Ένα διπλωματικό bras de fer ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες αναφορικά με το διπλωματικό καθεστώς που θα έχουν οι απεσταλμένοι των δύο πλευρών στην μετά Brexit εποχή.
Από την 1η Ιανουαρίου 2020 το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται ως τρίτη χώρα για την ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η διπλωματική υπηρεσία ολόκληρης της ΕΕ, αποφάσισε να ορίσει τον πολύπειρο Πορτογάλο διπλωμάτη Ζουάο Βάλε ντε Αλμέιντα ως πρεσβευτή της στο Λονδίνο. Ωστόσο το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να χορηγήσει το ίδιο διπλωματικό καθεστώς και τα ίδια προνόμια στον πρεσβευτή της ΕΕ, με αυτά που χορηγεί σε άλλους πρεσβευτές, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ δεν είναι κράτος, αλλά «διεθνής οργανισμός».
Η απόφαση αυτή του Λονδίνου προκάλεσε οργή στις Βρυξέλλες οι οποίες απάντησαν σε έντονο ύφος στο Λονδίνο, υπενθυμίζοντάς του ότι με βάση της Συνθήκης της Λισαβόνας την οποία η ίδια η Μεγάλη Βρετανία είχε συνυπογράψει ως κράτος-μέλος της ΕΕ, οι πρώην αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετονομάστηκαν σε αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρούνται de facto και de jure πρεσβείες της ΕΕ, οι οποίες μπορούν ακόμα και να αντικαταστήσουν τις διπλωματικές αποστολές των κρατών-μελών που το επιθυμούν.
Από το 2010 και μετά οι Πρεσβευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι είναι πλέον επίσημα διαπιστευμένοι, διορίζονται από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά από πρόταση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας.
Η πρώτη αντιπροσωπεία της ΕΕ που αναβαθμίστηκε σε πρεσβεία ήταν αυτή της Ουάσινγκτον, όπου ως πρεσβευτής της ΕΕ είχε οριστεί ο ίδιος Ζουάο Βάλε ντε Αλμέιντα. Ωστόσο, το Λονδίνο αρνείται να αναγνωρίσει το καθεστώς του πρεσβευτή της ΕΕ στον κ. Αλμέιντα, το οποίο απολάμβανε από τις ΗΠΑ και αυτό που απολαμβάνουν οι υπόλοιποι 142 πρεσβευτές της ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σύμφωνα με το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης, το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να αντιμετωπίζει την αντιπροσωπεία της Ε.Ε. ως εκπρόσωπο διεθνούς οργανισμού και συνεπώς να μη παραχωρεί στους Ευρωπαίους διπλωμάτες τα ίδια δικαιώματα. Δηλαδή να μην μπορεί ο Ευρωπαίος πρεσβευτής να παρίσταται στην τελετή επίδοσης των διαπιστευτηρίων στη Βασίλισσα και να μην απολαμβάνει της ασυλίας από την κράτηση, την ποινική διαδικασία και τη φορολογία που τους παρέχει η Σύμβαση της Βιέννης.
Μιλώντας τη Δευτέρα μετά από συνάντηση υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφαλείας Ζοζέπ Μπόρελ είπε ότι υπήρχε «σαφής ενότητα» μεταξύ των υπουργών της ΕΕ στη διπλωματική γραμμή, την οποία χαρακτήρισε ως ένα «όχι φιλικό σήμα». «Αν τα πράγματα πρέπει να συνεχιστούν έτσι, τότε δεν υπάρχουν καλές προοπτικές», είπε.
Την περασμένη εβδομάδα ο Μισέλ Μπαρνιέ ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit, ο οποίος είναι τώρα ειδικός σύμβουλος της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα του Ηνωμένου Βασιλείου, προειδοποίησε ότι το Λονδίνο πρέπει να είναι «πολύ προσεκτικό» στο θέμα.
Τα ευρωπαϊκά «αντίποινα»
Σήμερα, 28 Ιανουαρίου, ήταν η σειρά των Βρυξελλών να απαξιώσουν τη βρετανική αποστολή στην ΕΕ, καθώς ακυρώθηκε μια προκαθορισμένη συνάντηση με τον νέο απεσταλμένο του Λονδίνου Λίντζι – Κρουάσντειλ Άπλεμπι. Η Ντάουνινγκ Στριτ αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για τους λόγους αυτής της ακύρωσης, λέγοντας, μέσω ανακοίνωσης, ότι το διπλωματικό status των απεσταλμένων είναι υπό διαπραγμάτευση.
