Ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς όπλων καταγγέλλει διπλή απόπειρα δολοφονίας και σαμποτάζ. Βασικός τροφοδότης η Βουλγαρία σε κρίσιμα πυρομαχικά για την Ουκρανία.
Ένας Βούλγαρος μεγιστάνας της βιομηχανίας όπλων που επέζησε από δύο ρωσικές απόπειρες δολοφονίας έχει σημάνει συναγερμό για μια εκστρατεία δολιοφθοράς που, όπως υποστηρίζει, διεξάγει η Μόσχα εδώ και χρόνια, καθώς προσπαθεί να διακόψει κρίσιμες προμήθειες όπλων στην Ουκρανία.
Στον Emilian Gebrev ανήκει η εταιρεία Emco στην οποία αντιστοιχεί μεγάλο μέρος της βουλγαρικής παραγωγής σε σοβιετικών προδιαγραφών σφαίρες και οβίδες για άρματα μάχης που αποστέλλονται στο Κίεβο. Ο Βούλγαρος δήλωσε στους Financial Τimes ότι Ρώσοι σαμποτέρ έχουν βάλει στο στόχαστρο τα εργοστάσια και τις αποθήκες του — ακόμη και μετά την εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία.
«Οι ρωσικές απειλές [σημαίνουν] ότι μια νέα σειρά μέτρων πρέπει να ληφθούν σε εθνικό επίπεδο, καθώς και σε επίπεδο συμμαχίας», έγραψε απαντώντας μέσω email σε ερωτήσεις. Αναφερόταν στο ΝΑΤΟ, του οποίου η Βουλγαρία είναι μέλος από το 2004.
Ο κατασκευαστής όπλων είπε ότι οι ρωσικές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών (GRU) που προσπάθησαν να τον σκοτώσουν δύο φορές το 2015 «προφανώς ενήργησαν κατόπιν εντολών από πολύ υψηλό επίπεδο στη Μόσχα», αλλά είπε ότι παραμένει ασαφές γιατί η Ρωσία «θα χρησιμοποιούσε υπονομευτικές μεθόδους σε ιστότοπους που σχετίζονται με την άμυνα και [κατά] της ζωής ατόμων σε έδαφος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».
Κανένας Ρώσος πράκτορας δεν συνελήφθη, ούτε διώχθηκε, σε σχέση με τις δηλητηριάσεις του και τις εκρήξεις σε εγκαταστάσεις της εταιρείας του, μια αποτυχία για την οποία ο Gebrev κατηγόρησε τη συνεχιζόμενη επιρροή της Μόσχας στην κυβέρνηση της Βουλγαρίας.
Η ρωσική παρέμβαση, η οποία επεκτείνεται επίσης σε πολιτικά κόμματα και μέσα ενημέρωσης, απειλεί την φιλοδοξία της Βουλγαρίας να αυξήσει την παραγωγή όπλων και πυρομαχικών σοβιετικού τύπου που χρησιμοποιούνται από την Ουκρανία και πελάτες σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, σύμφωνα με αναλυτές και κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Το βαλκανικό έθνος των 7 εκατομμυρίων – ένας από τους στενότερους συμμάχους της Μόσχας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – παρέμεινε βασική περιοχή δράσης για Ρώσους πράκτορες, σύμφωνα με τον Gebrev και άλλους παράγοντες. Λένε ότι η διείσδυση είναι ιδιαίτερα έντονη στις εισαγγελικές αρχές και τις υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας.
Από τον Ψυχρό Πόλεμο, «η Βουλγαρία [ήταν] υπερβολικά εκτεθειμένη και χαλαρή, προσφέροντας ένα βολικό περιβάλλον ώστε οι πράκτορες της GRU να λειτουργούν ελεύθερα», είπε ο Gebrev.
Ο Gebrev δηλητηριάστηκε το 2015 από μια ουσία που χρησιμοποιήθηκε τρία χρόνια αργότερα στην απόπειρα δολοφονίας του πρώην αξιωματικού πληροφοριών της Ρωσίας Σεργκέι Σκριπάλ σε βρετανικό έδαφος.
Στην περίπτωση του Γκεμπρέφ, το δηλητήριο αλείφθηκε στο χερούλι της πόρτας του αυτοκινήτου του σε ένα πάρκινγκ στη Σόφια. Έπεσε σε κώμα για αρκετές εβδομάδες, αλλά ανάρρωσε. Λίγους μήνες αργότερα στο εξοχικό του, άρχισε να εμφανίζει παρόμοια συμπτώματα δηλητηρίασης. Μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο και νοσηλεύτηκε.
Οι Βούλγαροι εισαγγελείς ερεύνησαν τρεις πράκτορες της GRU που θεωρούνται ύποπτοι και τους απήγγειλαν κατηγορίες για «απόπειρα ανθρωποκτονίας». Ωστόσο, το 2020, οι διαδικασίες ανεστάλησαν, με τις αρχές να αναφέρουν στασιμότητα της προόδου και έλλειψη διεθνούς νομικής βοήθειας.
Οι ειδικοί έχουν επισημάνει ότι η Emco είναι μία από τις λίγες εταιρείες που κατασκευάζουν οβίδες 125 χιλιοστών εκτός Ρωσίας, τις οποίες οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να χρησιμοποιούν για τον παλιό τους στόλο αρμάτων μάχης. Τέτοιες συγκεκριμένες δυνατότητες μπορεί να είναι μεταξύ των λόγων για τους οποίους ο Βούλγαρος κατασκευαστής είναι στόχος δολιοφθοράς.
«Οι Ρώσοι ενδιαφέρονται πολύ για τις εγκαταστάσεις μας και τους ανθρώπους που τις επανδρώνουν», είπε ένας Βούλγαρος αξιωματούχος που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Το ερώτημα είναι πώς οι βουλγαρικές αρχές μπορούν να προστατεύσουν τη βιομηχανία και τους ιδιοκτήτες. Λανθασμένες έρευνες, κατεστραμμένα στοιχεία — αυτό είναι ένα πρόβλημα. Ποιος ερευνά τους εισαγγελείς;»
