Οι Μυρμιδόνες ήταν ένας αρχαίος πολεμικός λαός που κατοικούσε, σύμφωνα με τον Όμηρο, στη Φθία, δηλαδή τη σημερινή νοτιοανατολική Θεσσαλία και την περιοχή της βορειοανατολικής Φθιώτιδας.
Το όνομα σίγουρα σας είναι γνωστό από τον Όμηρο καθώς οι Μυρμιδόνες ήταν υπήκοοι του Αχιλλέα και το τάγμα με το οποίο πολεμούσε στην Τροία αποτελούταν αποκλειστικά από αυτούς. Κατά τον Όμηρο το βασίλειό τους εκτεινόταν από τα Φάρσαλα, τον Σπερχειό ως τη Μελιταία, τη Φθία και την Αλόπη.
Σύμφωνα με ένα μύθο οι Μυρμιδόνες δημιουργήθηκαν από τον Δία ο οποίος μεταμόρφωσε σε ανθρώπους τα μυρμήγκια της Αίγινας, για να μην είναι μόνος του ο γιος του Αιακός χωρίς υπηκόους. Αργότερα, ο γιος του Αιακού, ο Πηλέας αναγκάζεται, διωγμένος από το φόνο του ετεροθαλούς αδελφού του, να εγκαταλείψει το νησί και να καταφύγει στη Θεσσαλία στην περιοχή της Φθίας μαζί με τους Μυρμιδόνες.
Κατά μια άλλη εκδοχή του μύθου ο Αίακος παρακάλεσε το Δία να μεταμορφωθούν οι κάτοικοι του χωριού σε μυρμήγκια για να έχουν ελάχιστη ανάγκη σε φαγητό λόγο του λιμού που του έστειλε η Ήρα στο νησί για να εκδικηθεί τον Δία.
Ενώ με μία άλλη, όχι τόσο γνωστή εκδοχή, που μας παραδίδεται από τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα στο λόγο του «Προτρεπτικός προς Έλληνας», οι Μυρμιδόνες κατάγονται από το Μυρμιδόνα, γιο του Δία και της Ευρυμέδουσας, κόρης του Κλείτορα ή του Αρχέλαου, την οποία ο Δίας μεταμόρφωσε σε μυρμήγκι, και, αφού μεταμορφώθηκε και ο ίδιος σε μυρμήγκι ενώθηκε μαζί της. Έτσι γεννήθηκε ο Μυρμιδόνας, γενάρχης του ομώνυμου αρχαίου λαού.
Οι Μυρμιδόνες, σύμφωνα με την ομηρική μαρτυρία αποτέλεσαν το πλέον αξιόμαχο στρατιωτικό σώμα των Ελλήνων στον πόλεμο της Τροίας με ηγέτη τον Αχιλλέα, ένα πόλεμο που σύμφωνα με τον μάντης Κάλχα δήλωσε οι Έλληνες δεν θα μπορούσαν να νικήσουν δίχως τη βοήθεια του Αχιλλέα.
Μάλιστα μόνο στις μάχες, όπως περιγράφονται στην Ιλιάδα, που έλαβαν μέρος οι Μυρμιδόνες έφεραν νίκες στους Έλληνες καθώς η πρώτη και η δεύτερη χωρίς την συμμετοχή τους δεν είχαν επιτυχία.
