Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από το Rush University στο Σικάγο, οι κοινωνικές συναθροίσεις και οι συναντήσεις με οικεία πρόσωπα, καθώς και οι επισκέψεις σε θρησκευτικούς χώρους, έχουν θετική επίδραση στη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας. Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Alzheimer’s & Dementia και αποτελεί συνέχεια προηγούμενων ερευνών που είχαν δείξει τη σύνδεση μεταξύ κοινωνικής δραστηριότητας και γνωστικής λειτουργίας στους ηλικιωμένους.
Ο Bryan James, Ph.D., Αναπληρωτής Καθηγητής Εσωτερικής Ιατρικής στο Rush University, αναφέρει ότι η κοινωνικοποίηση σχετίζεται άμεσα με τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας ή/και ήπιας γνωστικής εξασθένησης. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι ηλικιωμένοι που είναι λιγότερο κοινωνικά ενεργοί τείνουν να εμφανίζουν άνοια κατά μέσο όρο πέντε χρόνια νωρίτερα σε σύγκριση με τους πιο κοινωνικά δραστήριους συνομηλίκους τους. Αυτό υποδηλώνει ότι η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την εγκεφαλική υγεία.
Η κοινωνική συνδιαλλαγή ενισχύει τα νευρωνικά κυκλώματα στον εγκέφαλο, καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στη συσσωρευμένη παθολογία που «χτίζεται» σταδιακά με την ηλικία. Συγκεκριμένα, οι συναναστροφές ενεργοποιούν τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη σκέψη και τη μνήμη.
Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι τα ευρήματα αναδεικνύουν την αξία της κοινωνικοποίησης ως πιθανή παρέμβαση σε κοινοτικό επίπεδο για τον περιορισμό της άνοιας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η συχνότερη κοινωνική δραστηριότητα παραπέμπει σε μειωμένο κίνδυνο της άνοιας κατά 38% και της ήπιας γνωστικής εξασθένησης κατά 21%, σε σύγκριση με τους πιο κλειστούς ανθρώπους. Επιπλέον, μια πενταετής καθυστέρηση στην εμφάνιση της άνοιας εκτιμάται ότι θα αποφέρει επιπλέον τρία χρόνια ζωής αλλά και οικονομικό όφελος.
Στη μελέτη πήραν μέρος 1.923 ηλικιωμένοι χωρίς άνοια με μέση ηλικία περίπου 80 ετών, οι οποίοι συμμετέχουν στο Rush Memory and Aging Project, μια συνεχιζόμενη διαχρονική μελέτη κοινών χρόνιων παθήσεων της γήρανσης. Συνολικά, 545 συμμετέχοντες ανέπτυξαν άνοια και 695 ήπια γνωστική διαταραχή. Ο καθένας τους υποβλήθηκε σε ετήσιες αξιολογήσεις που περιλάμβαναν ιατρικό ιστορικό και νευροψυχολογικές δοκιμασίες.
Η κοινωνική δραστηριότητα μετρήθηκε βάσει ερωτηματολογίου. Οι συμμετέχοντες απάντησαν αν και πόσο συχνά κατά το προηγούμενο έτος είχαν συμμετάσχει σε έξι κοινές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν κοινωνική αλληλεπίδραση. Για παράδειγμα, αν πήγαιναν σε εστιατόρια ή αθλητικές εκδηλώσεις, έπαιζαν μπίνγκο, έκαναν ημερήσια ή διανυκτερεύοντα ταξίδια, εργάζονταν εθελοντικά ή επισκέπτονταν συγγενείς ή φίλους.
Η γνωστική λειτουργία αξιολογήθηκε με τη χρήση 21 δοκιμασιών για διάφορους τύπους μνήμης, καθώς και για την αντιληπτική ταχύτητα και την οπτικοχωρική ικανότητα.
Δεν είναι σαφές γιατί η κοινωνική δραστηριότητα παίζει ρόλο στην διαχείριση γνωστικών προβλημάτων. Μια πιθανότητα είναι ότι «προκαλεί τους ηλικιωμένους να συμμετέχουν σε σύνθετες διαπροσωπικές ανταλλαγές, οι οποίες θα μπορούσαν να προωθήσουν ή να διατηρήσουν αποτελεσματικά νευρωνικά δίκτυα, πριν τα “διώξει” ο οργανισμός λόγω αχρησίας», δήλωσε ο James.
Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να καθοριστεί εάν οι παρεμβάσεις, οι οποίες αποσκοπούν στην αύξηση της κοινωνικής συνδιαλλαγής στην τρίτη ηλικία, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην καθυστέρηση ή την πρόληψη της γνωστικής παρακμής.
