Η έλλειψη ενός βασικού μορίου σηματοδότησης σε ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού μπορεί να προκαλέσει διάφορες ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία σε νεαρά ποντίκια, έδειξαν οι ερευνητές του ιαπωνικού ερευνητικού ινστιτούτου RIKEN. Αυτό το εύρημα θα μπορούσε τελικά να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Η γήρανση δεν είναι “ευγενική” προς το ανοσοποιητικό προκαλώντας υπερβολική ενεργοποίηση του συστήματος, έτσι ώστε να εμφανίζεται φλεγμονή ακόμη και όταν δεν υπάρχουν παθογόνα στον ορίζοντα. Αυτή η χρόνια, χαμηλού βαθμού φλεγμονή καταστρέφει τον ιστό, καθιστώντας τους ηλικιωμένους πιο ευαίσθητους σε λοιμώξεις και σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του διαβήτη τύπου 2 και των καρδιακών παθήσεων.
Η φλεγμονή αναγκάζει τα Τ κύτταρα -ανοσοκύτταρα που αναγνωρίζουν, ανταποκρίνονται και θυμούνται συγκεκριμένα παθογόνα- να υπερισχύουν, παράγοντας ενώσεις που προκαλούν φλεγμονή, όπως κυτοκίνες και χημειοκίνες. Αυτό είναι γνωστό ως η κατάσταση γήρανσης των Τ κυττάρων.
«Οι άνθρωποι έχουν συχνά την εντύπωση ότι η γήρανση κάνει τα κύτταρα λιγότερο ενεργά», λέει ο Takashi Saito του RIKEN Center for Integrative Medical Sciences. «Ωστόσο, ορισμένα γηρασμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος εισέρχονται σε μια ενεργοποιημένη φάση και η προκύπτουσα φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει διάφορες ασθένειες που εξαρτώνται από την ηλικία».
Ένα μόριο σηματοδότησης που ονομάζεται πρωτεϊνική κινάση 1 αλληλεπιδρά με τον υποδοχέα (RIPK1) και ελέγχει τον κυτταρικό θάνατο μέσω δύο διαφορετικών οδών, ανάλογα με τις ενώσεις με τις οποίες συνδυάζεται. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα με ανεπάρκεια RIPK1 είναι πιο επιρρεπή σε φλεγμονώδεις διαταραχές.
Ο Saito και οι συνεργάτες του δημιούργησαν ποντίκια που δεν είχαν υποδοχέα RIPK1 στα Τ κύτταρα τους. Διαπίστωσαν ότι αυτά τα ποντίκια ανέπτυξαν φλεγμονώδεις ασθένειες σε νεαρή ηλικία και πέθαναν πολύ νωρίτερα από τα κανονικά ποντίκια. Είναι ενδιαφέρον ότι τα Τ κύτταρα χωρίς RIPK1 συμπεριφέρθηκαν παρόμοια με τα Τ κύτταρα σε ηλικιωμένους ποντικούς. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.
Η ερευνητική ομάδα αποκάλυψε πώς εμφανίζεται αυτή η πρόωρη φλεγμονή. Όταν ο υποδοχέας RIPK1 δεν υπάρχει, τότε δύο ενώσεις, η κασπάση-8 και το RIPK3, προκαλούν υπερβολική ενεργοποίηση ενός ρυθμιστή κυτταρικής ανάπτυξης που είναι γνωστός ως mTORC1. Αυτό με τη σειρά του προάγει τη γήρανση των Τ κυττάρων διεγείροντας την έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με τη γήρανση, με αποτέλεσμα την παραγωγή διαφόρων κυτοκινών και χημειοκινών.
