Νέο Ακαδημαϊκό Χάρτη δημιουργεί το Υπουργείο Παιδείας με αύξηση των θέσεων στα Περιφερειακά Πανεπιστήμια και μείωση του αριθμού εισακτέων στα Κεντρικά, αλλά και καταργήσεις και συγχωνεύσεις Τμημάτων. Οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν και τα μηχανογραφικά δελτία των υποψηφίων των Πανελλαδικών εξετάσεων καθώς και την πορεία των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ, καθώς όπως είναι λογικό αναμένεται να ανέβουν ακόμα περισσότερο στις σχολές και τα Τμήματα των Κεντρικών ΑΕΙ, λόγω μείωσης των θέσεων αλλά και να γίνει πιο εύκολη η πρόσβαση στις αντίστοιχες σχολές της Περιφέρειας.
Στόχος είναι, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να μην «αδειάζουν» τα Περιφερειακά Πανεπιστήμια όπως συνηθίζεται από τις μετεγγραφές αλλά και από τις απώλειες λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και ταυτόχρονα να «διπλασιάζονται» τα κεντρικά Πανεπιστήμια.
Σύμφωνα με πληροφορίες θα μεταφερθούν εκ νέου θέσεις σε τρία ακριτικά Πανεπιστήμια, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, προκειμένου να μην ερημώνουν αυτές οι περιοχές.
Το Υπουργείο Παιδείας έδωσε παράταση στους Πρυτάνεις έως και τις 20 Απριλίου για την υποβολή των προτάσεων για τον αριθμό εισακτέων και παράλληλα ζητεί και αλλαγές και στα προγράμματα σπουδών ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες τόσο σε Ακαδημαικό-Επιστημονικό επίπεδο, όσο και στην σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας. Πέρσι ο συνολικός αριθμός εισακτέων είχε μειωθεί στις 77.415 θέσεις από 77.970 πρόπερσι.
Πανεπιστήμια που πρόκειται να δουν λιγότερους πρωτοετείς φοιτητές στα αμφιθέατρά τους είναι μεταξύ άλλων, σύμφωνα με πληροφορίες, το ΕΚΠΑ, το ΑΠΘ το, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο , το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Την “πρωτιά” στη μείωση του αριθμού εισακτέων κατείχε πέρυσι το Πανεπιστήμιο Πατρών, το οποίο από 7.020 πρόπερσι οι θέσεις μειώθηκαν στις 6.283. Σύμφωνα με τα στοιχεία το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την τρέχουσα Ακαδημαϊκή χρονιά πήρε 6.765 θέσεις από 7.836 την προηγούμενη και το ΑΠΘ 6.396 θέσεις από 6.554.
Το μέτρο ενίσχυσης των Περιφερειακών Πανεπιστημίων αποσκοπεί στην κάλυψη επί της ουσίας των θέσεων καθώς πολλές από τις ήδη υπάρχουσες, δεν καλύφθηκαν πέρυσι, λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Στις Σχολές που έμειναν κενές θέσεις το κριτήριο ήταν γεωγραφικό και όχι γνωστικό καθώς αυτές οι σχολές ήταν μακριά από τα μεγάλα κέντρα.
Το 2021 δόθηκαν 77.415 θέσεις εισακτέων στα Πανεπιστήμια, αλλά λόγω της ΕΒΕ, 17.762 θέσεις στα ΑΕΙ έμειναν κενές. Σύμφωνα με τα στοιχεία 50 σχολές δεν κατάφεραν να καλύψουν τις θέσεις τους καθώς είχαν έως 30 εισακτέους, ενώ 16 Τμήματα δεν είχαν καθόλου εισακτέους, μεταξύ των οποίων το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Ξάνθης. Στο Τμήμα αυτό οι θέσεις ήταν 108, αλλά κανένας από τους υποψήφιους δεν έπιασε την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, η οποία είχε οριστεί από τις αρχές του τμήματος στο 14,45. Χωρίς νέους φοιτητές έμεινε την τρέχουσα Ακαδημαϊκή χρονιά και η σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος που εδρεύει στη Δράμα.
