Σε έναν όλο και περισσότερο πολυπολικό κόσμο, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες σταδιακά παύουν να είναι ο κεντρικός πόλος εξουσίας, δεν είναι παράδοξο, αλλά απολύτως φυσιολογικό να βλέπουμε μια παγκόσμια διαδικασία διαφοροποίησης των αποθεματικών νομισμάτων, επισημαίνει ο εμπειρογνώμονας του Valdai Club, Emanuel Pietrobon.
Η Βραζιλία και η Κίνα συνήψαν πρόσφατα μία συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία αναμένεται να ενισχύσει την αποδολαριοποίηση στο μαλακό υπογάστριο των Ηνωμένων Πολιτειών, τη Λατινική Αμερική.
Είναι μόνο μια σημαντική απόδειξη της διαρκώς αυξανόμενης γεωπολιτικής και γεωοικονομικής σημασίας που παίζει το Δυτικό Ημισφαίριο στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων.
Ωστόσο, είναι απαραίτητο να δούμε με αντικειμενικότητα πώς διαμορφώνεται η νομισματική τάξη.
Το δολάριο μπορεί να μοιάζει με… νεκρό που περπατάει, αλλά θα περπατά για πολύ καιρό.
Οι προϋποθέσεις για το γιουάν
Για να καταστεί το γιουάν ο κύριος και μεγαλύτερος αμφισβητίας του δολαρίου, η Κίνα πρέπει πρώτα να πραγματοποιήσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας αυτομεταρρύθμισης προσανατολισμένης στο άνοιγμα και στην απελευθέρωση της νομισματική κυκλοφορίας, η οποία φαίνεται απίθανο να γίνει σύντομα.
Οι πιο σημαντικές από τις προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις αφορούν τη διαφάνεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, τη σταθεροποίηση της νομισματικής πολιτικής και αυτονομίας της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας.
Η απουσία δομικά συναφών χρηματοοικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων θα καθιστούσε δύσκολη την παγκόσμια άνοδο του γιουάν, επιβραδύνοντας τον ρυθμό του, αλλά όχι αδύνατη.
Στην πραγματικότητα, η μακρά άνοδος του γιουάν – και άλλων νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών νομισμάτων που υποστηρίζονται από το κράτος – είναι ένα αναπόφευκτο φαινόμενο σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο.
Όταν ο ηγεμόνας φτερνίζεται, το νόμισμά του κρυώνει
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι έλεγαν historia magistra vitae, ή η ιστορία είναι ο δάσκαλος της ζωής, και αυτό ισχύει.
Αν κάποιος θέλει να καταλάβει γιατί το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πρέπει να γυρίσει τον χρόνο πίσω.
Οι λαοί και τα κράτη συναλλάσσονται με τα νομίσματα του κυρίαρχου ηγεμόνα από την εποχή της αρχαίας Ρώμης και της αρχαίας Αθήνας.
Αυτό συμβαίνει επειδή η «ραχοκοκαλιά» κάθε νομίσματος είναι ο στρατός και όχι η τράπεζα.
Σε έναν αυξανόμενα πολυπολικό κόσμο, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες παύουν σιγά-σιγά να είναι ο πρωταρχικός πόλος γεωπολιτικής εξουσίας, δεν είναι παράξενο, αλλά απολύτως φυσιολογικόνα βλέπουμε μια παγκόσμια διαδικασία διαφοροποίησης των αποθεματικών νομισμάτων.
Από τότε που το γιουάν απονεμήθηκε το καθεστώς του αποθεματικού νομίσματος από το ΔΝΤ το 2015, μια απόφαση που τέθηκε σε ισχύ τον επόμενο χρόνο, η Κίνα έκανε πολλά για να διεθνοποιήσει τη χρήση του: δημιουργησε το CIPS (μια εναλλακτική του SWIFT), άνοιξε το Renminbi Trading Hubs (περιέργως, το πρώτο από αυτά είχε ως επίκεντρο την Αμερική) και έδωσε ώθηση στην πολιτική ανταλλαγής νομισμάτων, η οποία, μεταξύ 2009 και 2013, είχε ήδη ολοκληρώσει τη σύναψη 25 διμερών συμφωνιών ανταλλαγής νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένης μιας με η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εντεινόμενη διεθνοποίηση
Οι καρποί της στρατηγικής της Κίνας για διεθνοποίηση του γιουάν ωρίμασαν γρήγορα.
Το γιουάν ήταν το 17ο νόμισμα με τις περισσότερες συναλλαγές στον κόσμο το 2010, αλλά έγινε το πέμπτο στις περισσότερες συναλλαγές δώδεκα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2022, ως αποτέλεσμα της σημαντικής ώθησης της τάσης αποδολαριοποίησης που προκλήθηκε από τη σύγκρουση στην Ουκρανία (και από τη πανδημίσ του COVID -19).
