Ένας ασπρομάλλης παππούς με την ικανότητα να πετάει! Κι ένα μαγικό μολύβι που μπορούσε να μετατρέπει να λόγια που έβγαιναν από το στόμα του σε εικόνες! Αν σ’ αυτά προσθέσεις το μεράκι και την αγάπη του Νίκου Πιλάβιου για αυτό που έκανε και την φαντασία των παιδιών, παίρνεις την συνταγή για τον Παραμυθά. Τον σούπερ ήρωα της αθωότητας των παιδικών μας χρόνων.
Ο Παραμυθάς «προσγειώθηκε» στις οθόνες μας το μακρινό 1978. Όταν δεν υπήρχε καν χρώμα στο εκράν. Εδώ που τα λέμε, όμως, αυτό το κενό (όπως και άλλα, κυρίως τεχνικής φύσης) καλύπτονταν πολύ εύκολα. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα κομμάτι από αυτό που διαθέτουν σε τεράστιες δόσεις τα παιδιά. Φαντασία.
Μέσα σε 15 με 20 λεπτά, όση δηλαδή ήταν η διάρκεια του κάθε επεισοδίου, ο Παραμυθάς ταξίδευε σε τόπους μαγικούς, διηγούνταν ιστορίες από μέρη μακρινά, ζωντάνευε μπροστά στα μάτια μας ιστορίες. Στην πραγματικότητα για τους περισσότερους σημερινούς σαραντάρηδες ο Παραμυθάς ήταν εκείνος που άνοιξε για πρώτη φορά το δικό μας παράθυρο στον κόσμο.
Όταν αναλογίζεσαι το πώς με τόσα λίγα στη διάθεσή του, ο Παραμυθάς κατάφερνε τόσα πολλά, συνειδητοποιείς και το πόσο έχει αλλάξει η τηλεοπτική (και όχι μόνο) πραγματικότητα. Δυσκολεύεσαι να φανταστείς πώς ένα παιδί σήμερα θα… έτρωγε το… παραμύθι. Ταυτόχρονα αντιλαμβάνεσαι πόσο πιο δύσκολος, σύνθετος κι απαιτητικός έχει γίνει ο σύγχρονος κόσμος για ένα πιτσιρίκι.
Λίγες δεκαετίες πριν, το απλό (στα όρια του απλοϊκού) concept ήταν αρκετό για να σε πείσει για τα πάντα. Φυσικά και μπορούσε να πετάξει ο Παραμυθάς! Κι ας έλεγαν τα μεγαλύτερα παιδιά στο σχολείο ότι απλά ξαπλώνει πάνω σ’ ένα σκαμπό και το κάνει στα ψέματα, κουνώντας τα χέρια και τα πόδια του. Και επίσης φυσικά κάπου υπήρχε ένα μολύβι διαφορετικό από εκείνο που είχαμε στις κασετίνες μας, το οποίο είχε την ικανότητα να παίρνει πάσα από τα λόγια του Νίκου Πιλάβιου και να συνεχίζει την ιστορία του, προσθέτοντας εικόνες. Και είπαμε. Εάν κάπου, είτε ο Παραμυθάς είτε το μολύβι του, δεν τα κατάφερναν καλά, εκεί ήμασταν εμείς! Συμπληρώναμε τα όποια κενά, ευθυγραμμίζοντας την καρδιά με το μυαλό μας.
Λένε πως το μυστικό για μια νόστιμη συνταγή κρύβεται στα υλικά της. Όχι στον αριθμό τους ή την αξία τους σε χρηματικούς όρους, αλλά στο πόσο φρέσκα και αγνά είναι. Και ο Παραμυθάς χρησιμοποιούσε μόνο τέτοια. Ο Νίκος Πιλάβιος είχε ασχοληθεί από παιδί με το θέατρο και την τηλεόραση. Ήταν μόλις 8 ετών όταν ανέβηκε για πρώτη φορά στο σανίδι κι ίσως αυτή η προσωπική ενασχόληση και η τριβή να ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για το αποτέλεσμα που κατόρθωσε να δώσει ο ίδιος. Σε συνδυασμό φυσικά με το ήθος που κουβάλαγε στις πλάτες του, την αγάπη του για αυτό που έκανε και τον σεβασμό προς τις ιδιαιτερότητες του ψυχισμού της τρυφερής ηλικίας.
Ο Παραμυθάς ήταν η επιτομή της εκπαιδευτικής τηλεόρασης κι ας έμοιαζε σαν μια απλή παιδική εκπομπή. Το μολύβι του δεν οριοθετούσε την φαντασία, ούτε περιχαράκωνε τις σκέψεις. Αντίθετα, σχεδίαζε εξόδους διαφυγής σε παιδικά μυαλά που –ευτυχώς για εμάς- δεν έμεναν «παρκαρισμένα» απέναντι σε μια οθόνη, μόνο και μόνο για να βρει η μαμά χρόνο να ασχοληθεί απερίσπαστα με τις δουλειές της. 15 λεπτά κάθε Σάββατο δεν ήταν αρκετά ίσως για να διαμορφώσουν συνειδήσεις που αργότερα μπορεί να γίνονταν στάσεις ζωής, έφταναν και περίσσευαν όμως για να σε κάνουν να καταλάβεις ότι ο κόσμος ήταν πολύ μεγαλύτερος από το σαλόνι σου. Ότι χωρούσε πολλούς περισσότερους από αυτούς που θεωρούσες «δικούς» σου και ότι –τελικά- όλα (μέχρι ενός βαθμού) είναι θέμα οπτικής και τρόπου προσέγγισης.
Το να πιστεύεις πως ο κόσμος ήταν καλύτερος παλιά είναι ίσως η απόλυτη απόδειξη πως σε έχουν πάρει τα χρόνια. Κάθε γενιά που φτάνει στην ωρίμανση οδηγείται σχεδόν μαθηματικά σε αυτήν την διαπίστωση που μάλλον είναι αίσθηση παρά πραγματικότητα. Υπό αυτήν την έννοια ο κόσμος μάλλον δεν ήταν ένα καλύτερο μέρος την περίοδο που προβαλλόταν ο Παραμυθάς. Σίγουρα, όμως, ο κόσμος του ιπτάμενου Παραμυθά ήταν από τα καλύτερα μέρη στα οποία θα μπορούσε να μεγαλώσει ένα παιδί. Νίκο Πιλάβιε, Παραμυθά μας, εμείς οι σαραντάρηδες σ’ ευχαριστούμε για όσες φορές ταξιδέψαμε μαζί σου.
