Η επίθεση στο στρατιωτικό εκπαιδευτικό κέντρο στο Λβιβ της Ουκρανίας, που χτυπήθηκε από ρωσικούς πυραύλους πριν από περίπου μιάμιση εβδομάδα, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 35 άνθρωποι, έγινε έντονα αισθητή και στη γειτονική Πολωνία.
Ρωσικοί πύραυλοι θα μπορούσαν επίσης να πλήξουν το έδαφος της Πολωνίας-μέλους του ΝΑΤΟ, μόλις 20 χιλιόμετρα μακριά. Αυτό θα ωθούσε το ΝΑΤΟ να αναλάβει δράση. Διότι, σύμφωνα με το άρθρο 5 της συμφωνίας του ΝΑΤΟ, επίθεση σε μέλος της συμμαχίας θεωρείται ότι έγινε σε όλα τα μέλη.
Στην πραγματικότητα, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, έδωσε μια αυστηρή προειδοποίηση μετά από αυτή την επίθεση και έκανε μια δήλωση ότι οι ΗΠΑ θα προστατεύσουν κάθε εκατοστό του εδάφους του ΝΑΤΟ.
Φόβος πυρηνικής επίθεσης
Οι ειδικοί δεν θέλουν πραγματικά να μιλήσουν για έναν πιθανό τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά ένας τέτοιος φόβος υπάρχει εδώ και πολύ καιρό. Ο Μπάιντεν είπε πρόσφατα, «Ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, η ιδέα να στείλουμε τις πολεμικές μας μηχανές, τα στρατεύματά μας, τα αεροπλάνα μας, τα τανκς μας εκεί, είναι ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος». Επομένως, η επιθυμία να κηρυχθεί ζώνη απαγόρευσης πτήσεων και να παρέμβει το ΝΑΤΟ απευθείας στον πόλεμο, για παράδειγμα, είναι πολύ χαμηλή. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ.
Κι αν η σημερινή κρίση φτάσει σε τέτοιο σημείο;
Σε μια τέτοια κατάσταση, προκύπτουν δύο πιθανότητες. Η πρώτη πιθανότητα είναι ότι ένας πιθανός παγκόσμιος πόλεμος διεξάγεται συμβατικά χωρίς τη χρήση πυρηνικών όπλων. Στο δεύτερο και πιο επίφοβο σενάριο, τα πυρηνικά όπλα μπαίνουν στο παιχνίδι.
Υπάρχουν δύο τύποι πυρηνικών όπλων που είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν σε έναν πιθανό πόλεμο. Τακτικά πυρηνικά όπλα με μικρότερο βεληνεκές και μικρότερο εύρος καταστροφής ή στρατηγικά πυρηνικά όπλα με διηπειρωτικό βεληνεκές και μεγαλύτερη καταστροφική ισχύ. Στρατηγικά πυρηνικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν επίσης στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι.
Η χρήση πυρηνικών όπλων εγκυμονεί τον κίνδυνο ο σημερινός κόσμος να γίνει ένας σωρός ερειπίων.
Η ρουλέτα του Πούτιν
Μπορεί όμως ο Πούτιν να φτάσει τόσο μακριά;
Ορισμένοι ειδικοί βλέπουν τις πυρηνικές απειλές της Ρωσίας ως μπλόφα, ενώ άλλοι παίρνουν στα σοβαρά τις απειλές ενός πρώην πράκτορα της KGB να βάλει τέλος στον κόσμο.
«Ο Πούτιν δεν πρέπει να ξεχνά ότι το ΝΑΤΟ είναι επίσης μια πυρηνική συμμαχία», είπε ο Ράντεκ Σικόρσκι, πρώην υπουργός Άμυνας της Πολωνίας, στην εκτίμησή του στη DW, ότι ο Πούτιν ξέρει ότι δεν μπορεί να επιβιώσει από έναν πυρηνικό πόλεμο. «Η μέρα που ο Πούτιν θα καταφύγει στα πυρηνικά όπλα θα είναι η τελευταία μέρα της ζωής του», λέει ο Σικόρσι.
Ο Γερμανοαμερικανός ιστορικός Conrad Jarausch συγκρίνει επίσης τη στρατηγική του Πούτιν με την τακτική του Αδόλφου Χίτλερ το 1939. Επισημαίνοντας ότι ο Χίτλερ τροφοδότησε επίσης μια περιφερειακή σύγκρουση, ο Jarausch προειδοποιεί ότι μπορεί να ξεσπάσει τρίτος παγκόσμιος πόλεμος εάν η Δύση αντιδράσει εξίσου έντονα.
Ο Stefan Garsztecki, πολιτικός επιστήμονας και ιστορικός από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Chemnitz στη Γερμανία, δηλώνει ότι δεν υπάρχει τέτοιος αυτοματισμός και λέει ότι το στάδιο της έντασης μπορεί να μην κλιμακωθεί όπως το 1939, με τη λήψη αντίμετρων. Δηλώνοντας ότι αυτό μπορεί να φανεί όταν εξετάζουμε τις παγωμένες συγκρούσεις στη Γεωργία και τη Μολδαβία, ο Garsztecki δηλώνει ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να καθορίσει με σαφήνεια τις κόκκινες γραμμές του.
