιώματα δύο αγωγών του, δεχόμενος ότι η διαχείριση των οικογενειακών υποθέσεων από τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο έγινε κατά τρόπο διασφαλιστικό των συμφερόντων της οικογένειας Αγγελόπουλου, αφετέρου δε να μην επανέλθει με τις ίδιες ή άλλες αιτιάσεις κατ’ αυτού, είτε για την αυτή είτε για άλλη αιτία σχετιζόμενη με τη διαχείριση της οικογενειακής περιουσίας.
Στην ίδια σύμβαση περιλήφθηκε και όρος, κατά τον οποίο οι συμβαλλόμενοι ανέλαβαν αμοιβαίως την υποχρέωση καταβολής ποινικής ρήτρας 10.000.000 δολαρίων ΗΠΑ εκάστοτε, εάν οποιοσδήποτε απ’ αυτούς επανέφερε αντιδικία σχετική με την παραπάνω διεκδίκηση.»
Στην ομόφωνη απόφαση τους, οι αρεοπαγίτες καταλήγουν στην κρίση ότι το δικαίωμα δικαστικής προστασίας αποτελεί αναπαλλοτροίωτο δικαίωμα και κάθε παραίτηση από το δικαίωμα αυτό, ιδίως για ενδεχόμενη μελλοντική αξίωση, είναι άκυρη. Συνεπώς, εφόσον είναι άκυρη η συμφωνία, άκυρη είναι και η ποινική ρήτρα για την παραβίαση της. Στο σκεπτικό τους οι ανώτατοι δικαστές αναφέρουν:
«Η παραίτηση αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος και του άρθρου 6 παρ.1 της ΕΣΔΑ, οι οποίες παρέχουν σε κάθε πρόσωπο δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας και το συνακόλουθο δικαίωμα να δικάζεται τούτο δίκαια, δημόσια και αμερόληπτα. (…) Δεδομένου δε ότι το δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας αποτελεί αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα και κάθε αντίθετη συμφωνία τυγχάνει άκυρη (άρθρα 3, 174, 180 ΑΚ), η παραπάνω σύμβαση συμβιβασμού, στην οποία αντικείμενο του συμβιβασμού τυγχάνει μη απαλλοτρίωτο δικαίωμα και, μάλιστα, συντρέχει περίπτωση παραίτησης από την άσκησή του εκ των προτέρων, δηλαδή πριν γεννηθεί η σχετική αξίωση, είναι άκυρη κατά το σκέλος αυτό.
Συνακόλουθα, άκυρη είναι και η παρεπόμενη συμφωνία των διαδίκων, με την οποία συμφωνήθηκε η κατάπτωση ποινικής ρήτρας για την περίπτωση επαναφοράς αντιδικίας, έχουσας σχέση με την οικογενειακή περιουσία των διαδίκων και τη διαχείριση αυτής από τον ενάγοντα ή ακόμη και τρίτα πρόσωπα, από την άσκηση των οποίων (αξιώσεων) παραιτήθηκε ο εναγόμενος (Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος), αφού προϋπόθεση αυτής είναι η ύπαρξη κυρίας ενοχής, η τύχη της οποίας επηρεάζει και εκείνη της παρεπόμενης ενοχής της ποινικής ρήτρας, κατ’ άρθρο 408 ΑΚ.
Ενόψει, λοιπόν, του ότι η εκ μέρους του εναγομένου υπόσχεση μη προσφυγής του στα δικαστήρια είναι άκυρη, άκυρη είναι και η ποινική ρήτρα, έστω και αν τα μέρη γνώριζαν την ακυρότητα της κύριας ενοχής και συνακόλουθα η ασκηθείσα από τον ενάγοντα (Θεόδωρο Αγγελόπουλο) συναφής αγωγικής αξίωσης περί καταβολής ποινικής ρήτρας είναι μη νόμιμη. Επομένως, το Εφετείο που με την προσβαλλόμενη απόφαση δέχθηκε τον Β.2 λόγο της έφεσης του ενάγοντα και έκρινε νόμιμη την αγωγή, με την οποία ο ενάγων ζητούσε την καταβολή καταπεσουσών ποινικών ρητρών, παραβίασε ευθέως τις διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 του Συντ., 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, 3, 174, 180 και 408 του ΑΚ, τις οποίες δεν εφάρμοσε.»