Από το Πανεπιστήμιο Αθηνών η μοναδική σχολή που δεν κάλυψε τις θέσεις της (81 θέσεις, 26 επιτυχόντες) είναι η σχολή Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας που εδρεύει στα Ψαχνά Ευβοίας. Τέσσερις, αντιστοίχως, είναι οι Σχολές στο ΑΠΘ: Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (105 θέσεις, 17 εισακτέοι), Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος (80 θέσεις, 21 εισακτέοι), Θεολογίας – Μουσουλμανικών Σπουδών (97 θέσεις, 13 εισακτέοι) και Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (94 θέσεις, 20 εισακτέοι).
Οι αλλαγές στις έδρες των Σχολών που πρότειναν τα Πανεπιστήμια στο Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έχουν αναστατώσει τις τοπικές κοινωνίες που εμμένουν στο παλιό δόγμα «κάθε πόλη και Πανεπιστήμιο». Σύμφωνα με την εισήγηση του Διεθνούς Πανεπιστημίου, προτείνεται, το παράρτημα Νοσηλευτικής Διδυμοτείχου να μεταφερθεί στην Αλεξανδρούπολη με δεδομένη την ύπαρξη Νοσοκομείου στην πρωτεύουσα του Έβρου, αναστάτωσαν την τοπική κοινωνία.
Ο Πρόεδρος της διοικούσας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας εισηγείται επίσης: Να μεταφερθεί το τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης από τη Θεσσαλονίκη στις Σέρρες, να καταργηθεί το τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος ,να συγχωνευθεί το τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων με το τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής, Υπολογιστών και Τηλεπικοινωνιών , με έδρα της Σέρρες να συγχωνευθεί το τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής με το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών , με έδρα της Σέρρες, να εξεταστεί η αρωγή της πολιτείας για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των τμημάτων στη Δράμα να καταργηθεί το τμήμα Φυσικής στην Καβάλα.
Επίσης το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, πρότεινε τη συγχώνευση του Τμήματος Περιφερειακής Ανάπτυξης με το Τμήμα Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών και τη μετονομασία του Τμήματος Στατιστική.
Τα υπόλοιπα Πανεπιστήμια, μέσω πολυσέλιδων απαντήσεων, ανακοίνωσαν στο υπουργείο Παιδείας ότι δεν έχουν να προτείνουν καταργήσεις και συγχωνεύσεις Τμήματων. Αντίθετα δεν έλειψαν προτάσεις γα δημιουργία νέων Τμημάτων, ενώ το Υπουργείο εμμένει στην απόφασή του να προχωρήσει σε συγχωνεύσεις-καταργήσεις, ακόμα και αν οι Πρυτάνεις δεν εισηγούνται σχετικά, καθώς στόχος παραμένει η αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού «χάρτη» μέσω και της ανακατανομής των θέσεων των φοιτητών.
Το νέο πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια – Δείτε τι αλλάζει
Εσωτερικό «Erasmus», κοινά και δίπλα Πτυχία, αξιοκρατικές διαδικασίες εκλογής Καθηγητών το νέο πλαίσιο για τα ΑΕΙ, αλλά χωρίς το νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ.
Τους τέσσερις άξονες του νέου νομοσχεδίου για τα Πανεπιστήμια, χωρίς το νέο μοντέλο Διοίκησης, παρουσίασε η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας στην έκτακτη Σύνοδο των Πρυτάνεων.
Σήμερα έχει προγραμματιστεί συνάντηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π.), ενώ έχει ήδη σταλεί επιστολή προς όλα τα πολιτικά κόμματα για τη συζήτηση των βασικών ρυθμίσεων του εν λόγω νομοσχεδίου και τη διεξαγωγή διαλόγου που θα συνδράμει στην οριστική διαμόρφωση εντός της επόμενης εβδομάδα.
