Που ήταν χαμένη αυτή η ψυχή; Σόιμπλε προς ΕΕ: “Σταματήστε να αυξάνετε το χρέος”

Η δημοσιονομική επέκταση εντός του ευρωπαϊκού χώρου σημαίνει αύξηση ελλειμμάτων και πρόσθετο χρέος, επισημαίνει με άρθρο του στο Project Syndicate ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας, Wolfgang Schaeuble, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και καλεί σε αλλαγή πολιτικής.
Το 2020 θα μείνει στην οικονομική ιστορία της Γερμανίας, αλλά και γενικότερα, αναφέρει.

Το δημόσιο χρέος της χώρας αυξάνεται με ρυθμό άνω των 10.000 ευρώ ανά δευτερόλεπτο, πολύ γρηγορότερα από ό, τι κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης 2007-2009, όταν χρειάστηκε να υπάρξει τεράστιος όγκος καθαρού δανεισμού.
Αυτή η επιτάχυνση του δείκτη στη Γερμανία και σε χώρες σε όλο τον κόσμο είναι το τίμημα που καταβάλλεται για να αμβλυνθούν οι οικονομικές συνέπειες της COVID-19.

Στην Bundestag, οι δημοσιονομικές επιπτώσεις της πανδημίας αποτελούν μείζον ζήτημα, εξαιτίας και του τεράστιου πακέτου διάσωσης / τόνωσης, ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, σύμφωνα με τον Schaeuble είναι εάν, και για πόσο καιρό η κυβέρνηση και η κοινωνία μπορούν να συνεχίσουν να επωμίζονται αυτό το αυξανόμενο βάρος.
Η Γερμανία ίσως είναι καλά προετοιμασμένη.
Τήρησε τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Συνθήκης του Μάαστριχτ και μειώσε το χρέος της σε λιγότερο από 60% επί του ΑΕΠ πριν από την πανδημία COVID-19.
Συνεπώς, υπήρχε δημοσιονομικός χώρος, διατείνεται ο πρώην Γερμανός Οικονομικών, και συνεχίζει:

Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Kenneth Rogoff, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ισχυρίστηκε ότι ο ισχυρός ισολογισμός της Γερμανίας της δίνει την ικανότητα να αντιδρά σθεναρά στην τρέχουσα βαθιά κρίση.
Σε άλλες χώρες αυτό δεν ισχύει – τουλάχιστον όχι στον ίδιο βαθμό.
Σε χώρες όπου δεν έχει σημειωθεί ανεπαρκής πρόοδος στη μείωση του δείκτη χρέους, τα πρόσθετα χρέη που σχετίζονται με την πανδημία έχουν επιβαρύνει ιδιαίτερα τα δημόσια οικονομικά τους.

Συσσώρευση χρέους

Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι ένα εξωγενές σοκ όπως ο κορωνοϊός δικαιολογεί αύξηση των δημοσίων δαπανών, καθώς και ενισχυμένη οικονομική αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Εξού και η γέννησις το 2020 του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, του επονομαζόμενου και Next Generation EU.
Ωστόσο, η δημοσιονομική επέκταση σημαίνει αύξηση ελλειμμάτων και πρόσθετο χρέος, επισημαίνει ο Wolfgang Schaeuble.
Ακόμη και σε μια κρίση τόσο σοβαρή όσο η COVID-19, το χρήμα δεν είναι πανάκεια και ο δανεισμός έχει νόημα μόνο εάν πραγματοποιείται με σύνεση και λογική.
Διαφορετικά, τα κράτη μακροπρόθεσμα θα χάσουν την οικονομική ευελιξία τους.
Αλλά το ζήτημα υπερβαίνει τη διατήρηση του δημοσιονομικού χώρου.
Τα κράτη που παρουσιάζουν σπειροειδές χρέος διατρέχουν τον κίνδυνο διάρρηξης του κοινωνικού τους ιστού.

Οι περισσότεροι πιστωτές είναι εύπορα άτομα και οντότητες των οποίων ο πλούτος αυξάνεται με τον δημόσιο δανεισμό.
Κάπως έτσι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί χάνουν ευκαιρίες να μοιραστούν την ευημερία.
Η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των μη εχόντων και των εχόντων αποτελεί τεράστια απειλή για την κοινωνική συνοχή.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών είναι ιδιαίτερα κρίσιμος και για αυτό επιδέχεται πολλή κριτική.
Οι αυξανόμενες αγορές κρατικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες στη δευτερογενή αγορά αυξάνουν την προσφορά χρήματος και, παράλληλα, εντείνουν τον κίνδυνο ενίσχυσης του πληθωρισμού.
Και αυτούς τους κινδύνους δεν αναγνωρίζουν μόνο οι παραδοσιακοί υποστηρικτές της λιτότητας.
Το φάρμακο, η νομισματική και δημοσιονομική επέκταση, δίνεται σε τέτοιον βαθμό που πλέον μπορεί να βλάψει τον ασθενή.
Οι διακεκριμένοι οικονομολόγοι Summers και ο Blanchard έχουν επισημάνει τον κίνδυνο που ελλοχεύει – ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου η δημοσιονομική επέκταση στηρίχθηκε κατά πρωτοφανή τρόπο από τους υπευθύνους χάραξης νομισματικής πολιτικής.
Με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να λειτουργεί υπερωριακά, η νομισματική βάση στην Ευρωζώνη αυξήθηκε από σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο ευρώ το 2009 σε σχεδόν 5 τρισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2020.
Και θα φτάσει τα 6 τρισεκατομμύρια έως τον Ιούνιο του 2021, ενώ έχουν συμφωνηθεί ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις πράξεις ανοιχτής αγοράς.
Όταν η προσφορά χρήματος πολλαπλασιάζεται έτσι, χωρίς αντίστοιχη επαρκή αύξηση του όγκου αγαθών και υπηρεσιών, είναι αναπόφευκτη μια αύξηση σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για τον πληθωρισμό.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα ενταθούν, αλλά, εάν συμβεί αυτό, η υποτίμηση του νομίσματος, ήτοι του ευρώ, θα είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Ήδη ο πληθωρισμός καλπάζει – αν και όχι στην περίπτωση καταναλωτικών αγαθών, όπου η αύξηση των τιμών σε ετήσια βάση παραμένει εντός του στόχου της ΕΚΤ, δηλαδή «κοντά στο 2%».