Στην Αττάλεια είναι στραμμένα σήμερα πολλά βλέμματα, καθώς εκεί συναντώνται ο Σεργκέι Λαβρόφ και ο Ντμίτρο Κουλέμπα, οι υπουργοί Εξωτερικών Ουκρανίας και Ρωσίας.
Τους επικεφαλής της διπλωματίας της Ρωσίας και της Ουκρανίας θα υποδεχθεί ως οικοδεσπότης ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αττάλεια, τουριστικό θέρετρο που προτιμούν πολλοί Ρώσοι τουρίστες.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έχει πολλαπλασιάσει τις μεσολαβητικές προσπάθειες από το ξέσπασμα της κρίσης, διαβεβαίωσε χθες Τετάρτη ότι η Τουρκία «μπορεί να συζητάει τόσο με την Ουκρανία όσο και με την Ρωσία». «Εργαζόμαστε για να αποτρέψουμε το να μεταμορφωθεί αυτή η κρίση σε τραγωδία», πρόσθεσε.
Ο Τούρκος πρόεδρος θα συνομιλήσει με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν γύρω τις 17:00 (ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε χθες το βράδυ ο Λευκός Οίκος.
Η Ουκρανία και η Ρωσία συμφώνησαν την Τετάρτη να κηρυχθεί ξανά κατάπαυση του πυρός για δώδεκα ώρες σε σειρά λεγόμενων ανθρωπιστικών διαδρόμων, για να απομακρυνθούν οι άμαχοι.
Οι προσδοκίες από τις συνομιλίες
Ο Κουλέμπα διαβεβαίωσε χθες μέσω Facebook ότι θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου οι συνομιλίες να είναι «όσο πιο αποτελεσματικές είναι δυνατόν», επισημαίνοντας ωστόσο πως οι προσδοκίες του είναι «περιορισμένες».
«Δεν τρέφω μεγάλες ελπίδες, αλλά θα κάνουμε τα πάντα για να αποσπάσουμε το μέγιστο», ανέφερε προειδοποιώντας πως «όλα θα εξαρτηθούν από τις οδηγίες που θα έχει λάβει ο Λαβρόφ πριν από τις συνομιλίες».
Η ατμόσφαιρα ενδέχεται να είναι πολύ τεταμένη. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε άλλωστε πρόσφατα μιλώντας στο CNN τον Ρώσο ομόλογό του «σύγχρονο Ρίμπεντροπ», αναφερόμενος στον υπουργό του καθεστώτος του Χίτλερ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Λαβρόφ θα κάνει στην Αττάλεια το πρώτο του ταξίδι από το ξέσπασμα του πολέμου, καθώς η Μόσχα υφίσταται ομοβροντίες δυτικών κυρώσεων και μοιάζει ολοένα πιο απομονωμένη. Αναμένεται να φτάσει στην τουρκική παραθαλάσσια πόλη το απόγευμα.
Τους δύο υπουργούς θα συναντήσει επίσης αργότερα σήμερα ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), ενόψει των συνομιλιών με σκοπό να «υπάρξει πρόοδος στο επείγον ζήτημα της ασφάλειας» των ουκρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, ενημέρωσε μέσω Twitter ο Ραφαέλ Γκρόσι.
Η Τουρκία, χώρα μέλος του NATO, θεωρείται σύμμαχος της Ουκρανίας η οποία (της έχει άλλωστε προμηθεύσει οπλισμένα drones). Διατηρώντας ταυτόχρονα σχέσεις με τη Ρωσία, από όπου προσελκύει πολλούς τουρίστες και από όπου προμηθεύεται σιτηρά και ενέργεια.
Πριν από το τηλεφώνημα με τον Τζο Μπάιντεν, ο Ερντογάν μίλησε την Κυριακή με το Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, για να ζητήσει κατάπαυση του πυρός.
Οι συνομιλίες στην Αττάλεια καταγράφονται αφού η Ρωσία διαπίστωσε χθες «πρόοδο» στις συνομιλίες της με την Ουκρανία στα σύνορα με τη Λευκορωσία, σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ρωσικής διπλωματίας.
Η Μαρία Ζαχάροβα επανέλαβε ότι η Μόσχα δεν επιδιώκει «ανατροπή της κυβέρνησης» της Ουκρανίας.
«Δεν περιμένουμε κάποια επιτυχία»
Αρκετοί αναλυτές διατηρούν πάντως τις επιφυλάξεις τους, εν μέσω του πολέμου που ήδη μετέτρεψε πάνω από δύο εκατομμύρια Ουκρανούς σε πρόσφυγες.
«Κάθε προσπάθεια μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν πιστεύω πως πρέπει να περιμένουμε κάποια άμεση επιτυχία» στις διαπραγματεύσεις των Σεργκέι Λαβρόφ και Ντμίτρο Κουλέμπα, δηλώνει ο Άαρον Στάιν, διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Foreign Policy Research Institute.
«Για να καταλήξουν σε συμφωνία, τα δύο μέρη θα χρειαστεί να κάνουν οδυνηρούς συμβιβασμούς», προειδοποιεί ο Μπερκ Έσεν του γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και Ασφάλειας.
Ο Ερντογάν μπορεί να καυχιέται ότι μπόρεσε να οργανώσει αυτή τη συνάντηση «σε ουδέτερο έδαφος», σημειώνει ο Σονέρ Καγκαπτάι, ερευνητής του Washington Institute, αν και ομολογεί πως θα του προκαλούσε «αληθινή έκπληξη» εάν επιτυγχανόταν οποιαδήποτε συμφωνία στην Αττάλεια.
Υπενθύμισε πως και άλλοι ηγέτες ανέλαβαν πρωτοβουλίες για την επίλυση της κρίσης, ανάμεσά τους ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ, χωρίς το παραμικρό απτό αποτέλεσμα προς το παρόν.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Η Άγκυρα από το ξέσπασμα της κρίσης τηρεί πολύ λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στα εμπόλεμα μέρη και κατάφερε να κρατήσει ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας.
«Δεν εγκαταλείπουμε ούτε το Κίεβο, ούτε τη Μόσχα» και δεν «υπαναχωρούμε όσον αφορά τα συμφέροντα της Τουρκίας», συνόψιζε ο Ερντογάν τις πρώτες ημέρες του πολέμου, καταγγέλλοντας την ίδια ώρα την «απαράδεκτη» εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, δεν έχει ανακοινώσει, όπως οι δυτικές χώρες, κυρώσεις στη Ρωσία, ενώ διατηρεί ανοικτές τις αεροπορικές και τις θαλάσσιες οδούς.
«Αυτή η ενεργή ουδετερότητα επέτρεψε η Τουρκία να βρεθεί στο επίκεντρο του διπλωματικού παιγνιδιού», εκτιμά ο Μπερκ Έσεν. Όποια κι αν είναι τα αποτελέσματα της συνάντησης, πρόκειται «για μείζονα διπλωματική επιτυχία» της τουρκικής κυβέρνησης, οι σχέσεις της οποίας με τη Δύση πέρασαν πολλές τρικυμίες τα τελευταία χρόνια, πάντα σύμφωνα με τον γερμανό αναλυτή.
