Ο πόλεμος στην Ουκρανία συμπληρώνει σήμερα τρία χρόνια, και το τέλος του, παρότι γίνονται προσπάθειες σε αμερικανορωσικό επίπεδο για τον τερματισμό του, παραμένει ασαφές.
Αμερικανοί και Ρώσοι βρίσκονται σε ευθεία επικοινωνία, με την κυβέρνηση Τραμπ να κινείται ταχύτατα προς την κατεύθυνση της λήξης, ωστόσο φαίνεται πως συναντά ως εμπόδια τους στόχους του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, δεύτερος αριστερά, συναντάται με τον υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπα Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας της Σαουδικής Αραβίας Μοσάντ μπιν Μοχάμεντ Αλ Αϊμπάν, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Μάικ Γουόλτς, τρίτος αριστερά, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Steve Witkoff, αριστερά, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, δεξιά, και ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν Yuri Ushakov, δεύτερος δεξιά, στο παλάτι Diriyah, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025
Evelyn Hockstein/Pool Photo via AP
Μετά την πρώτη συνάντηση εδώ και χρόνια μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων στο Ριάντ, το Κρεμλίνο προετοιμάζει ήδη το έδαφος για ατελείωτες συνομιλίες.
Ο Πούτιν προσπάθησε να μετριάσει τις προσδοκίες την περασμένη εβδομάδα σχετικά με την ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων: «Θα χρειαστεί λίγος χρόνος. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί, δεν είμαι έτοιμος να απαντήσω τώρα».
Για τη Ρωσία, οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ είναι μια νίκη από μόνες τους, επειδή βοηθούν στον τερματισμό της απομόνωσης που επιβλήθηκε στη Μόσχα από την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι δεν ενδιαφέρεται για μια απλή κατάπαυση του πυρός, επειδή είναι πεπεισμένο ότι οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μια παύση στις μάχες για να επανεξοπλιστούν. Αντ ‘αυτού, ο Πούτιν θέλει να αντιμετωπίσει αυτό που αποκαλεί «τις βασικές αιτίες» της σύγκρουσης, οι οποίες, όπως είπε, περιλαμβάνουν τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και μια αντιρωσική κυβέρνηση στο Κίεβο.
Ο Serhii Pozniak, σε πρώτο πλάνο, διοικητής μονάδας ελεύθερων σκοπευτών της 27ης ταξιαρχίας της εθνικής φρουράς, ο οποίος έχασε το πόδι του αφού πάτησε σε νάρκη, συμμετέχει σε στρατιωτική εκπαίδευση κοντά στο Κίεβο της Ουκρανίας, στις 17 Φεβρουαρίου 2025
Οι ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν σταθερά έδαφος στην πρώτη γραμμή στην Ουκρανία και η Μόσχα έχει μακρά ιστορία χρήσης μιας συντριπτικής στρατιωτικής προέλασης για να βελτιώσει τη θέση της στις διαπραγματεύσεις. Είναι μια στρατηγική που έχει χρησιμοποιήσει η Μόσχα από τη Συρία μέχρι τις συνομιλίες στη Γιάλτα κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.
Τις τελευταίες ημέρες, η πολιτική των ΗΠΑ φάνηκε να μετατοπίζεται αποφασιστικά υπέρ της Ρωσίας, με τον Τραμπ να κατηγορεί τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την έναρξη του πολέμου και να τον αποκαλεί δικτάτορα.
Αλλά η μετάφραση αυτής της στροφής σε συμφωνίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα είναι δύσκολη. Ο Πούτιν έχει στόχους που εκτείνονται πολύ πέρα από τα εδαφικά κέρδη που έχουν σημειώσει οι δυνάμεις του στην Ουκρανία. Ο Ρώσος πρόεδρος θέλει να περιορίσει το μέγεθος και τη δύναμη του στρατού του Κιέβου, να διασφαλίσει τη μόνιμη ουδετερότητα της χώρας και να ελέγξει την κατεύθυνση του πολιτικού της μέλλοντος. Ενώ ο Tραμπ έχει πει ότι πιστεύει ότι είναι «ανέφικτο» για την Ουκρανία να ενταχθεί στον ΝΑΤΟ, το σύνταγμα της χώρας το έχει κατοχυρώσει ως μακροπρόθεσμο στόχο.
«Υπάρχει μια σημαντική αμφιβολία στο εσωτερικό του Κρεμλίνου ότι ο Τραμπ και οι άνθρωποί του κατανοούν τη δυσκολία ή την πολυπλοκότητα των ζητημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν», δήλωσε ο Τόμας Γκράχαμ, πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου για τη Ρωσία του Τζορτζ Μπους, ο οποίος επέστρεψε από ένα ταξίδι στη Μόσχα νωρίτερα αυτό το μήνα.
