Ο ίδιος διευκρινίζει ότι «η διακυβέρνηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ παύει να υφίσταται», αλλά όπως λέει «η σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν έχει τελειώσει ως τέτοια» και επισημαίνει τα πολλά ζητήματα που προκύπτουν από την κατάσταση, με πρώτο και κύριο το «δικαίωμα επιστροφής των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ στα σπίτια τους». Για αυτό, όπως επισημαίνει «πρέπει να διασφαλιστούν διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας για την επιστροφή τους».
Η επίθεση που εξαπέλυσε το Μπακού στις 19 και 20 Σεπτεμβρίου στον θύλακα με πλειονότητα αρμενικού πληθυσμού, προκάλεσε συνολικά το θάνατο σχεδόν 600 ανθρώπων. Ανάγκασε επίσης περισσότερους από 100.000 κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να διαφύγουν προς την Αρμενία από τον φόβο αντιποίνων του Αζερμπαϊτζάν.
«Όσο ο λαός του Ναγκόρνο Καραμπάχ βρίσκεται εκεί ως μια συμπαγής μονάδα, οντότητα, στην Αρμενία, υπάρχουν περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες που εκτοπίστηκαν βίαια από τα σπίτια τους, το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν μπορεί να θεωρηθεί λυμένο. Αυτό θα ήθελε να φανταστεί το Αζερμπαϊτζάν, ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, επομένως δεν υπάρχει σύγκρουση. Αλλά αυτός είναι ένας απλοϊκός τρόπος κατανόησης αυτής της κατάστασης», τονίζει ο Αρμένιος πρέσβης.
Ο κ. Mkrtchyan κάνει λόγο για «εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπραχθεί κατά του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ από τις ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν», τα οποία όπως λέει «πρέπει να διερευνηθούν με διαφάνεια και διεθνώς».
Ερωτηθείς για το τι θεωρεί ότι σκοπεύει να κάνει το Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή, απαντά κατηγορηματικά: «Αυτό που σκοπεύει να κάνει το Αζερμπαϊτζάν είναι ξεκάθαρο, να ξεφορτωθεί πρώτα τους Αρμένιους και μετά τα αρμενικά ίχνη» σημειώνει, κάνοντας αναφορά στο Ναχιτσεβάν, μια άλλη άλλοτε αρμένικη περιοχή στην οποία πριν από εκατό χρόνια ζούσε τεράστιος αρμένικος πληθυσμός και εκφράζοντας την ανησυχία ότι μπορεί να επαναληφθεί στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ότι συνέβη εκεί.
«Αν τελικά η διεθνής κοινότητα δεν ξυπνήσει και δεν προειδοποιήσει το Αζερμπαϊτζάν ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί την επανάληψη αυτού που συνέβη στο Ναχιτσεβάν, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, δυστυχώς μπορεί να δούμε να αναπτύσσεται παρόμοιο σενάριο τις επόμενες δεκαετίες, δεν μιλάω για το επόμενο έτος ή δύο. Αυτό θα είναι πιο αργό, αλλά συνεπές. Συνεπής κάθαρση των αρμενικών ιχνών» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Κάνει λόγο για «φασιστική συμπεριφορά» του ηγέτη του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και τονίζει πως «τα σύμβολα στα οποία αναφέρονται, δεν λένε τίποτα καλό για την ασφάλεια των Αρμενίων στην περιοχή».
«Επειδή οι ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν, όπως είπατε έχουν χαρακτηριστεί ως εθνοκάθαρση, μπορώ να προσθέσω ότι αρκετοί μελετητές της γενοκτονίας το βάζουν στους ορισμούς της σύμβασης για τη γενοκτονία. Βασικά, ότι ήταν πράξη γενοκτονίας αυτό που συνέβη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ», τονίζει σε άλλο σημείο.
Ερωτηθείς για τη Ρωσία, η οποία είχε καθοριστικό ρόλο στις ειρηνευτικές συμφωνίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, μεταξύ άλλων υπογραμμίζει πως «απέτυχαν να διασφαλίσουν την ασφάλεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ και των Αρμενίων. Υπάρχουν βάσιμοι φόβοι ότι η Ρωσία δυστυχώς δεν μπόρεσε να διασφαλίσει ότι η δήλωση της 9ης Νοεμβρίου του 2020 θα παραμείνει σε ισχύ».
«Η διεθνής κοινότητα ενήργησε πολύ αργά και πολύ λίγο», τονίζει, ερωτηθείς σχετικά, εξηγώντας πως «υπήρχε πολύ προπαγάνδα» από το Αζερμπαϊτζάν -με την τουρκική υποστήριξη-, ενώ υπενθυμίζει τον αποκλεισμό που είχε επιβάλει επί εννέα μήνες πριν από τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στο οποίο δεν επιτρεπόταν η είσοδος ούτε σε δημοσιογράφους, ούτε καν σε διεθνείς οργανισμούς, όπως λέει.
Ερωτηθείς σχετικά με τις αναλύσεις και τους φόβους που εκφράζονται πως το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να διεκδικήσει περισσότερο έδαφος από την Αρμενία, σημειώνει πως ήδη, από τις προηγούμενες συγκρούσεις «υπήρξαν και επιθέσεις στο νότιο έδαφος της Αρμενίας» που είχαν ως αποτέλεσμα, όπως είπε «συνολικά περισσότερα από 150 τετραγωνικά χιλιόμετρα κυρίαρχου εδάφους των Αρμενίων καταλήφθηκαν από το Αζερμπαϊτζάν».
Μάλιστα, εξέφρασε την έκπληξη του Γερεβάν για το ότι «ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), ηγετικό μέλος του οποίου είναι η Ρωσία, δεν μπόρεσε να δώσει σαφείς εκτιμήσεις σχετικά με αυτές τις παραβιάσεις του κυρίαρχου εδάφους της Αρμενίας».
«Είναι σαφές ότι υπάρχουν σοβιετικά διοικητικά σύνορα και αυτά τα διοικητικά σύνορα ήταν και είναι η βάση στην οποία συμφωνήσαμε με το Αζερμπαϊτζάν να προχωρήσουμε σε διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση και τον καθορισμό των συνόρων. Αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει εάν δεν έχουμε ελάχιστη κατανόηση του ποια είναι τα σύνορα. Και έχουμε σαφώς την ελάχιστη κατανόηση του ποια είναι αυτά τα σύνορα», προσθέτει.
Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζει ακόμα πως «η Αρμενία πρέπει η ίδια να είναι ικανή να υπερασπιστεί τα εδάφη της. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Αλλά φυσικά αυτό πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τους εταίρους μας».
«Γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα στηρίζει την Αρμενία» επισημαίνει στο τέλος αναφορικά με την χώρα μας ο κ. Mkrtchyan, τονίζοντας παράλληλα πως «Η ΕΕ πρέπει να είναι παρούσα στην Αρμενία και αυτό είναι στρατηγικής σημασίας όσο ποτέ» και πως «Η Ευρώπη δεν χρειάζεται να υπερβάλλει για τη στρατηγική σημασία του Αζερμπαϊτζάν».
