Ποιος πραγματικά είναι τελικά, αυτός ο μυστακοφόρος Ερντογάν; Γιατί οι Αμερικανοί θα τον στηρίζουν μέχρι να πεθάνει;

Οι Τούρκοι ηγέτες διεκδικούν την εξουσία τους μετά από κάθε απόπειρα απόπειρα πραξικοπήματος.  Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εργάζεται για να πείσει τον κόσμο ότι διατηρεί τον έλεγχο του έθνους.

Για τον Ερντογάν, αυτός ο έλεγχος κερδήθηκε σκληρά.

Το 2002, λίγο μετά από την ώρα που το κόμμα του AKP, κέρδισε τη μεγάλη πλειοψηφία στο τουρκικό κοινοβούλιο, το TIME τον χαρακτήρισε ηγέτη και στη συνέχεια ονομάστηκε «μυστήριος άνθρωπος της Τουρκίας», εξετάζοντας πώς πρωτοεμφανίστηκε σε εθνικό επίπεδο.

Αν και ο Ερντογάν βρίσκεται στο επίκεντρο της εξουσίας στη νέα κυβέρνηση, σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, δεν μπορεί (s.s, δεν μπορούσε τότε) να γίνει πρωθυπουργός. Σε ένα ράλι το 1997, διάβασε ένα ποίημα: «Οι μιναρέδες είναι οι μπαγιονέτ μας. Οι πιστοί είναι οι στρατιώτες μας. Ο Θεός είναι υπέροχος. Ο Θεός είναι υπέροχος. ”

Για εκείνη την πτήση της φαντασίας του, η οποία αναφέρει ότι μπορεί να προσδιορίζεται μεταφορικά, καταδικάστηκε σύμφωνα με νόμους που έχουν σχεδιαστεί για να κρατήσουν τον ισλαμικό φονταμενταλισμό στέρεο. Υπηρέτησε τέσσερις μήνες στη φυλακή και αποκλείστηκε από κάθε δημόσιο αξίωμα. Παρ ‘όλα αυτά, το κόμμα του έφτασε στη νίκη, εν μέρει ως διαμαρτυρία ενάντια στους πολιτικούς της Παλαιάς Φρουράς της Τουρκίας, οι οποίοι οδήγησαν τη χώρα σε οικονομική κρίση. Αλλά οι εκλογές ήταν επίσης μια ψήφος ενάντια στα είδη σκληρών νόμων που έβαλαν τον Ερντογάν στη φυλακή. «Δεν θα χρειαζόταν πρόσκληση για τη Σαρία», είπε ο Gulden Sonmez, δικηγόρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Κωνσταντινούπολης, «αν μπορούσες να ασκήσεις τη θρησκεία ελεύθερα».

Γεννημένος σε μια οικογένεια εργατικής τάξης στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας, ο Ερντογάν μετακόμισε στην ηλικία των 13 ετών στην Κωνσταντινούπολη, όπου εντάχθηκε στην πτέρυγα νεολαίας ενός κόμματος που ιδρύθηκε από τον Necmettin Erbakan, αρχιτέκτονα του πολιτικού ισλαμικού κινήματος της Τουρκίας. Ο Ερμπακάν, που έγινε σύντομα πρωθυπουργός, είδε στον ψηλό νεαρό  φανατικό ποδοσφαιρόφιλο, έναν φιλόδοξο ρήτορα με ιδιαίτερη γοητεία.

Εκλεγμένος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994, ο Ερντογάν απαγόρευσε το αλκοόλ από καφετέριες της πόλης, αλλά κατάφερε επίσης να ξαναφέρει καθαρό νερό στην Πόλη και να καθαρίσει τα σκουπίδια από τους πλακόστρωτους δρόμους της πόλης.

Ο Rusen Cakir, βιογράφος του Ερντογάν, τονίζει τις αξίες του πολιτικού για την εργατική τάξη. «Σε αντίθεση με τον Ερμπακάν, ο οποίος ήταν πνευματικός πατέρας του», λέει, «Ο Ερντογάν είναι πιο εξοικειωμένος, σαν αδελφός με τον κόσμο». Ο 21χρονος Aslihan Dede, φοιτητής δημοσιογράφος που φορούσε μουσουλμανικό μαντήλι στην Κωνσταντινούπολη είπε την περασμένη εβδομάδα: «Είναι ένας από εμάς». Είναι επίσης, λέει ο Cakir, ένας ρεαλιστής: «Είναι μουσουλμάνος, αλλά ψάχνει για μια νέα συμφωνία με το Λαό».