Για να επιτύχει τους στόχους της, η Ρωσία θα μπορούσε να προσπαθήσει να διαμορφώσει τις διαπραγματεύσεις πιέζοντας την επίθεσή της στο πεδίο της μάχης. Μερικές από τις μεγαλύτερες διπλωματικές νίκες της Μόσχας του περασμένου αιώνα επιτεύχθηκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ η Ρωσία δημιουργούσε νέες στρατιωτικές πραγματικότητες στην πρώτη γραμμή.
Ένας εργάτης με προστατευτικά ρούχα λιώνει χάλυβα στο εργοστάσιο σιδήρου και χάλυβα Zaporizhstal, ένα από τα μεγαλύτερα χαλυβουργεία της χώρας, στη Ζαπορίζια της Ουκρανίας, Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2025
Η Ουκρανία είναι απίθανο να είναι πολύ διαφορετική καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Πράγματι, η θέση των Ουκρανών, οι οποίοι αναμένεται να συμμετάσχουν στις συνομιλίες κάποια στιγμή, και ενδεχομένως των Αμερικανών θα επιδεινωθεί καθώς η Ρωσία συνεχίζει να κινείται πιο δυτικά, ροκανίζοντας το ουκρανικό έδαφος. Αυτές οι επιτυχίες πιθανότατα ενθάρρυναν πιο επιθετικά στοιχεία της στρατιωτικής και πολιτικής ελίτ της Ρωσίας.
«Καθώς η θέση της Ρωσίας βελτιώνεται στο πεδίο της μάχης, οι Ρώσοι θα ανεβάσουν τον πήχη», δήλωσε ο Samuel Charap, ανώτερος πολιτικός επιστήμονας στο αμερικανικό think tank Rand. «Μπορώ μόνο να φανταστώ ότι οι αξιωματικοί του γενικού επιτελείου προσπαθούν να πείσουν τον Πούτιν ότι τώρα είναι η ώρα να βάλουν το πόδι τους στο γκάζι και να πιέσουν για μέγιστα εδαφικά κέρδη».
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία πιθανότατα θα πιέσει για όρους παρόμοιους με εκείνους που διαπραγματεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη στην αρχή του πολέμου. Σε αυτές τις συνομιλίες, η Ρωσία απαίτησε να μην επιτραπούν ξένα όπλα στο ουκρανικό έδαφος και ο στρατός της Ουκρανίας να περιοριστεί σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος, περιορίζοντας τα πάντα, από τον αριθμό των στρατευμάτων και των αρμάτων μάχης μέχρι το μέγιστο βεληνεκές των ουκρανικών πυραύλων.
Η Ρωσία θέλει να τερματιστεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου, η οποία παραμένει μη αναγνωρισμένη από καμία πλευρά και έχει βοηθήσει την Ουκρανία να χτυπήσει μερικούς από τους πιο ευαίσθητους στόχους της Ρωσίας, δήλωσε πηγή ενημερωμένη για τις θέσεις της Ρωσίας.
Καθώς εξελίσσονται οι συνομιλίες, οι ΗΠΑ έχουν τα μέσα να πιέσουν τη Μόσχα, όπως με την ενίσχυση των περιορισμών στις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας ή την αποστολή ακόμη περισσότερης στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο. Ο Τραμπ υπαινίχθηκε ωμά τέτοια μέτρα λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δημοσιεύοντας στην πλατφόρμα του Truth Social ότι ο Πούτιν καλύτερα να «κάνει μια συμφωνία» και «μπορούμε να το κάνουμε με τον εύκολο ή τον δύσκολο τρόπο».
Αλλά ο Τραμπ έχει αφήσει πρόσφατα να εννοηθεί ότι προτιμά μια ευγενική συνομιλία, ενώ ηηπρόσφατη σκληρή κριτική του Τραμπ στον Ζελένσκι δείχνει ότι αποφάσισε να πιέσει το Κίεβο, τον ευκολότερο στόχο από τους δύο, είπε ο Γκράχαμ.
Αλλά, εκτός από την πολυπλοκότητα των διαπραγματεύσεων, ο Πούτιν δεν θέλει η διοίκηση Τραμπ να πιστεύει ότι μπορεί να ξεμπερδεύει γρήγορα με τη Ρωσία ως πρόβλημα, να προχωρήσει και να αγνοήσει τις σχέσεις με τη Μόσχα. Το Κρεμλίνο αντιλήφθηκε ότι αυτή ήταν η στρατηγική του Τζο Μπάιντεν όταν ανέλαβε την προεδρία το 2021, κάτι που μόνο που πυροδότησε δυσαρέσκεια στη Μόσχα, είπε ο Γκράχαμ.
«Δεν θέλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή ο Τραμπ να πιστεύουν ότι αυτό είναι θέμα δύο ή τριών μηνών για να γίνουν όλα και τώρα απλά επικεντρώνομαι στην Κίνα και ξεχνάω τους Ρώσους».