Η ηθική βλάβη του Θεόδωρου Αγγελόπουλου
Με την υπ’ αριθμόν 582/2024 πολιτική απόφαση του Αρείου Πάγου απορρίφθηκαν ομόφωνα ως αβάσιμες οι ενστάσεις των παιδιών του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου και της κόρης της τελευταίας συζύγου του για την αποζημίωση ύψους 150.000 ευρώ που έχει επιδικαστεί στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο για ηθική του βλάβη λόγω συκοφαντικής δυσφήμισης από τον αδελφό του. Οι αρεοπαγίτες έκριναν ότι ορθώς και επαρκώς αιτιολογημένο αυτό το σκέλος της απόφασης του Εφετείου Αθηνών και αποφάσισαν να μην το αναιρέσουν. Μεταξύ άλλων αναφέρουν στο σκεπτικό τους:
«Η απόφαση του Εφετείου Αθηνών προσδιορίζει με σαφήνεια και πληρότητα τα περιστατικά που στοιχειοθετούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της πράξης της συκοφαντικής δυσφήμησης, που συνιστά προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντος Θεοδώρου Αγγελόπουλου, με τις επιστηρίζουσες το πόρισμα αυτό παραδοχές: α) ότι ο εναγόμενος (Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος) με τα δικόγραφα και τα λοιπά διαδικαστικά έγγραφα που κατέθεσε ενώπιον των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών στα πλαίσια των δικών που με δική του πρωτοβουλία ανοίχθηκαν κατά του ενάγοντος, ισχυρίστηκε εν γνώσει του ψευδώς ότι ο ενάγων διαχειριζόταν πριν από το θάνατο του πατέρα τους την οικογενειακή περιουσία του Ομίλου Αγγελόπουλου και μετά το θάνατο του πατέρα τους την κληρονομιαία περιουσία με αποκλειστικό γνώμονα τον προσπορισμό στον ίδιο παράνομου περιουσιακού οφέλους σε βάρος της δικής του περιουσίας (του εναγομένου), διαπράττοντας σωρεία ποινικών αδικημάτων, κακουργηματικής κυρίως φύσης (απάτη, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία κλπ.) κατά την προσπάθειά του να σφετεριστεί και το δικό του μερίδιο από την κοινωνία δικαιώματος ή την πατρική κληρονομιά β) ότι άπαντες οι περιεχόμενοι στα κατατεθέντα έγγραφα ενώπιον των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών χαρακτηρισμοί και κρίσεις συνδέονται αναπόσπαστα με ψευδή γεγονότα, η αναλήθεια των οποίων αποδείχθηκε από τη συνδυαστική αξιολόγηση του συνόλου των προσκομισθεισών αποδείξεων.
Οι πλειστηριασμοί και η επιστροφή 6,5 εκατ. ευρώ
Ο Άρειος Πάγος υποχρεώνει τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο να επιστρέψει στα παιδιά του αδελφού του τα 6,5 εκατομμύρια που εισέπραξε για τις ποινικές ρήτρες, εκτελέντως μερικώς την εφετειακή απόφαση, με τον πλειστηριασμό ακινήτων τους.
Στον Παναγιώτη Αγγελόπουλο οφείλει να επιστρέψει 3.476.389,70 ευρώ και στον Γιώργο Αγγελόπουλο 3.079.596,32 ευρώ. Και στους 2 με τους νόμιμους τόκους από την επίδοση της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου.Σύμφωνα με την απόφαση, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος:
«Προαποδεικνύεται α) ότι, καθόσον αφορά τον Παναγιώτη Αγγελόπουλο, εισέπραξε από τον πλειστηριασμό των κληρονομιαίων ακινήτων του τελευταίου το συνολικό ποσό των 3.476.389,70 ευρώ (43.524,09 ευρώ που αφορά στις ποινές από τη συνολική επιδικασθείσα δικαστική δαπάνη + 184.228,78 ευρώ που αφορά στους τόκους των ποινών + 3.248.636,83 ευρώ που αφορά στην απαίτηση από τις ποινές) και β) ότι, καθόσον αφορά τον Γεώργιο Αγγελόπουλο, εισέπραξε από τον πλειστηριασμό των κληρονομιαίων ακινήτων του τελευταίου, το συνολικό ποσό των 3.079.596,32 ευρώ (34.432,39 ευρώ που αφορά στις ποινές από τη συνολική επιδικασθείσα δικαστική δαπάνη + 145.745,43 ευρώ που αφορά στους τόκους των ποινών + 2.899.418,60 ευρώ που αφορά στην απαίτηση από τις ποινές) , για τα οποία, άλλωστε, αιτούμενα ποσά ουδέν το αντίθετο διατυπώνεται και από τον αναιρεσίβλητο και δη ούτε ως προς ούτε την ολοκλήρωση της αναγκαστικής εκτέλεσης της προσβαλλόμενης απόφασης και την είσπραξη των άνω ποσών, ούτε ως προς τον άνω γενόμενο από τους αναιρεσείοντες καταλογισμό και συνεπώς ο αναιρεσίβλητος υποχρεούται να επιστρέφει τα ποσά αυτά στους αναιρεσείοντες.
Καθόσον όμως αφορά τα εισπραχθέντα από τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο ποσά που αφορούν το κεφάλαιο της επιδικασθείσας χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, το αίτημα των αναιρεσειόντων είναι απορριπτέο ως ουσία αβάσιμο, αφού κατά το μέρος αυτός δεν αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση»
Ο Άρειος Πάγος αναίρεσε και το σκέλος της απόφασης του Εφετείου που υποχρέωνε τον Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο (και τώρα τους γιους του και την κόρη της χήρας του) να πληρώσουν 102.000 ευρώ δικαστικά έξοδα.
Η αμετάκλητη απόφαση διατάσσει τις δύο πλευρές να μοιραστούν τα δικαστικά έξοδα λόγω της πολυπλοκότητας της υπόθεσης.
