Τις απόψεις του για τις εξελίξεις γύρω από τη Συμφωνία των Πρεσπών, την INF, το Κυπριακό, αλλά και τις εκτιμήσεις του για τις επικείμενες ευρωεκλογές, παρέθεσε μιλώντας στο Sputnik, ο πρέσβης της Ρωσίας στην ΕΕ, Βλαντιμίρ Τσίζοφ. Από τη Συμφωνία των Πρεσπών λείπει το πιο βασικό: Η ευρεία στήριξη των λαών της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας. Αυτό παρατηρεί, μιλώντας στο Sputnik, ο πρέσβης, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Βλαντιμίρ Τσίζοφ.
Παράλληλα, τονίζει ότι «υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει» η πιθανότητα συγκρούσεων, λόγω του ότι «ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού είναι ενάντια στη συμφωνία». Το πιο σημαντικό στοιχείο πάντως της υπόθεσης, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι επιχειρείται η Συμφωνία των Πρεσπών να αποτελέσει «μοντέλο» για την επίλυση άλλων διαφορών. Στη συνέντευξή του στο Sputnik, στο περιθώριο του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο πρέσβης της Ρωσίας στην ΕΕ μιλά για μια σειρά από θέματα διεθνούς και γεωπολιτικού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων και το ενδεχόμενο «κατάρρευσης» της Συνθήκης Πυρηνικών Όπλων Ενδιάμεσου Βεληνεκούς (INF) — μετά από την απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη. Θεωρεί «αφελή» την άποψη ότι οι Αμερικανοί δεν θα εγκαταστήσουν πυραύλους στην Ευρώπη, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι η INF θα μπορούσε να σωθεί νωρίτερα, εντούτοις πλέον δεν υπάρχουν «σημάδια που να επιβεβαιώνουν ότι εξετάζεται αυτή η πιθανότητα».
Όσο για τις ευρωεκλογές του Μαΐου, ο Βλαντιμίρ Τσίζοφ, κάνοντας μια εκτίμηση για το αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης, επισημαίνει ότι το 2019 είναι ένα έτος μεγάλης αλλαγής, κατά το οποίο «φεύγουν οι παλιοί» και σημειώνει ότι η επόμενη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου θα είναι ακόμη περισσότερο διαφοροποιημένη.
Οι συμμετέχοντες στο Φόρουμ των Δελφών σήμερα μίλησαν διεξοδικά για την ευρωπαϊκή κρίση και τον ευρωσκεπτικισμό. Πώς μπορεί η Ευρώπη να ξεπεράσει αυτήν την κρίση;
Η βάση αυτών των συζητήσεων είναι το γεγονός ότι η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης — κάτι που παρεμπιπτόντως σήμερα δεν αναφέρθηκε από κανέναν — δεν εξελίχθηκε με τον τρόπο που η Δύση φανταζόταν.
Η ιδέα της παγκοσμιοποίησης ήταν να αποτελέσει εργαλείο για τη διάδοση φιλελεύθερων αξιών στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά εν τω μεταξύ οι ταχέως αναπτυσσόμενες μεγάλες οικονομίες αυξήθηκαν και η παγκοσμιοποίηση απέκτησε διαφορετική πορεία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ασχολείται τόσο με τον στόχο της διάδοσης των «αξιών» της — οι οποίες είναι μάλλον υπό όρους και διφορούμενες — όσο με τον στόχο της διατήρηση της θέσης του Ευρωπαϊκού, σύμφωνα με την άποψή της, πολιτισμού στον κόσμο. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν βασιστεί σε όλα τα θεμέλια αυτού του πολιτισμού, και ένα από αυτά τα θεμέλια είναι και η Ρωσία.
Η Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι με την καταστροφή της Συνθήκης INF, η ΕΕ θα βρεθεί μεταξύ «διασταυρούμενων πυρών»;
Θυμάμαι πολύ καλά πώς γεννήθηκε η Συνθήκη INF το 1987. Οι Ευρωπαίοι ήταν εκείνοι που χάρηκαν πιο πολύ από όλους. Σήμερα, κάποιοι τηρούν μία αφελή άποψη, εκτιμώντας ότι ίσως αυτήν τη φορά οι Αμερικανοί δεν θα εγκαταστήσουν πυραύλους στην Ευρώπη, αλλά αντ’αυτού θα το κάνουν στην Ασία. Δεν είναι σαφές το πού θα τους τοποθετήσουν: Στην Ιαπωνία, η στάση που τηρείται απέναντι στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι διφορούμενη. Στη Νότια Κορέα; Ωστόσο, η προοπτική της αποπυρηνικοποίησης της Κορεατικής Χερσονήσου θα εξαρτηθεί από αυτό. Θα μπορούσε να έχει σωθεί νωρίτερα η Συνθήκη; Θεωρώ ότι θα μπορούσε. Τώρα, δεν υπάρχουν κάποια σημάδια που να επιβεβαιώνουν ότι εξετάζεται αυτή η πιθανότητα. Τρεις μήνες μάς χωρίζουν από τις ευρωεκλογές. Κατά τη γνώμη σας, ποιος θα αναλάβει τα ηνία διακυβέρνησης της Ευρώπης;