Το νέο πλαίσιο που παρουσιάστηκε περιλαμβάνει εσωτερικό «Erasmus», κοινά και δίπλα πτυχία, start-ups φοιτητών, νέες αξιοκρατικές διαδικασίες εκλογής Καθηγητών, βιομηχανικά διδακτορικά ενώ δεν έγινε συζήτηση για το νέο σύστημα Διοίκησης των Πανεπιστημίων παρά τις πιέσεις των Πρυτάνεων.
Σύμφωνα με την ηγεσία του Υπουργείου δεν υπάρχει η τελική μορφή ενώ σύμφωνα με πληροφορίες από τη Σύνοδο ειπώθηκε ότι το συγκεκριμένο σχέδιο με το νέο μοντέλο διοίκησης ΑΕΙ, που περιλαμβάνει Συμβούλια Διοίκησης, βρίσκεται στο γραφείο του Πρωθυπουργού.
Τις επικείμενες αλλαγές του Υπουργείου Παιδείας για την ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία παρουσίασε η Υπουργός Νίκη Κεραμέως στην έκτακτη Σύνοδο Πρυτάνεων, οι οποίοι αντέδρασαν θετικά στο πλαίσιο που παρουσιάστηκαν. Η Σύνοδος πραγματοποιήθηκε χθες, με τη συμμετοχή του Υφυπουργού Άγγελου Συρίγου και του Γενικού Γραμματέα Αποστόλη Δημητρόπουλου. Η ενίσχυση της αυτονομίας των Πανεπιστημίων, η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από το Υπουργείο προς τα ΑΕΙ, η παροχή ευελιξίας, η διεπιστημονικότητα, η κινητικότητα φοιτητών και η ανάπτυξη εξωστρέφειας είναι μερικές από τις βασικές έννοιες που διαπνέουν το επερχόμενο νομοσχέδιο. Οι ρυθμίσεις διαρθρώνονται σε τέσσερις επιμέρους βασικούς άξονες, όπως αναλύονται στη συνέχεια, ενώ στο νομοσχέδιο θα ενταχθεί και το νέο μοντέλο διοίκησης των Πανεπιστημίων.
1. Αναβάθμιση ποιότητας ΑΕΙ:
Εισαγωγή βασικών ρυθμίσεων που εστιάζουν στα προγράμματα σπουδών, την έρευνα αλλά και το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, όπως ενδεικτικά:
-εκσυγχρονισμός προγραμμάτων σπουδών και αναβάθμιση της ποιότητάς τους μέσω πιστοποίησής τους από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης πριν την έναρξη λειτουργίας τους,
-δυνατότητα ίδρυσης περισσοτέρων προγραμμάτων σπουδών από ένα Τμήμα, αλλά και οργάνωσης διεπιστημονικών και διπλών προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στο πλαίσιο συνεργασιών Τμημάτων του ίδιου ή άλλου ΑΕΙ,
-ευελιξία στη δόμηση του προγράμματος σπουδών και επιλογή μαθημάτων μέσω του Ιδρυματικού καταλόγου μαθημάτων – θέσπιση συστήματος εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ των Ελληνικών Πανεπιστημίων για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο σε πρόγραμμα σπουδών άλλου Πανεπιστημίου – ακόμη και μη ομοειδούς γνωστικού αντικειμένου,
-απελευθέρωση του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας μεταπτυχιακών, παροχή της δυνατότητας ίδρυσης επαγγελματικών μεταπτυχιακών και απασχόλησης εμπειρογνωμόνων από την αγορά εργασίας, εξορθολογισμός του καθεστώτος δωρεάν φοίτησης σε μεταπτυχιακά με δίδακτρα μέσω εισαγωγής προϋποθέσεων αριστείας και κοινωνικών κριτηρίων,
-δυνατότητα οργάνωσης βιομηχανικών διδακτορικών,
-ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας μέσω της ίδρυσης ερευνητικών κέντρων και διϊδρυματικών ερευνητικών κέντρων εντός των Πανεπιστημίων σε συνεργασία με Πανεπιστήμια της αλλοδαπής, δυνατότητα στελέχωσης με ερευνητές επί θητεία αμειβόμενους από ίδιους, ιδιωτικούς και διεθνείς πόρους, προσέλκυση Επισκεπτών καθηγητών και Ερευνητών και προώθηση δράσεων ανταλλαγής Ερευνητών.
