Ρήγμα στην ΕΕ: Σύσταση των Βρυξελλών σε Πολωνία, Ουγγαρία και Σλοβακία για τις απαγορεύσεις των ουκρανικών σιτηρών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου να έχουν εποικοδομητική στάση αφού δήλωσαν μονομερώς ότι θα συνεχίσουν να απαγορεύουν τις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία παρά την απόφαση της Επιτροπής να τερματίσει την απαγόρευση (η εξαίρεση των εν λόγων κρατών τερματίσθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου) .
«Γνωρίζουμε τις ανακοινώσεις ορισμένων κρατών μελών σε σχέση με μονομερή μέτρα. Αυτό που είναι σημαντικό αυτή τη στιγμή είναι όλες οι χώρες να εργαστούν στο πνεύμα του συμβιβασμού και να δεσμευτούν εποικοδομητικά», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Η Ουκρανία μαζί με τη Ρωσία ήταν ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο πριν η ειδική στρατιωτική επιχείρηση το 2022 μειώσει την ικανότητά της να μεταφέρει γεωργικά προϊόντα στις παγκόσμιες αγορές μέσω των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας. ‘
Έκτοτε, οι Ουκρανοί αγρότες βασίζονται στις εξαγωγές σιτηρών μέσω γειτονικών χωρών.
Ωστόσο, η πλημμύρα σιτηρών και ελαιοκράμβης σε γειτονικές χώρες επηρέασε το εισόδημα των ντόπιων αγροτών και είχε ως αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρενέβη τον Μάιο για να αποτρέψει μεμονωμένες χώρες να ενεργούν μονομερώς και επέβαλε τη δική της απαγόρευση στις εισαγωγές από την Ουκρανία σε γειτονικές χώρες. Σύμφωνα με την απαγόρευση της ΕΕ, η Ουκρανία είχε δικαίωμα να εξάγει μέσω αυτών των χωρών υπό τον όρο ότι τα προϊόντα πωλούνταν αλλού.
Η ΕΕ επέτρεψε αυτή την απαγόρευση να λήξει την Παρασκευή (15/9), αφού η Ουκρανία δεσμεύτηκε να λάβει μέτρα για να ενισχύσει τον έλεγχο των εξαγωγών σε γειτονικές χώρες.
Το θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην Πολωνία, η οποία αντιμετωπίζει εκλογές τον Οκτώβριο και όπου οι αγρότες αποτελούν βασικό εκλογικό σώμα του κυβερνώντος εθνικιστικού κόμματος PiS.

Σφοδρές αντιδράσεις 

Οι εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, συμπεριλαμβανομένου σιταριού και αραβοσίτου, μπλοκαρίστηκαν από το έδαφος της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, τη Ρουμανίας και της Βουλγαρίας,  στο πλαίσιο συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τις Βρυξέλλες νωρίτερα  το 2023.
Επιτρεπόταν μόνο η διέλευση προς άλλους προορισμούς.
Το μέτρο τέθηκε σε ισχύ για να προστατεύσει τους αγρότες στις πέντε χώρες από την εισροή φθηνών προϊόντων από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο γείτονά τους.
«Οι γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες κλείνουν τα μάτια στα προβλήματα των ευρωπαίων αγροτών για άλλη μια φορά», δήλωσε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Victor Orban το Σάββατο (16/9) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Ήρθε η ώρα να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας!
Τα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα που προορίζονται για την Αφρική κατακλύζουν τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης», δήλωσε ο Ούγγρος Πρωθυπουργός.
Η Ουγγαρία επέβαλε απαγόρευση εισαγωγής σε 24 ουκρανικά προϊόντα, όπως δημητριακά, ελαιοκράμβη και ηλιόσπορους, ορισμένα προϊόντα κρέατος, μέλι και αυγά.
Η Πολωνία απαίτησε να εξαιρέσει τα ουκρανικά γεωργικά προϊόντα, όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι και η ελαιοκράμβη.
«Δεν συμφωνούμε με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προς το συμφέρον των Πολωνών αγροτών και καταναλωτών, εισάγουμε εθνικά μέτρα», δήλωσε ο Piotr Müller, εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης.
Η κυβέρνηση της Σλοβακίας αποφάσισε να απαγορεύσει την εισαγωγή τεσσάρων προϊόντων —σιταριού, καλαμποκιού, ελαιοκράμβης και ηλιόσπορων— από την Ουκρανία, δήλωσε ο πρωθυπουργός Ľudovít Ódor το βράδυ της Παρασκευής (15/9).
«Πρέπει να αποτρέψουμε την υπερβολική πίεση στη σλοβακική αγορά για να παραμείνουμε δίκαιοι και με τους αγρότες μας.
Ταυτόχρονα, ακολουθούμε τη παρόμοια αντίδραση της Πολωνίας και της Ουγγαρίας» δήλωσε ο Ódor.