Ο Ερντογάν έστειλε δύο κόρες στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, εν μέρει για να αποφύγει την απαγόρευση της Τουρκίας από το να φορούν μουσουλμανικά κασκόλ σε δημόσια πανεπιστήμια. Αλλά θαυμάζει επίσης την αμερικανική εκπαίδευση. «Θα μπορούσε να τις έστελνε στην Τεχεράνη», σημειώνει ένας δυτικός διπλωμάτης. “Αυτό λέει πολλά.”
Και μέχρι τον επόμενο χρόνο, στην πραγματικότητα, είχε γίνει πρωθυπουργός: ο κανόνας που τον κράτησε έξω από την εξουσία είχε αλλάξει. Δεν θα ήταν η τελευταία φορά που η Τουρκία άλλαξε νόμους για να φιλοξενήσει μεγαλύτερο ρόλο για τον πολιτικό της. Το 2010, για παράδειγμα, το κόμμα του Ερντογάν κέρδισε ένα δημοψήφισμα που, όπως το ανέλυσε ο TIME, «σχεδιάστηκε για να περιορίσει την υπερβολική πολιτική επιρροή του τουρκικού στρατού και του δικαστικού σώματος».

Το 2011, το κόμμα κέρδισε την τρίτη συνεχόμενη μεγάλη κοινοβουλευτική νίκη του. Προσωπικά, είπε στο TIME,  ότι «ήταν ακόμα αποφασισμένος» για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.   Αργότερα εκείνο το έτος, οι δημοσκοπήσεις διαπίστωσαν ότι, μετά την Αραβική Άνοιξη, θεωρήθηκε ότι οδήγησε τη χώρα του στο «να παίξει τον πιο εποικοδομητικό ρόλο στα αραβικά γεγονότα». Το 2013, βοήθησε να οργανώσει σημαντικές διπλωματικές νίκες στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ και με τους Κούρδους αντάρτες.

Ακόμα κι έτσι, είχε τους επικριτές του: «Έχει, είναι αλήθεια, πάνω του αυταρχική ράβδωση, έναν αυταρχισμό έμφυτο, τρέχει σαν θηρίο καταπατώντας πολιτικούς αντιπάλους, εχθρούς, πετώντας τους στη φυλακή και ξεσπώντας σε εκφοβισμό κατά των μέσων μαζικής ενημέρωσης,»  αναφέρει το ΤΙΜΕ σε ένα προφίλ το 2011. «Οι επικριτές λένε ότι η κυβέρνηση του Ερντογάν λογοκρίνει το Διαδίκτυο, μπερδεύει τους διαχειριστές  και παρεμβαίνει σε ακαδημαϊκά ιδρύματα. Αλλά για τους θαυμαστές του, αυτές οι αποτυχίες ξεπερνιώνται από τις επιτυχίες του. Έλλειψη Δημοκρατίας και φτώχεια δεν υπολογίζονται παγκοσμίως.  Η Τουρκία είναι αρκετά ακαταμάχητη σε φανατισμένους ανθρώπους που αψηφούν δεκαετίες αυταρχικού, φτωχού βίου. Οι Δυτικοί δεν φαίνεται να ανησυχούν για το τι θα μπορούσαν να κάνουν εκείνοι οι άνθρωποι στη συνέχεια. Ακόμα και με τη βία το 2013, με το « βαρύ χέρι του» ως  απάντηση σε διαδηλωτές στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, ο κόσμος της Δύσης στράφηκε προς τους ανθρώπους στην Τουρκία που ήθελαν έναν νέο ηγέτη. Δηλαδή, τον συγχώρεσαν!

Το 2014, μετά από τρεις θητείες ως πρωθυπουργός – το όριο, σύμφωνα με τους κομματικούς κανόνες – εξελέγη Πρόεδρος, μια αλλαγή που σηματοδότησε μετατόπιση της εξουσίας στην τουρκική κυβέρνηση. Αν και οι πρόεδροι είχαν επιλεγεί από το Κοινοβούλιο και είχαν μικρή πραγματική εξουσία στο παρελθόν, ο Ερντογάν εξελέγη απευθείας από τον λαό και έδειξε γρήγορα σημάδια ότι σκόπευε να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο από ό, τι είχαν οι προηγούμενοι πρόεδροι.

Το 2015, αν και φαινόταν να χάνει την εξουσία, το AKP εξέπληξε ορισμένους παρατηρητές με μια άλλη μεγάλη νίκη , με μία ακόμα μεγάλη επιτυχία και – παρά την τελευταία προσπάθεια του τουρκικού στρατού να αλλάξει τα πράγματα – φαίνεται τώρα ότι η δύναμη του Ερντογάν θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια ακόμα.

Απόσπασμα από συνέντευξη στο TIME, το 2011.

Και μετά από όλα όσα διαβάσατε, έχετε κάποια απάντηση για τι γνώμη έχουν οι Αμερικανοί για έναν “δικό τους άνθρωπο”; Το ερώτημα είναι για πόσο ακόμα θα τον στηρίζουν. Η άποψή μας; Εκτός απροόπτου, μέχρι να πεθάνει.