Ο πρωθυπουργός τωνΣκοπίων, Ζόραν Ζάεφ, εμφανώς σε μία προσπάθεια να «κατευνάσει» τις αντιδράσεις της Βουλγαρίας, προκειμένου η χώρα του να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. προσπάθησε να «ωραιοποιήσει» τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η περιοχή, το διάστημα 1941-1944, ήταν υπό βουλγαρική κατοχή.
«Οι Βούλγαροι δεν είναι φασίστες, αλλά φίλοι μας…Στην αρχή εκείνης της περιόδου (η Βουλγαρία) ασκούσε τη διοίκηση της περιοχής, αλλά μετά συντάχθηκε με τους αντιφασίστες, αγωνίστηκε για την ελευθερία και τη δημοκρατία,έγινε μέρος του αντιφασιστικού μετώπου. Ο βουλγαρικός και μακεδονικός στρατός (σ.σ. εννοεί τους παρτιζάνους) απελευθέρωσαν το Κουμάνοβο, τα Σκόπια και όλη την περιοχή μας» ανέφερε ο Ζόραν Ζάεφ, σε συνέντευξή του στο βουλγαρικό πρακτορείο ειδήσων «Bgnes».
O Ζόραν Ζάεφ αποκάλυψε ότι το τελευταίο διάστημα αφαιρέθηκαν περίπου 20 επιγραφές από μνημεία στη Βόρεια Μακεδονία, στα οποία αναγραφόταν «φασιστική βουλγαρική κατοχή». Η αναφορά του αυτή προκάλεσε έκπληξη, καθώς η κοινή γνώμη της χώρας δεν ήταν ενημερωμένη γι΄αυτό.
Περαιτέρω, ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός των Σκοπίων, έμμεσα πλην σαφώς, άφησε να εννοηθεί ότι η πρώην Γιουγκοσλαβία «διαίρεσε» τους λαούς της Βουλγαρίας και της χώρας του.
«Το καθήκον των πολιτικών είναι να φέρουμε κοντά τους λαούς μας, γιατί για πολλά χρόνια, επί δεκαετίες, κάποιοι μας κράτησαν μακριά. Διάφορες ηγεσίες διέπραξαν κάτι τέτοιο, όπως η πρώην Γιουγκοσλαβία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρέπει να είμαστε μαζί γιατί είμαστε οι πρώτοι γείτονες» δήλωσε ο Ζόραν Ζάεφ.
Οι αναφορές του αυτές ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων στα Σκόπια, απ’ όλες σχεδόν τις πλευρές.
Το δεξιό αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO-DPMNE χαρακτήρισε «σκανδαλώδεις» τις τοποθετήσεις αυτές του Ζόραν Ζάεφ και τον προειδοποίησε «να μην διανοηθεί να θέσει σε κίνδυνο την μακεδονική εθνική ταυτότητα».
Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις ανθρώπων των γραμμάτων της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και ανθρώπων που οι συγγενείς τους πήραν μέρος στον αντιφασιστικό αγώνα και πολέμησαν κατά του κατακτητή, δίνοντας ακόμη και τη ζωή τους, οι οποίοι ανέφεραν ότι «ο Ζάεβ διαστρεβλώνει την ιστορία και προσβάλει τη χώρα».
Ο ιστορικός Αλεξάνταρ Στόιτσεφ ανέφερε ότι τα ιστορικά γεγονότα δεν μπορεί κανείς να τα αλλάξει και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι την περίοδο 1941-1944 οι βουλγαρικές δυνάμεις στη σημερινή Βόρεια Μακεδονία ήταν φασιστικές κατοχικές δυνάμεις και σε καμία περίπτωση δεν συνέβαλαν στην απελευθέρωση της χώρας.
Αποστάσεις από τις αναφορές αυτές του Ζόραν Ζάεφ έλαβαν δημοσίως καθηγητές ιστορίας, διανοούμενοι και δημοσιογράφοι στα Σκόπια.
Ακόμη, ο Ζόραν Ζάεφ, στην ίδια συνέντευξη γνωστοποίησε ότι τα Σκόπια απέστειλαν έγγραφο στη Βόρεια Μακεδονία, στο οποίο αναφέρει ρητά και κατηγορηματικά ότι δεν έχει εδαφικές βλέψεις, ούτε παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών, καθώς και ότι δεν διεκδικεί μειονοτικά δικαιώματα.
Η Βουλγαρία, στις 17 Νοεμβρίου αρνήθηκε να εγκρίνει το διαπραγματευτικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βόρεια Μακεδονία, μπλοκάροντας επί της ουσίας τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας αυτής που επρόκειτο να ξεκινήσουν τον Δεκέμβριο, πριν τα τέλη της γερμανικής προεδρίας της Ε.Ε.
Η επίσημη Σόφια αναφέρει ότι δεν μπορεί προς το παρόν να στηρίξει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ των «27» και των Σκοπίων, λόγω των ανοιχτών γλωσσικών και ιστορικών διαφορών μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας.
Ωστόσο, οι δύο χώρες αναφέρουν ότι συνεχίζουν τις προσπάθειες, προκειμένου να βρεθεί ένα πλαίσιο λύσης γι΄αυτά τα θέματα, που θα καταστήσει δυνατή την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας, μέχρι τα τέλη του χρόνου.
Τα Σκόπια θεωρούν πως η στάση που τηρεί στην παρούσα φάση η Βουλγαρία δεν είναι φιλική, ενώ ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι (ο οποίος προέρχεται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Ζόραν Ζάεφ) ανέφερε πριν από μερικές ημέρες, ότι «η σημερινή πολιτική ελίτ της Βουλγαρίας -κυβέρνηση και αντιπολίτευση- είναι ακόμη εγκλωβισμένη στη νοοτροπία του κομμουνισμού και του Τόντορ Ζίβκοφ».
Ο Ζόραν Ζάεφ, κληθείς από το βουλγαρικό πρακτορείο ειδήσεων να σχολιάσει τη δήλωση αυτή του Στέβο Πεντάροφσκι, ανέφερε ότι ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας αγαπά τη Βουλγαρία, όμως δεν έχει αποκτήσει ακόμη αρκετή πολιτική εμπειρία.