Επιπλέον, τους πρώτους μήνες του 2023, το γιουάν ξεπέρασε το δολάριο ως το νόμισμα με τις περισσότερες συναλλαγές στη Ρωσία και ως το πιο χρησιμοποιούμενο στις διασυνοριακές συναλλαγές της Κίνας.
Όλα ξεκίνησαν το 2005, όταν το καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών της Κίνας μετατοπίστηκε σε μια διαχειριζόμενη διακύμανση σύμφωνα με την οποία οι κινήσεις της καθοδηγούνται από ένα καλάθι νομισμάτων.
Αυτό οδήγησε σε μια ταχεία ανατίμηση του νομίσματος, το οποίο τώρα εχει ισοτιμία 1,12 δολ. Χονγκ Κονγκ, μια τεράστια βελτίωση από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν το συνδεδεμένο νόμισμα μπορούσε να αγοράσει μόνο 0,94 δολ. Χονγκ Κονγκ.
Το γιουάν έχει μετατραπεί από εγχώριο νόμισμα σε μια πιο διεθνώς αποδεκτή μονάδα, χάρη στις μεταρρυθμίσεις της κεντρικής κυβέρνησης τις τελευταίες δύο δεκαετίες που επέτρεψαν τη χρήση του για τη διευθέτηση του εμπορίου, την πραγματοποίηση επενδύσεων και την αγορά ασφαλιστικών προϊόντων.
Το νόμισμα μπορεί να βρίσκεται στο κατώφλι μιας άλλης μετασχηματιστικής φάσης αφού το Χονγκ Κονγκ Exchanges and Clearing’s (HKEX) θα ξεκινήσει μια διευκόλυνση στις 19 Ιουνίου που επιτρέπει στους επενδυτές να ανταλλάσσουν απρόσκοπτα τίτλους που είναι εισηγμένοι σε δολάριο Χονγκ Κονγκ και σε γιουάν.
Με αυτή τη διευκόλυνση, το Χονγκ Κονγκ, όπου υπάρχει μια βάση καταθέσεων ενός τρισεκατομμυρίου γιουάν, θα εισαγάγει μια άλλη επενδυτική επιλογή για όσους έχουν το κινεζικό νόμισμα.
Αποτίμηση της ρευστότητας σε γιουάν
«Για να ενισχύσει την έκδοση και τη διαπραγμάτευση τίτλων γιουάν στο Χονγκ Κονγκ, η HKEX θα εισαγάγει ένα καθεστώς «δυαδικών» διαπραγματευτών (DCMM) το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους για να προωθήσει τη ρευστότητα των μετοχών σε γιουάν και την αποτελεσματικότητα των τιμών, καθώς και να συνδεθεί με τη δημιουργία θυρίδων συναλλαγών γιουάν από τους εκδότες», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Paul Chan.
Κεφαλαιοποίηση 1,5 τρισ. δολ.
Περίπου 24 εισηγμένες στο Χονγκ Κονγκ εταιρείες, όπως η AIA, η Ping An Insurance, η Kuaishou Technology, η HKEX και η Alibaba Group Holding, στην οποία ανήκει η Ταχυδρομική Υπηρεσία, έχουν ζητήσει άδεια να ανοίξουν μερίδα διαπραγμάτευσης μετοχών γιουάν παράλληλα με την υπάρχουσα σε δολάρια Χονγκ Κονγκ.
Η συνδυασμένη κεφαλαιοποίησή τους των 12,31 τρισεκατομμυρίων δολαρίων δολ. Χονγκ Κονγκ (1,57 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) αντιπροσωπεύει το 36% του συνόλου του χρηματιστηρίου του Χονγκ Κονγκ.
Οι επενδυτές υα έχουν τη δυνατότητα επιλογής συναλλαγών σε δολάρια Χονγκ Κονγκ ή σε γιουάν και οι δύο κατηγορίες μετοχών θα είναι ανταλλάξιμες.
Οι διαπραγματευτές, οι οποίοι θα παρέχουν «δυαδικές» τιμές, θα εξασφαλίσουν επίσης επαρκή ρευστότητα συναλλαγών των υποκείμενων μετοχών.
Οι μετοχές με αποτίμηση σε γιουάν θα διαπραγματεύονται μόνο από το Χονγκ Κονγκ και τους διεθνείς επενδυτές αρχικά, και η διευκόλυνση θα επεκταθεί σε επενδυτές της ηπειρωτικής χώρας σε μεταγενέστερο στάδιο οι οποίοι να αγοράζουν μετοχές που διαπραγματεύονται σε δολάρια Χονγκ Κονγκ που είναι εισηγμένες στο HKEX.