Διανύουμε ένα έτος μεγάλης αλλαγής. Φεύγουν οι παλιοί, όχι μόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους θεσμούς. Το στρατόπεδο των λεγόμενων λαϊκιστών και ευρωσκεπτικιστών καθίσταται ισχυρότερο. Είναι επικριτικοί απέναντι στην ΕΕ, αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει από το να θέσουν υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να δημιουργήσουν φατρίες εκεί. Ένα πράγμα μπορώ να πω: Η επόμενη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου θα είναι ακόμη περισσότερο διαφοροποιημένη. Τα δύο ηγετικά κόμματα, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα μαζί με την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών δεν συγκεντρώνουν πλέον 5%. Επομένως, θα πρέπει να υπάρξουν συμφωνίες για συνασπισμούς. Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν ήταν δημοφιλής ούτε στην Ελλάδα, ούτε στη Βόρεια Μακεδονία. Κι όμως, επικυρώθηκε και από τις δύο χώρες. Πολύ σύντομα, η Βόρεια Μακεδονία θα εισέλθει στις τάξεις του ΝΑΤΟ. Πώς αξιολογείτε τη συμφωνία και ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της συμφωνίας;
Το πρόβλημα ασφαλώς και έπρεπε να επιλυθεί. Το γεγονός ότι επιλύθηκε θα μπορούσε να εκληφθεί ως θετικό: Οι δύο χώρες ζούσαν σαν τον σκύλο με τη γάτα και τώρα θα ζουν σε αρμονία. Θα μπορούσε να γίνει με διαφορετικό τρόπο; Πιθανότατα, αλλά αυτό θα προϋπέθετε περαιτέρω προσπάθειες για να διευρυνθεί η πλατφόρμα της πολιτικής στήριξης για μία τέτοια συμφωνία.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι βρέθηκε ένα όνομα για μία γειτονική χώρα, το ζήτημα της ονομασίας είναι το πιο απλό. Εδώ και πολύ καιρό λέω, τόσο στους Έλληνες όσο και στους γείτονές τους, ότι δεν έπρεπε να καθυστερούν αυτήν τη διαδικασία. Με την πάροδο των ετών, το μόνο που γινόταν ήταν να στερεώνονται ολοένα και πιο πολύ οι θέσεις τους. Εν τέλει, οι δύο ηγέτες (σ.σ. της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας) συμφώνησαν, η ΕΕ επικρότησε μετά χαράς (σ.σ. τη συμφωνία), όπως και οι Αμερικανοί. Αλλά (σ.σ. από τη συμφωνία) λείπει το πιο βασικό: Η ευρεία λαϊκή στήριξη και από τις δύο πλευρές.
Δεν θα αναφέρω λεπτομέρειες αυτήν τη στιγμή, όπως το ότι παραβιάστηκε το Σύνταγμα στη Βόρεια Μακεδονία με στόχο την «προώθηση» της συμφωνίας και το ποιοι εξωτερικοί παράγοντες έλαβαν μέρος σε αυτό. Μία σημαντική μερίδα του πληθυσμού ήταν ενάντια στη συμφωνία και δεν άλλαξε τίποτα σε αυτήν τη διαδικασία. Η πιθανότητα της σύγκρουσης υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει.
Κατ’εμέ, το σημαντικότερο στοιχείο όλης αυτής της κατάστασης είναι οι προσπάθειες εκείνων που επιχειρούν να παρουσιάσουν ό,τι συνέβη ως ένα μοντέλο για άλλες καταστάσεις συγκρούσεων. Ειλικρινά, κάποιοι ήδη γνέφουν προς το Κόσοβο και εξετάζουν το πώς να επιλύσουν αυτή τη μακρόχρονη διαμάχη με μια «μακεδονική» αναλογία εκεί.
Η επόμενη στη λίστα του ΝΑΤΟ; Η Σερβία;
Θεωρώ ότι το ΝΑΤΟ ίσως αποτύχει στην περίπτωση της Σερβίας. Φέτος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το δεύτερο τμήμα του Turkish Stream. Πολλές χώρες έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για το πρότζεκτ. Την ώρα ίδια ώρα, η Ρωσία τονίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να παράσχουν εγγυήσεις ότι το πρότζεκτ δεν θα έχει την ίδια μοίρα με τον South Stream. Υπάρχουν ενδείξεις ότι θα δοθούν αυτές οι εγγυήσεις;
Όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την οδηγία της ΕΕ για το φυσικό αέριο δεν σχετίζονται με την περίπτωση του Turkish Stream. Ας δούμε πώς θα είναι η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η παρούσα (σ.σ. Κομισιόν) τηρεί μια ισότιμα ουδέτερη στάση σε σχέση με τον Turkish Stream, αν και όσον αφορά στον Nord Stream, η θέση της είναι εντελώς διαφορετική. Μπορώ να πω ότι η Κομισιόν σκέφτεται να δημιουργήσει αρκετούς κόμβους στη Βουλγαρία με την προϋπόθεση ότι η Βουλγαρία δεν θα είναι η μόνη χώρα διέλευσης, αλλά θα μπορεί να δραστηριοποιείται στο φυσικό αέριο. Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί 45 χρόνια απ’όταν ξεκίνησε το Κυπριακό. Σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, μπορεί η διαπραγματευτική διαδικασία να προχωρήσει από το «σημείο μηδέν»;
Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα του Κυπριακού ξεκίνησε το 1959, όταν επιβλήθηκαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης — Λονδίνου, που αποτέλεσαν τη νομική βάση για τη δημιουργία της Δημοκρατίας της Κύπρου. Εκείνη την περίοδο εμφανίστηκε το Κυπριακό, λόγω του ότι αυτές οι συμφωνίες γράφτηκαν όχι στην Ελλάδα ή στην Τουρκία ή στην Κύπρο, αλλά στο Λονδίνο. Δεν θα προβώ σε προβλέψεις που έχουν χρονικό περιορισμό. Η σημασία του ζητήματος του Κυπριακού είναι γνωστή σε όλους. Πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν προσπάθειες να ερμηνεύεται με διαφορετικούς τρόπους. Το σημείο εκκίνησης θα πρέπει να είναι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων χωρίς να επιχειρείται η επιβολή έτοιμων συνταγών από το εξωτερικό. *Το Sputnik συμμετέχει ως media partner στο 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
