Στους πορτοκαλεώνες της νότιας ακτής της Τουρκίας βρίσκεται ένας σταθμός για τις πωλήσεις ενέργειας της Μόσχας, ένας τόπος από όπου αποστέλλονται συγκαλυμμένα ρωσικά καύσιμα σε ευρωπαίους αγοραστές – και από ό,τι φαίνεται ακόμη και στον αμερικανικό στρατό, αποκαλύπτουν οι Financial Times.
Για το μεγαλύτερο διάστημα της ύπαρξής του, ο τερματικός σταθμός Dörtyol, στην επαρχία Hatay που καταστράφηκε από τον σεισμό του 2023 ήταν μια σχετικά αδρανής επιχείρηση, επικεντρωμένη στην εξαγωγή ιρακινού αργού που έφτανε στην εγκατάσταση με φορτηγά.
Αλλά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, όλα άλλαξαν.
Παράβαση των κυρώσεων
Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2022, ο τερματικός σταθμός έλαβε μόλις τρεις αποστολές πετρελαίου δια θαλάσσης, από το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων από την Kpler.
Στη συνέχεια, από τον Ιούλιο του ίδιου έτους, καθώς άρχισαν να ισχύουν οι πρώτοι δυτικοί περιορισμοί στο ρωσικό εμπόριο, οι παραδόσεις πετρελαίου δια θαλάσσης στο Dörtyol αυξήθηκαν, όπως δείχνουν τα δεδομένα – υπογραμμίζοντας πώς ο πόλεμος του Putin έχει επανασχεδιάσει τις παγκόσμιες ροές ενέργειας, δημιουργώντας ευκαιρίες για χώρες και εταιρείες που ακόμη μπορούν να κάνει εμπόριο με τη Μόσχα.
Το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου που φθάνει στον τερματικό σταθμό δια θαλάσσης είναι διυλισμένο καύσιμο από τη Ρωσία και μεγάλο μέρος αυτού έχει αποσταλεί στην Ευρώπη, κατά παράβαση των κυρώσεων της ΕΕ, ανέφεραν οι ειδικοί που εξέτασαν τα δεδομένα.
Αμερικανοί Γερουσιαστές έχουν εκφράσει ακόμη και ανησυχίες ότι το «συγκαλυμμένο ρωσικό πετρέλαιο» από το Dörtyol, το οποίο μεταποιήθηκε σε καύσιμο σε ένα ελληνικό διυλιστήριο που προμηθεύει, κατέληξε σε αμερικανικά πολεμικά πλοία.
«Η δαιδαλώδης διαδρομή του πετρελαίου από τους τερματικούς σταθμούς στη Ρωσία προς τον αμερικανικό στόλο γίνεται σχεδόν σίγουρα σκόπιμα από τη Ρωσία για να αποφύγει τις κυρώσεις», ανέφεραν οι Αμερικανοί Γερουσιαστές Marco Rubio και Maggie Hassan σε επιστολή τους προς τον υπουργό Άμυνας.
Οι αμερικανικές στρατιωτικές αγορές αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από την Washington Post.
Στην ΕΕ, η εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου έχει απαγορευτεί από τον περασμένο Φεβρουάριο, ενώ η εισαγωγή αργού πετρελαίου από τον προηγούμενο Δεκέμβριο.
Όμως, τα εμπορικά μοτίβα μέσα και έξω από το Dörtyol δείχνουν πώς τα διυλισμένα προϊόντα είναι σε θέση να εισέλθουν στο μπλοκ.
Τι απαντά η πετρελαίκή εταιρεία
Η Global Terminal Services AS, ο ιδιοκτήτης του Dörtyol με έδρα την Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι ενεργεί ως “ανεξάρτητος τερματικός σταθμός αποθήκευσης” και δεν έχει καμία ανάμειξη στο εμπόριο.
Η εταιρεία δήλωσε ότι δεν έχει ούτε την “εξουσία ούτε την ευθύνη” να παρακολουθεί τον τελικό προορισμό του πετρελαίου που διακινείται μέσω των εγκαταστάσεών της.
Ο Ολλανδός έμπορος πετρελαίου Niels Troost, ο οποίος συμφώνησε να αποκτήσει το 40% του μεριδίου της GTS από τους Τούρκους ιδιοκτήτες της τον Ιούλιο του 2022, δήλωσε ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τις δραστηριότητες του τερματικού σταθμού επειδή ήταν μειοψηφικός μέτοχος.
Αποχώρησε επίσημα από την επιχείρηση τον Νοέμβριο του 2023, επιστρέφοντας το μερίδιο στην GTS, όπως προκύπτει από την απόφαση του Συμβουλίου Ανταγωνισμού της Τουρκίας που ενέκρινε τη συναλλαγή.
Το ρωσικό πετρέλαιο εισέρχεται στην Τουρκία
Από τότε που η ΕΕ και η G7 επέβαλαν περιορισμούς στο εμπόριο πετρελαίου της Μόσχας, η Τουρκία έχει γίνει βασικός κόμβος για το ρωσικό αργό και τα διυλισμένα προϊόντα. Είναι πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος παραλήπτης ρωσικού αργού μετά την Ινδία και την Κίνα και η μεγαλύτερη αγορά ρωσικών διυλισμένων προϊόντων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η Τουρκία μπόρεσε να χρησιμοποιήσει τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων με έκπτωση, όπως το ντίζελ, για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση, ενώ εξήγαγε κερδοφόρα το ντίζελ που παράγεται στα τουρκικά διυλιστήρια σε αγοραστές στην Ευρώπη.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στο Dörtyol, τα διυλισμένα καύσιμα από τη Ρωσία φαίνεται να έχουν μεταφερθεί στην Ευρώπη χωρίς να έχει λάβει χώρα καμία σημαντική μετατροπή, κατά παράβαση των κυρώσεων της ΕΕ που απαγορεύουν τέτοιες εισαγωγές.
Ο τερματικός σταθμός Dörtyol, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1984, βρίσκεται σε μια θολή ακτογραμμή στην οποία κυριαρχούν επιχειρήσεις ενέργειας και μετάλλων, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης μονάδας σιδήρου και χάλυβα της Τουρκίας.
