Το 48άρι που αμφισβητείται, το… σερί των Χανίων και οι καυτές τελευταίες δεκαετίες
Το ελληνικό καλοκαίρι είναι συνυφασμένο με υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες διαρκείας οι οποίοι, σε κάποιες περιπτώσεις, ξεπέρασαν και τις δέκα μέρες. Τα τελευταία χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής, το φαινόμενο του καύσωνα εμφανίζεται όλο και συχνότερα με τις θερμοκρασίες πάνω από 40ο C να γίνονται ρουτίνα. Πλέον η λίστα με τις υψηλότερες θερμοκρασίες στην Ελλάδα έχει γεμίσει με καταγραφές μετά το 2007 και μάλιστα απειλήθηκε ακόμα και το απόλυτο ρεκόρ το οποίο έχει σημειωθεί πριν από περίπου μισό αιώνα.
Το ρεκόρ που αμφισβητείται
Την Κυριακή 10 Ιουλίου 1977 καταγράφηκε στο Τατόι και την Ελευσίνα θερμοκρασία 48ο C. Είναι η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη και αυτή που αποδέχεται ως ρεκόρ ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Τη συγκεκριμένα ημέρα (10/7/77) στο κέντρο της Αθήνας το θερμόμετρο έδειξε 42ο C και σε Νέα Φιλαδέλφεια και Λάρισα 44ο C.
Πάντως το πανελλήνιο και πανευρωπαϊκό ρεκόρ των 48 βαθμών αμφισβητείται. Οι μετεωρολόγοι τονίζουν ότι εκείνη την ημέρα είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στην Πάρνηθα η οποία έφτασε στα 2χλμ από το αεροδρόμιο του Τατοΐου, όπου έγινε η καταγραφή των 48ο C. Θεωρούν ότι η μεταφορά θερμότητας από την πυρκαγιά οδήγησε στη θερμοκρασία-ρεκόρ. Επισημαίνουν επίσης ότι η απόκλιση τεσσάρων βαθμών μεταξύ των σταθμών της Ελευσίνας και του Τατοΐου με αυτόν στην Νέα Φιλαδέλφεια είναι εξωπραγματική.
Μέχρι πρόσφατα η συγκεκριμένη θερμοκρασία ήταν το πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Έσπασε στις 11 Αυγούστου 2021 όταν στη Σικελία καταγράφηκε θερμοκρασία 48,8 βαθμών. Στην τρίτη θέση ένα 47,6ο C το οποίο καταγράφηκε το 2021 στην Ισπανία και ένα 47,4ο C στην Πορτογαλία το 2003.
Οι υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα είναι οι ακόλουθες:
48,0 °C (118,4 °F) Ελευσίνα (Αθήνα) 10 Ιουλίου 1977
48,0 °C (118,4 °F) Τατόι (Αθήνα) 10 Ιουλίου 1977
47,5 °C (117,5 °F) Ασπρόπυργος (Αθήνα) 26 Ιουνίου 2007
47,5 °C (117,5 °F) Νέα Φιλαδέλφεια (Αθήνα) 26 Ιουνίου 2007
47,2 °C (117,0 °F) Τρίκαλα (Θεσσαλία) 23 Αυγούστου 1958
47,1 °C (116,8 °F) Λαγκαδάς (Μακεδονία) 3 Αυγούστου 2021
46,5 °C (115,7 °F) Λαμία (Στερεά Ελλάδα) 19 Ιουλίου 1973
46,4 °C (115,5 °F) Άργος (Πελοπόννησος) 26 Ιουνίου 2007
46,4 °C (115,5 °F) Ελευσίνα (Αθήνα) 19 Ιουλίου 1973
46,3 °C (115,3 °F) Άργος (Πελοπόννησος) 3 Αυγούστου 2021
46,3 °C (115,3 °F) Μακρακώμη (Στερεά Ελλάδα) 2 Αυγούστου 2021
46,2 °C (115,2 °F) Αυλώνας (Αττική) 26 Ιουλίου 2023
46,2 °C (115,2 °F) Νέα Αγχίαλος (Θεσσαλία) 19 Ιουλίου 1973
