Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Κατά την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Αμύνης Ακάρ στην Ουάσιγκτον στις 22 Φεβρουαρίου, φαίνεται ότι επιβεβαιώθηκε η άποψη των ΗΠΑ ότι στην προτεινόμενη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στην Συρία, στην μεθόριο με την Τουρκία, αποκλείεται η παρουσία τουρκικών δυνάμεων.
Από τα μέσα Δεκεμβρίου 2018 που ο πρόεδρος Τραμπ μίλησε για αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από την Συρία, η “στρατηγική εξόδου” που υιοθέτησε η Ουάσιγκτον, στηρίζεται στην δημιουργία μιας πολυεθνικής δυνάμεως που θα αναπτυχθεί σε μια ζώνη ασφαλείας. Σε αυτήν, θα υπάρχει αμερικανική παρουσία, πλην όμως σημαντικά μειωμένη και, κατά πληροφορίες, κυμαινόμενη σε 400 περίπου άνδρες.
Φυσικά, το αμερικανικό σχέδιο βρίσκει αντίθετη την Τουρκία, η οποία επιδιώκει να δημιουργήσει με δικές της δυνάμεις μια ζώνη ασφαλείας βάθους 20 μιλίων (32 χλμ.) κατά μήκος των 500 χλμ. της μεθορίου Τουρκίας – Συρίας. Οι Τούρκοι έχουν προειδοποιήσει τους Αμερικανούς ότι εάν αποσύρουν τις δυνάμεις τους πριν συμφωνήσουν μεταξύ τους κατά τρόπον που να καλύπτει τις ανησυχίες της Άγκυρας για την ασφάλειά της, τότε θα διατηρούν το δικαίωμα της “αυτοάμυνας”. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, φέρουν τους Αμερικανούς να προτείνουν μία συμβολική μόνο τουρκική παρουσία στην πολυεθνική δύναμη που θα αναπτυχθεί, εφόσον θα πρόκειται κατά βάση για δυνάμεις κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.
Για το αμερικανικό σχέδιο, έγραψε πρώτα η Wall Street Journal στις 31 Ιανουαρίου 2019, αναφέροντας ότι η Ουάσιγκτον επιθυμούσε τον ηγετικό ρόλο στην πολυεθνική δύναμη, να αναλάβουν Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Αυστραλία. Επίσημη αναφορά περί της προθέσεως, έγινε στις 13 Φεβρουαρίου από τον Αμερικανό υπουργό Αμύνης Πάτρικ Σάναχαν. Στις 16 Φεβρουαρίου, ο γερουσιαστής Λίντσεϋ Γκράχαμ αποκάλυψε ότι η Ουάσιγκτον θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους συμμάχους να αφιερώσουν δυνάμεις για τον σκοπό αυτό.
Αμερικανοί αξιωματούχοι προσδιορίζουν ως χρόνο ολοκληρώσεως της αποχωρήσεως των δυνάμεων το καλοκαίρι, εκτίμηση η οποία εξαρτάται από τις εξελίξεις των επιχειρήσεων εναντίον των ισλαμιστών τζιχαντιστών. Συνεπώς, μέχρι τότε πρέπει να έχει αποφασισθεί η συγκρότηση και ανάπτυξη της πολυεθνικής δυνάμεως.
Εφόσον οι διεργασίες για την πολυεθνική δύναμη έχουν ξεκινήσει τουλάχιστον από τα τέλη Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου, εκτιμάται ότι το ζήτημα έχει τεθεί ήδη με τον έναν ή άλλον τρόπο στους Συμμάχους. Και παρόλο που είναι αναμενόμενο ότι η βολιδοσκόπηση θα ξεκινήσει από τους Άγγλους και τους Γάλλους, έχει ενδιαφέρον τι στάση θα τηρήσει η Ελλάδα σε τυχόν πρόσκληση των ΗΠΑ για συμμετοχή στην πολυεθνική δύναμη.
Κάποιες βολιδοσκοπήσεις τουλάχιστον, μπορεί να έχουν γίνει ήδη στην Αθήνα. Στην σύνοδο υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ (13-14 Φεβρουαρίου) η συγκρότηση της πολυεθνικής Δυνάμεως Παρατηρητών, δεν απετέλεσε επισήμως μέρος των ζητημάτων που απασχόλησαν. Αμέσως μετά (15-16 Φεβρουαρίου), ο ΥΕΘΑ συμμετείχε στην 55η Διάσκεψη Ασφαλείας στο Μόναχο, χωρίς να ανακοινωθεί οτιδήποτε για τις επαφές και τα θέματα που συζητήθηκαν. Συνάντηση πάντως είχε ο Ναύαρχος Αποστολάκης με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντριου Πηκ.
