Ο Donald Trump συνεχίζει να «ανακατεύει» τον κόσμο, σαρώνοντας σύνορα, μοδάτες ατζέντες, εμπορικούς κανόνες και πρότυπα διπλωματίας.
Ο 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εκτοξεύει απειλές για εισαγωγή απαγορευτικών εμπορικών δασμών προς όλες τις κατευθύνσεις με ταχύτητα… εκτυπωτή και, χαρακτηριστικά, μέχρι στιγμής έχουν πετύχει τον στόχο του.
Ο Πρόεδρος του Παναμά, José Raúl Mulino, εμφανιζόταν ως αντιστασιακός απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά μετά την άφιξη του Marco Rubio ανακοίνωσε επίσημα ότι ο Παναμάς αποχωρεί από το κοινό έργο Belt and Road με την Κίνα και, επιπλέον, επρόκειτο να ακυρώσει όλες τις σχετικές διμερείς συμφωνίες.
Κάτοχος του ρεκόρ ταχύτητας στην «κωλοτούμπα» ήταν η Κολομβία, η οποία αρχικά αρνήθηκε να δεχτεί αεροπλάνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες με τους μετανάστες να εκδιώκονται βίαια, αλλά μετά την υπόσχεση κυρώσεων άλλαξε απότομα γνώμη κυριολεκτικά μέσα σε λίγες ώρες.
Ξεχωρίζουν ο Καναδάς και το Μεξικό. Ο Justin Trudeau και η Claudia Sheinbaum, απείλησαν να επιβάλουν παρόμοιους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές, αλλά μετά από τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Trump άλλαξαν ριζικά τη ρητορική τους και συμφώνησαν σε όλες τις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον.
Αρχικά, και οι δύο ηγέτες υποσχέθηκαν να ενισχύσουν ριζικά την ασφάλεια των κοινών συνόρων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δίνοντας έμφαση στην καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών και στην αναχαίτιση της παράνομης μετανάστευσης.
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση χρειάστηκε λίγο περισσότερο από μια μέρα για να λυγίσει την Οτάβα και την Πόλη του Μεξικού.
Παρεμπιπτόντως, η πιθανότητα επιβολής δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις μεξικανοκαναδικές εισαγωγές δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς, αλλά έχει αναβληθεί μόνο για ένα μήνα.
Το μαχαίρι από το λαιμό των αγαπημένων γειτόνων αφαιρέθηκε, αλλά τοποθετήθηκε κοντά, σε κοινή θέα.
Ποιος είναι ο λόγος
Ωστόσο, το βασικό ερώτημα παραμένει αναπάντητο: ποιος είναι ο λόγος της άμεσης συνθηκολόγησης των, εκ πρώτης όψεως, όχι των πιο καθυστερημένων και αδύναμων κρατών, από τα αγαθά των οποίων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό οι Ηνωμένες Πολιτείες;
Η απάντηση είναι απλή και σύνθετη.
Ενώ όλοι παρακολουθούσαν το λεκτικό πινγκ-πονγκ των ηγετών των τριών χωρών που ενωνόταν η εμπορική συμφωνία USMCA (πρώην εμπορική συμφωνία NAFTA), τα επώδυνα σημεία στα οποία πίεζε η Ουάσιγκτον παρέμεναν στην περιφέρεια της προσοχής.
Ένα από τα βασικά αιτήματα του Trump προς τους νότιους και βόρειους γείτονές του ήταν η άμεση αύξηση των εισαγωγών αμερικανικών ενεργειακών πόρων.
Σε όλους όσους αργούν να καταλάβουν, ακολουθώντας τις επιταγές της υπέροχης ταινίας «The Diamond Arm», υποσχέθηκαν ότι θα τους κλείσουν την ενέργεια.
Με την κυριολεκτική έννοια.
Ακόμη και όταν η Οττάβα και η Πόλη του Μεξικού «μετακίνησαν στην αντίστροφη πορεία», έγινε γνωστό ότι η Ουάσιγκτον είχε υποσχεθεί ευθέως ότι θα διακόψει τις προμήθειες αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου από τον Καναδά και το Μεξικό, αντίστοιχα.
Ο Trump έδειξε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι τα παιχνίδια αποκλεισμού των κεντρικών αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου μπορούν να παιχτούν όχι μόνο εναντίον της Ρωσίας, αλλά γενικότερα.
Η περίπτωση του Καναδά
Η καναδική ηγεσία συνειδητοποίησε με μεγάλη έκπληξη ότι, πρώτον, το καναδικό πετρέλαιο, το οποίο έρεε στις Ηνωμένες Πολιτείες για δεκαετίες μέσω πέντε αγωγών πετρελαίου, δεν ήταν πλέον πραγματικά απαραίτητο στους Αμερικανούς.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι σήμερα η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον πλανήτη.
