Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την πρώτη επιστράτευση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και απείλησε τη Δύση με πυρηνικά όπλα, προειδοποιώντας ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει για να υπερασπιστεί το ρωσικό έδαφος.
Όμως, όπως και με τις προηγούμενες προειδοποιήσεις, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι ενέργειές του θα πρέπει μάλλον να ερμηνευθούν ως προειδοποίηση προς τις άλλες χώρες να μην κλιμακώσουν την εμπλοκή τους στην Ουκρανία, παρά ως ένδειξη οποιασδήποτε επιθυμίας για χρήση πυρηνικών όπλων.
Πόσα πυρηνικά όπλα διαθέτει η Ρωσία
Όλα τα στοιχεία για τα πυρηνικά όπλα αποτελούν εκτιμήσεις, σύμφωνα όμως με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Ρωσία διαθέτει 5.977 πυρηνικές κεφαλές -τις συσκευές που πυροδοτούν μια πυρηνική έκρηξη- αν και σε αυτές περιλαμβάνονται περίπου 1.500 που έχουν αποσυρθεί και πρόκειται να αποσυναρμολογηθούν.
Από τις υπόλοιπες περίπου 4.500, οι περισσότερες θεωρούνται στρατηγικά πυρηνικά όπλα, βαλλιστικοί πύραυλοι ή πύραυλοι δηλαδή, οι οποίοι μπορούν να πλήξουν στόχους που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση. Αυτά είναι τα όπλα που συνήθως συνδέονται με έναν πυρηνικό πόλεμο. Τα υπόλοιπα είναι μικρότερα, λιγότερο καταστροφικά πυρηνικά όπλα για χρήση σε μικρές αποστάσεις σε πεδία μάχης ή στη θάλασσα.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Ρωσία διαθέτει χιλιάδες πυρηνικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς έτοιμα για χρήση. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου 1.500 ρωσικές πυρηνικές κεφαλές βρίσκονται σήμερα σε βάσεις ή σε υποβρύχια στη θάλασσα.
Οι άλλες πυρηνικές δυνάμεις
Εννέα χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα: Η Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία, το Ισραήλ, η Βόρεια Κορέα, το Πακιστάν, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Κίνα, η Γαλλία, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι επίσης ανάμεσα στις 191 χώρες που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT). Βάσει της συμφωνίας αυτής, οι χώρες αυτές οφείλουν να μειώσουν τα αποθέματα πυρηνικών κεφαλών τους και, θεωρητικά, δεσμεύονται για την πλήρη εξάλειψή τους.
Ο αριθμός των πυρηνικών κεφαλών που είναι αποθηκευμένες σε αυτές τις χώρες έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1970 και του 1980. Η Ινδία, το Ισραήλ και το Πακιστάν δεν υπέγραψαν ποτέ αυτή τη συνθήκη, ενώ η Βόρεια Κορέα αποχώρησε από αυτή το 2003.
Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα από τις εννέα που δεν έχει παραδεχθεί επίσημα το πυρηνικό πρόγραμμά του – αλλά είναι ευρέως αποδεκτό ότι διαθέτει πυρηνικές κεφαλές. Η Ουκρανία δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και, παρά τις κατηγορίες του Πούτιν, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι προσπάθησε να αποκτήσει.
Πόσο καταστροφικά είναι τα πυρηνικά όπλα
Τα πυρηνικά όπλα έχουν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν τη μέγιστη δυνατή καταστροφή. Η έκταση της καταστροφής εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, όπως το μέγεθος της πολεμικής κεφαλής, την απόσταση από το έδαφος στην οποία πυροδοτείται, καθώς και το τοπικό περιβάλλον.
Αλλά ακόμη και η μικρότερη πολεμική κεφαλή θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστιες απώλειες ζωών και μόνιμες συνέπειες. Η ατομική βόμβα που σκότωσε έως 146.000 ανθρώπους στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε ισχύ 15 κιλοτόνων. Οι πυρηνικές κεφαλές σήμερα μπορεί να ξεπερνούν τους 1.000 κιλοτόνους. Ελάχιστοι θα μπορούσαν να επιβιώσουν στην άμεση ζώνη πρόσκρουσης μιας πυρηνικής έκρηξης. Μετά από μια εκτυφλωτική λάμψη, υπάρχει μια τεράστια πύρινη σφαίρα και ένα ωστικό κύμα που μπορεί να καταστρέψει κτίρια και κατασκευές για αρκετά χιλιόμετρα.
Τι σημαίνει «πυρηνική αποτροπή»
Το επιχείρημα για τη διατήρηση μεγάλου αριθμού πυρηνικών όπλων είναι ότι η δυνατότητα μιας χώρας να καταστρέψει τον εχθρό της, θα τον απέτρεπε από το να της επιτεθεί. Αν και έχουν γίνει πολλές πυρηνικές δοκιμές και βελτιώνεται διαρκώς η τεχνική πολυπλοκότητα και η καταστροφική τους ισχύς, τα πυρηνικά όπλα δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σε σύγκρουση από το 1945.
Η Ρωσία υποστηρίζει ότι διαθέτει πυρηνικά όπλα αποκλειστικά για λόγους αποτροπής και αναφέρει τέσσερις περιπτώσεις χρήσης τους:
– την εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων εναντίον της ρωσικής επικράτειας ή των συμμάχων της
– την χρήση πυρηνικών όπλων ή άλλων τύπων όπλων μαζικής καταστροφής κατά της Ρωσίας ή των συμμάχων της
– την επίθεση σε κρίσιμες κυβερνητικές ή στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας που απειλεί την πυρηνική της ικανότητα
– την επίθεση κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τη χρήση συμβατικών όπλων όταν κινδυνεύει η ίδια η ύπαρξη της χώρας.
Ωστόσο, η χρήση πυρηνικών όπλων δεν είναι καθόλου πιθανή, υποστηρίζει ο αναλυτής του BBC, Γκόρντον Κορέρα. Η απειλή των πυρηνικών όπλων πλανάται πάνω από την Ευρώπη από τις πρώτες μέρες του πολέμου στην Ουκρανία και αυτό ήταν μια συνειδητή επιλογή του Πούτιν. Έχει αναφερθεί σε αυτά σε στιγμές που βρισκόταν σε μειονεκτική θέση – για παράδειγμα μετά την αποτυχία του αρχικού του σχεδίου του Φεβρουαρίου για την ταχεία ανατροπή της ουκρανικής κυβέρνησης.
Όπως αναφέρει ο αναλυτής, ο Πούτιν ελπίζει πως η υπενθύμιση της καταστροφικής δύναμης αυτών των όπλων, θα εκφοβίσει και θα αποτρέψει τους αντιπάλους του και θα τους αναγκάσει να επανεξετάσουν τη στάση τους. Πιστεύει επίσης ότι ο ρωσικός πληθυσμός θα ανησυχήσει από τη μερική κινητοποίηση και τους ισχυρισμούς του ότι το ΝΑΤΟ απειλεί κατά κάποιο τρόπο τη Ρωσία. Η συζήτηση για τα πυρηνικά όπλα είναι ένας τρόπος να καθησυχαστεί η εγχώρια κοινή γνώμη ότι παρά τη σκοτεινή αυτή στροφή, η χώρα παραμένει ικανή να αμυνθεί.
Η πουτάνα η Αμερική φταίει για όλα.