Επί της ουσίας, το ζήτημα είναι ότι η περίπτωση της πολυεθνικής Δυνάμεως Παρατηρητών στην Συρία, είναι ένα σχέδιο που μάλλον θα πρέπει να ενδιαφέρει την Ελλάδα. Η απειλή στην περιοχή έχει εξαλειφθεί και ο ρόλος της αποστολής θα είναι σταθεροποιητικός, εξασφαλίζοντας ότι οι Κούρδοι που ελέγχουν την περιοχή δεν θα δεχθούν επίθεση από την Τουρκία.
Το ότι πάντως οι Αμερικανοί επιφυλάσσουν τον πρωταρχικό λόγο στην Δύναμη, σε χώρες που έχουν αναπτύξει ήδη στην περιοχή Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων (SOF) για να καταπολεμήσουν τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, σημαίνει ότι αυτές θα έχουν και τον πρώτο λόγο σε περίπτωση ανάγκης για ανάληψη δράσεως. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ θα προσφέρουν προθύμως υποστήριξη σε επίπεδο Πληροφοριών, Επιτηρήσεως και Αναγνωρίσεως (ISR) με την χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) στην παροχή εναερίων μέσων για υποστήριξη επιχειρήσεων εκκενώσεως απωλειών ενώ θα παραμείνει και κάποιο επίλεκτο τμήμα σε ρόλο Δυνάμεως Ταχείας Αντιδράσεως.
Η πολυεθνική Δύναμη Παρατηρητών, υπολογίζεται ότι θα έχει δύναμη περίπου 2.000 ανδρών, σημαντικά μικρότερη δηλαδή σε σχέση με τις δυνάμεις που διατηρούν κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ στην ελεγχόμενη από τους Κούρδους περιοχή. Μέσα σε μια τέτοια δύναμη, μπορεί να “δέσει” απολύτως και μία ελληνική, έστω μικρή δύναμη. Εμπειρία από ανάλογες αποστολές “σταθεροποιήσεως” υπάρχει ενώ και σε επίπεδο Ειδικών Δυνάμεων, μπορεί να ενσωματωθεί ένα τμήμα.
Η ελληνική παρουσία στην Συρία, θα έχει μεγάλη συμβολική σημασία για προφανείς λόγους. Η Ελλάδα θα δείξει εμπράκτως ότι η “στρατηγική” σχέση που θέλει να κτίσει με τις ΗΠΑ, δεν περιορίζεται σε “εύκολες” και “βολικές” δεσμεύσεις από δικής της πλευράς, προκειμένου να εξασφαλίζει την “υψηλή” υποστήριξη των Συμμάχων. Και η έμπρακτη ανταπόκριση υψηλού κύρους και περιορισμένων κινδύνων, είναι αυτή της προσκολλήσεως ενός τμήματος Ειδικών Δυνάμεων πλάι στις συμμαχικές δυνάμεις.
Η Ελλάδα επαίρεται για τον “σταθεροποιητικό ρόλο” που διαδραματίζει ως “πυλώνας” στην περιοχή. Για το ίδιο, δεν χάνουν ευκαιρία να την επαινούν οι ΗΠΑ. Από την άλλη, η Αθήνα έχει επιδιώξει τα τελευταία έτη στενότερη σχέση σε επίπεδο Ειδικών Δυνάμεων με την Ιορδανία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Θα μπορούσε λοιπόν να εξετασθεί το ενδεχόμενο να “καλέσει” η Ελλάδα οποιονδήποτε “δικό της” σύμμαχο, ώστε να συγκροτήσουν μία κοινή δύναμη που θα αναπτυχθεί στην Συρία. Πρόσκληση η οποία μπορεί να απευθυνθεί ακόμη και στα Τίρανα, τα Σκόπια, το Βουκουρέστι και την Σόφια, με τις οποίες συμμετέχει στην πρωτοβουλία Β-9.
Υπάρχουν ορισμένες παράμετροι, οι οποίες δεν πρέπει να λησμονούνται αλλά να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αλβανία και Σκόπια, έχουν ανταποκριθεί ήδη στο παρελθόν σε ανάλογα συμμαχικά καλέσματα και έχουν αναπτύξει τμήματα ειδικών μονάδων στο Αφγανιστάν. Παρόλο που πρόκειται για περιορισμένης δυνάμεως και αξίας αποσπάσματα, και μόνο το γεγονός ότι συγκαταλέγονται στις λεγόμενες Ειδικές Δυνάμεις, αυτό τους προσδίδει μεγαλύτερο κύρος.
Εάν οι βόρειοι γείτονες σπεύσουν να στείλουν δυνάμεις στην πολυεθνική της Συρίας και η Ελλάδα δεν το πράξει, τότε θα επιβεβαιωθεί για άλλη μια φορά ότι η Αθήνα αποφεύγει επιμελώς τα “δύσκολα”. Η Αθήνα θα απομονωθεί και θα αποδείξει επίσης ότι είναι μόνο για τα “εύκολα”, στην ειρήνη.
doureios.com