Πλήρης αναδιάρθρωση του συστήματος εκλογής και εξέλιξης μελών ΔΕΠ που εξασφαλίζει τη διαφάνεια, την αξιοκρατία και την αντικειμενικότητα.
2. Ενίσχυση λειτουργικότητας ΑΕΙ: Θεσμοθέτηση νέων αναπτυξιακών εργαλείων για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της οργανωτικής λειτουργίας των ΑΕΙ, πέραν των Οργανισμών και των Εσωτερικών Κανονισμών, όπως σύνταξη πολυετούς στρατηγικού σχεδίου και των επιμέρους ακαδημαϊκών μονάδων τους, σχεδίου ψηφιακού μετασχηματισμού, σχεδίου αειφορίας και σχεδίου προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία. Απλοποίηση του πλαισίου διεξαγωγής έρευνας, ιδίως σε θέματα οικονομικής διαχείρισης των ερευνητικών έργων/προγραμμάτων με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας των Μελών ΔΕΠ.
3. Προώθηση σύνδεσης ΑΕΙ με την κοινωνία: Ενίσχυση του ρόλου των Πανεπιστημίων εντός της κοινωνίας, με προαγωγή της γνώσης και της καινοτομίας μέσω βασικών ρυθμίσεων που εστιάζουν σε:
Θεσμοθέτηση πλαισίου ίδρυσης start-ups φοιτητών/διδακτόρων/μεταδιδακτόρων και παροχής υπηρεσιών από τα πανεπιστημιακά εργαστήρια σε πολίτες και φορείς.
Σύγχρονο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των Εταιρειών Αξιοποίησης και Διαχείρισης της περιουσίας των Πανεπιστημίων σύμφωνα με τα πρότυπα ανωνύμων εταιριών συμφερόντων του Δημοσίου τομέα.
Ενίσχυση του ρόλου των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης των Πανεπιστημίων και ίδρυση θερινών/χειμερινών προγραμμάτων σπουδών.
4. Εκσυγχρονισμός ΔΟΑΤΑΠ: Θέσπιση νέου σύγχρονου και ευέλικτου πλαισίου για την ακαδημαϊκή αναγνώριση τίτλων σπουδών από Ιδρύματα της αλλοδαπής (δηλ. για φοιτητές εξωτερικού που θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα), που μειώνει τη γραφειοκρατία, διευκολύνει τον πολίτη, εξυπηρετεί τα Πανεπιστήμια και στηρίζει το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, περιορίζει τη γραφειοκρατία και αυξάνει την αποτελεσματικότητα. Οι βασικές ρυθμίσεις επικεντρώνονται στα ακόλουθα:
-Ίδρυση Μητρώων των Ακαδημαϊκά αναγνωρισμένων Πανεπιστημίων της αλλοδαπής και των αλλοδαπών προγραμμάτων σπουδών κάθε κύκλου,
-Κατάργηση της υποβολής ατομικής αίτησης για την έκδοση ατομικής πράξης Ακαδημαϊκής αναγνώρισης από μέρους των πολιτών που έχουν σπουδάσει στα ανωτέρω Πανεπιστήμια και θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα,
-Απελευθέρωση εισδοχής αλλοδαπών και Ελλήνων φοιτητών σε προγράμματα σπουδών β΄ και γ΄ κύκλου των Ελληνικών Πανεπιστημίων, χωρίς την υποχρέωση προηγούμενης αναγνώρισης Τίτλου Σπουδών.
