Η ρωσική επιρροή στην Ευρώπη αυξάνεται, αλλά αν και είναι πιο προφανής στα Βαλκάνια, η Μόσχα εκμεταλλεύεται και την ισχυροποίηση του λαϊκισμού στην κεντρική Ευρώπη, αναφέρει σε ανάλυσή του το Associated Press.
Μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ο σερβοβόσνιος εθνικιστής ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ βρέθηκε στη Ρωσία για έναν αγώνα της Formula 1, ουσιαστικά, όμως για να συναντηθεί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, που του ευχήθηκε καλή επιτυχία στις εκλογές. Το βίντεο από το τετ-α-τετ στο Σότσι ανέδειξε με τον πιο ορατό τρόπο την ρωσική επιρροή σε μια από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές της Γηραιάς Ηπείρου, τα Βαλκάνια, όπου η Δύση ενθαρρύνει τα βήματα συμφιλίωσης μετά τον καταστροφικό πόλεμο της δεκαετίας του 1990.
Οι πόζες με τον Πούτιν, βοήθησαν τον Ντόντικ, που εκπροσωπεί την Ρεπούμπλικα Σέρπσκα και διεκδικεί την ανεξαρτησία της να εκλεγεί στην τριμερή προεδρία της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης. Η νίκη του, αναφέρει το AP, ενίσχυσε το ρόλο της Μόσχας στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς ο Ντόντικ μπορεί πλέον να μπλοκάρει στρατηγικές αποφάσεις, αν του το ζητήσει ο Πούτιν.
Ο Σερβοβόσνιος εθνικιστής ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν (Φωτογραφία: ΑΡ)
Η Ρωσία αντιτίθεται σφόδρα στην ένταξη κι άλλων βαλκανικών κρατών στο ΝΑΤΟ, με δυτικούς αξιωματούχους να εκφράζουν φόβους ότι χρησιμοποιεί τους ιστορικούς σλαβικούς και θρησκευτικούς δεσμούς της με την περιοχή για να υπονομεύσει τη δυτική πολιτική ενσωμάτωσης.
Κι όχι μόνον, εκεί, ενισχύεται η ρωσική επιρροή αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, «με υψηλό επίπεδο νεποτισμού και διαφθοράς», που καθιστά πολύ δύσκολη την προσέγγιση με τις δυτικές δημοκρατίες, σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Άνταν Χούσκιτς από το Σεράγεβο.
Έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις επισημαίνει ότι ο στρατηγικός στόχος της Ρωσίας στα Βαλκάνια είναι «να αξιοποιήσει και να μεγεθύνει τις υφιστάμενες εντάσεις». «Στα μάτια της Ρωσίας η προσέγγιση της ΕΕ με τα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι ούτε σοβαρή, ούτε συστηματικά προσφέροντας έτσι στη Μόσχα ευκαιρίες να δημιουργήσει μοχλούς πίεσης», προσθέτει.
Το πρακτορείο σημειώνει ότι «σύμμαχοι της Ρωσίας στα Βαλκάνια σπέρνουν δυσπιστία έναντι των δυτικών δημοκρατιών, παρουσιάζοντας την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες ως εχθρούς που θέλουν να αφαιρέσουν από τα έθνη την ταυτότητα και την εθνική τους υπερηφάνεια προωθώντας την ενσωμάτωσή τους στην ΕΕ».
Απορροφημένη με την επίλυση των δικών της προβλημάτων -από την ευρωκρίση και το προσφυγικό μέχρι το Brexit- η ΕΕ παραμέλησε επί χρόνια τα Βαλκάνια και τώρα πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται μήπως η περιοχή βυθιστεί σε νέο κύκλο βίας αν τα κράτη της δεν ενταχθούν γρήγορα στην Ένωση.
Οι εντάσεις, σύμφωνα με το AP, αυξάνονται μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου, παρά τις προσπάθειες των Βρυξελλών για μια βιώσιμη λύση.
Στην ΠΓΔΜ, οι ελπίδες ΗΠΑ και ΕΕ για γρήγορη αποδοχή της συμφωνίας των Πρεσπών υπέστησαν βαρύ πλήγμα με τη χαμηλή προσέλευση στο δημοψήφισμα, που πυροδότησε νέους φόβους για αστάθεια σε μια χώρα που βρέθηκε στο χείλος του εμφυλίου το 2001.
«Κι ενώ η ρωσική επιρροή είναι εμφανής στα Βαλκάνια η άνοδος του λαϊκισμού στην Κεντρική Ευρώπη προσφέρει ένα αβαντάζ στη Μόσχα με φιλορωσικά πολιτικά κόμματα και πολιτικούς σ’ ολόκληρη την ήπειρο, περιλαμβανομένων και χωρών της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Τσεχία», αναλύει το πρακτορείο.
Η Ρωσία αρνείται κάθε ανάμειξη στα Βαλκάνια ή τις χώρες της Βαλτικής, αλλά η στρατηγική της της ήπιας δύναμης έχει βρει γόνιμο έδαφος στη Σερβία μετά τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς του 1999, ενώ πράκτορές της προσπάθησαν -θυμίζει το πρακτορείο- να ενορχηστρώσουν πραξικόπημα στο γειτονικό Μαυροβούνιο για να εμποδίσουν την ένταξή του στο ΝΑΤΟ.
Και καταλήγει με το σχόλιο του Σέρβου αναλυτή Μπόσκο Γιάκσιτς: «Είδαμε ότι το δημοψήφισμα δεν πέτυχε στην ΠΓΔΜ. Το βλέπουμε τώρα στη Βοσνία όπου η Ρεπούμπλικα Σέρπσκα έγινε προμαχώνας των ρωσικών συμφερόντων. Το είδαμε προηγουμένως και στο Μαυροβούνιο και τώρα στη Σερβία. ΄Ολα αυτά βοηθούν τους Ρώσους να επενδύσουν το ελάχιστο και να αποσπάσουν σχεδόν το μέγιστο της πολιτικής τους επιρροής».