46,2 °C (115,2 °F) Νέα Φιλαδέλφεια (Αθήνα) 26 Ιουνίου 2007
46,2 °C (115,2 °F) Μακρακώμη (Στερεά Ελλάδα) 3 Αυγούστου 2021
46,2 °C (115,2 °F) Παλαιόχωρα (Κρήτη) 27 Ιουνίου 2007
46,2 °C (115,2 °F) Νέα Φιλαδέλφεια (Αθήνα) 25 Ιουλίου 2007
46,1 °C (115,0 °F) Αγία Τριάδα (Στερεά Ελλάδα) 26 Ιουλίου 2023
46,1 °C (115,0 °F) Αρφαρά (Πελοπόννησος) 3 Αυγούστου 2021
46,1 °C (115,0 °F) Φιλοθέη (Αθήνα) 3 Αυγούστου 2021
46,0 °C (114,8 °F) Τανάγρα (Στερεά Ελλάδα) 19 Ιουλίου 1973
46,0 °C (114,8 °F) Άργος (Πελοπόννησος) 25 Ιουλίου 2007
46,0 °C (114,8 °F) Άστρος (Πελοπόννησος) 26 Ιουνίου 2007
46,0 °C (114,8 °F) Σπάρτη (Πελοπόννησος) 24 Αυγούστου 1924
45,9 °C (114,6 °F) Άμφισσα (Στερεά Ελλάδα) 23 Ιουλίου 2023
45,9 °C (114,6 °F) Κρανίδι (Πελοπόννησος) 23 Ιουλίου 2023
45,9 °C (114,6 °F) Στυλίδα (Στερεά Ελλάδα) 3 Αυγούστου 2021
45,9 °C (114,6 °F) Μοίρες (Κρήτη) 1 Ιουλίου 2017
45,9 °C (114,6 °F) Ίλιον (Αθήνα) 26 Ιουνίου 2007
45,8 °C (114,4 °F) Κρανίδι (Πελοπόννησος) 3 Αυγούστου 2021
45,8 °C (114,4 °F) Ελευσίνα (Aθήνα) 24 Ιουνίου 2007
Με μια γρήγορη ματιά γίνεται φανερό πως στη λίστα κυριαρχούν απόλυτα οι τελευταίες δύο δεκαετίες με τις θερμοκρασίες άνω των 45ο C να μην είναι πλέον σπάνιο φαινόμενο.
Το ρεκόρ των Χανίων
Αναφορικά με τους μήνες εκτός καλοκαιριού ο νομός Χανιών κατέχει το απόλυτο ρεκόρ. Για Οκτώβριο, Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο έχει τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ιστορικά στην χώρα μας. Μάλιστα οι τρεις από αυτές έχουν καταγραφεί την ίδια χρονιά, το 2010.
Αναλυτικά οι υψηλότερες θερμοκρασίες ανά μήνα στην χώρα μας:
Ιανουάριος: Βρύσες Αποκορώνου Χανίων – 30,4 °C – 1 Ιανουαρίου, 2010
Φεβρουάριος: Βρύσες Αποκορώνου Χανίων – 32,1 °C – 20 Φεβρουαρίου, 2010
Μάρτιος: Λάρισα – 34,8 °C – 27 Μαρτίου, 2001
Απρίλιος: Ηράκλειο – 37,5 °C -22 Απριλίου, 2008
Μάιος: Πλώρα Ηρακλείου – 41,8 °C -16 Μαίου, 2020
Ιούνιος: Νέα Φιλαδέλφεια και Ασπρόπυργος – 47,5 °C – 26 Ιουνίου, 2007
Ιούλιος: Ελευσίνα and Τατόι – 48,0 °C -10 Ιουλίου, 1977
Αύγουστος: Τρίκαλα – 47,2 °C – 23 Αυγούστου, 1958
Σεπτέμβριος: Σίβας Πυργιωτίσσης και Λάρισα – 41,9 °C – 5 και 7 Σεπτεμβρίου, 2015
Οκτώβριος: Σούδα Χανίων – 40,0 °C – 19 Οκτωβρίου, 1979
Νοέμβριος: Σούδα Χανίων – 33,4 °C- 13 Νοεμβρίου, 1961
Δεκέμβριος: Ηράκλειο και Βρύσες Αποκορώνου Χανίων- 29,6 °C – 1 και 2 Δεκεμβρίου, 2010
Οι μετεωρολόγοι συμφωνούν πως το φαινόμενο του παρατεταμένου καύσωνα θα ενταθεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Όλο και συχνότερα θα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε θερμοκρασίας 40ο C και άνω και μάλιστα για μεγάλα διαστήματα. Αυτό που κάποτε ήταν ένα φαινόμενο πενταετίας ή δεκαετίας πλέον θα εμφανίζεται σχεδόν ετήσια.