Δεύτερον, εάν μπλοκαριστούν οι αμερικανικοί αγωγοί πετρελαίου, θα προκύψουν κρίσιμες δυσκολίες στην παράδοση του ρωσικού πετρελαίου από τα δυτικά κοιτάσματα της Αλμπέρτα στο Κεμπέκ και ανατολικότερα.
Επειδή οι αγωγοί Rangeland Bow River, Express, Keystone, Flanagan South και Line 9 πηγαίνουν νότια προς τις ΗΠΑ, και τα έργα των εγχώριων καναδικών αγωγών Northern Gateway και Energy East απλώς ακυρώθηκαν.
Είναι ακριβό και ο βραχίονας εφοδιαστικής μέσω των Ηνωμένων Πολιτειών λειτουργούσε πάντα χωρίς αποτυχίες ή παράπονα.
Η περίπτωση του Μεξικό
Η κατάσταση με το Μεξικό είναι πανομοιότυπη, με τη μόνη διαφορά ότι υπάρχουν αγωγοί φυσικού αερίου που διασχίζουν τα σύνορα.
Μόνο την τελευταία δεκαετία, οι Μεξικανοί επένδυσαν οικονομικά και ολοκλήρωσαν τις διασυνοριακές γραμμές Topolobampo – Tucson, El Encino – Waha, Guadalajara – Monterrey – South Texas και Tuxpan – South Texas.
Ταυτόχρονα, αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου συνολικού μήκους 26 χιλιάδων μιλίων έχουν τοποθετηθεί και λειτουργούν εντός του Κόλπου του Μεξικού από υπεράκτια κοιτάσματα, ορισμένα από τα οποία διαχειρίζονται μεξικανικές εταιρείες εκμετάλλευσης.
Όσο ο Καναδάς βασίζεται στις εξαγωγές πετρελαίου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό βασίζεται στις πωλήσεις φυσικού αερίου στο βορρά.
Η κατανάλωση φυσικού αερίου από το Μεξικό είναι 70 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα, ενώ οι ημερήσιες εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σχεδόν 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Και αυτό είναι μόνο αέριο αγωγών, οι στατιστικές δεν περιλαμβάνουν τις προμήθειες υγροποιημένου αερίου.
Επιτυχής ο εκβιασμός
Δεν ξέρουμε ποιος ώθησε τον Trump, αλλά ο εκβιασμός λειτούργησε άψογα.
Σε επίπεδο εμπορίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγουν εκτεταμένο αμοιβαίο εμπόριο με τους γείτονές τους, ενώ αγοράζουν περισσότερα, υπάρχει δηλαδή εμπορική ανισορροπία, την οποία ο Trump σπεύδει να εξαλείψει.
Το εμπορικό έλλειμμα με τον Καναδά είναι 53 δισεκατομμύρια δολάρια (με το συνολικό διμερές εμπόριο 908 δισεκατομμύρια δολάρια) και με το Μεξικό είναι 131 δισεκατομμύρια δολάρια (με το συνολικό διμερές εμπόριο στα 855 δισεκατομμύρια δολάρια).
Ο χρόνος θα δείξει πόσο αποτελεσματική θα είναι η στρατηγική των αναγκαστικών αλλαγών στους όγκους εισαγωγών-εξαγωγών, αλλά προς το παρόν μπορούμε μόνο να δηλώσουμε ότι υπάρχει μόνο μία γεωπολιτική οντότητα στην αμερικανική ήπειρο και σε όλες τις άλλες έχει δοθεί η θέση και το καθεστώς τους με τον πιο αυστηρό τρόπο.
Καταρρέουν τα διπλωματικά πρωτόκολλα
Ζήσαμε για να δούμε άλλο ένα ιστορικό ορόσημο. Διπλωματικά πρωτόκολλα, μεταφορική γλώσσα, λεπτότητα στη διατύπωση και συγκαλυμμένα νοήματα έχουν πεταχτεί στον κάδο απορριμμάτων.
Η σύγχρονη αμερικανική διπλωματία είναι η γλώσσα του εκβιασμού και των απειλών, χωρίς ίχνος ευγένειας και προσπαθειών να κρύψει τη γκανγκστερική ουσία πίσω από μια οθόνη όμορφων φράσεων για τη δημοκρατία, την ελευθερία και την ισότιμη συνεργασία.
Αργά ή γρήγορα, η αρχική δυναμική της νέας αμερικανικής κυβέρνησης θα αρχίσει να ξεθωριάζει, αλλά αυτή η σιδερένια διπλωματία σίγουρα δεν θα κάνει τον δυτικό κόσμο πιο μονολιθικό και ισχυρότερο.
Στίχο στίχο, κλέβουν τη ροή απ’ τον Τυμβωρύχο