«Εάν το Κίεβο και η Οδησσός κινδυνεύουν να επιστρέψουν στο Χαλέπι της Ευρώπης, τότε η ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πρέπει να συζητηθεί πολύ», λέει ο Garsztecki.
Ο ρόλος της Κίνας είναι καθοριστικός
Ο Sven Lange, διοικητής του Κέντρου Στρατιωτικής Ιστορίας του Γερμανικού Στρατού, δηλώνει ότι η μετατροπή μιας περιφερειακής σύγκρουσης σε παγκόσμια σύγκρουση παρατηρείται συχνά στην ιστορία και το καλύτερο παράδειγμα αυτού είναι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ωστόσο, ο Λανγκ λέει ότι η Ρωσία δεν παίζει αποφασιστικό ρόλο σε έναν παγκόσμιο πόλεμο και ότι είναι επίσης σημαντικό το πώς τοποθετούνται παγκόσμιες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Προβλέποντας ότι το Πεκίνο μπορεί να μην έχει κανένα συμφέρον σε έναν τέτοιο πόλεμο, ο Λανγκ λέει: «Πιστεύω ότι η Ρωσία θα λάβει υποστήριξη από την Κίνα, αλλά δεν νομίζω ότι θα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να οδηγήσει σε σύγκρουση με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Στην Ανατολική Ευρώπη, από την άλλη, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι ο πόλεμος τους πλησιάζει καθώς η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις της στο δυτικό τμήμα της Ουκρανίας. Αν και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ λέει «Όλοι για έναν, ένας για όλους», η εκτόξευση ενός υπερηχητικού πυραύλου από τη Ρωσία σε ένα σημείο όχι μακριά από τα σύνορα του ΝΑΤΟ δεν αρκεί για να κατευνάσει τους φόβους.
Μετά τις επαφές του στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα μεταβεί στη γειτονική Πολωνία της Ουκρανίας και θα δώσει μήνυμα αλληλεγγύης στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
περιορισμός της σύγκρουσης
Όμως οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης περιμένουν περισσότερα. Οι Ανατολικοευρωπαίοι θέλουν το ΝΑΤΟ να στείλει μαχητικά αεροσκάφη στην Ουκρανία, να κλείσει τον εναέριο χώρο της, να αναστείλει τις αποστολές ενέργειας της Γερμανίας από τη Ρωσία, εξαντλώντας έτσι τα οικονομικά του Πούτιν.
Η Ουκρανή συγγραφέας Katja Petrowskaja, σε ένα πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχε πριν από λίγο στη δεύτερη γερμανική τηλεόραση ZDF, κάλεσε τους Ευρωπαίους: “Είμαστε όλοι σε πόλεμο. Εάν αντληθούν μαθήματα από την ιστορία, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να γίνει σταμάτησε αν δεν ενεργήσουμε ριζικά».
Τέτοια αιτήματα αναλύονται με ψυχραιμία στη Γερμανία. Ο πολιτικός επιστήμονας Herfried Münkler του Πανεπιστημίου Humboldt στο Βερολίνο υποστηρίζει ότι είναι σημαντικό να περιοριστεί η σύγκρουση χωρικά και χρονικά για να αποτραπεί η εξάπλωση της φωτιάς. Εκφράζοντας ότι η Katja Petrowskaja έκανε το αντίθετο στη ρητορική της, η Münkler λέει: «Αυτό είναι κατανοητό δεδομένης της φρίκης στην Ουκρανία, αλλά αυτό θα σήμαινε την έναρξη ενός μεγάλου πολέμου».
Ο Münkler προσθέτει στη στάση του ΝΑΤΟ ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή ευθύνης αυτή τη στιγμή.
Τι συνέβη το 1939
Μερικοί ιστορικοί συγκρίνουν τα βήματα του Πούτιν με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Stefan Garsztecki δηλώνει ότι η ίδρυση λαϊκών συνελεύσεων για τη νομιμοποίηση των απόπειρων προσάρτησης ή η προέλαση του Κόκκινου Στρατού στην Πολωνία στις 17 Σεπτεμβρίου 1939 είναι τα πρότυπα που επαναλαμβάνει ο Πούτιν στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία.
Ο Herfried Münkler αναλύει επίσης ότι «ο Χίτλερ ακολούθησε την πολιτική της αναθεώρησης της Ειρηνευτικής Συμφωνίας του Παρισιού από το 1938 και ο Πούτιν αμφισβητεί ομοίως τις συνέπειες της διάλυσης της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ)».
Ο Πολωνός ιστορικός Sikorski κάνει επίσης μια άμεση σύγκριση μεταξύ Χίτλερ και Πούτιν, λέγοντας ότι «ο Πούτιν μοιάζει με τον Χίτλερ πριν από το Ολοκαύτωμα και μετά την εισβολή του 1939 στην Πολωνία».
Ο Γερμανός ιστορικός Münkler είναι επιφυλακτικός με τις άμεσες συγκρίσεις Χίτλερ και Πούτιν. Ο Münkler επισημαίνει ότι ο Χίτλερ τροφοδοτήθηκε με μια ρατσιστική ιδεολογία που δεν φαίνεται επί του παρόντος στον Πούτιν.
Ο ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΟΜΩΣ