Μια νέα συλλογή με αδημοσιεύτες (μέχρι πρόσφατα) επιστολές του Τζέιμς Κ. Μπάξτερ, ενός εκ των σημαντικότερων ποιητών της Νέας Ζηλανδίας, έχει προκαλέσει σάλο, καθώς σε μία από αυτές ο διάσημος λογοτέχνης ομολογεί ότι ασέλγσε στη σύζυγό του, όταν εκείνη αρνήθηκε να κάνουν σεξ.
Ο Μπάξτερ πέθανε στο Οκλαντ το 1972, ωστόσο παραμένει μέχρι σήμερα ένας από τους λογοτεχνικούς «γίγαντες» της χώρας του. Ο ποιητής κέρδισε διεθνή φήμη στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν ο εκδοτικός οίκος Oxford University Press εξέδωσε την συλλογή του με τίτλο «In Fires of No Return». Εδώ και δεκαετίες, υπήρξε μια αμφιλεγόμενη φιγούρα των γραμμάτων, λόγω του εκκεντρικού και δύσκολού του χαρακτήρα. Οι τελευταίες αποκαλύψεις όμως για την προσωπική του ζωή και τον γάμο του έχουν σοκάρει πολλούς συμπατριώτες του.
Η σύζυγος του Μπάξτερ, Τζάκι Στερμ, υπήρξε πρωτοπόρος στην χώρα της, ως η πρώτη γυναίκα Μαορί που απέκτησε πανεπιστημιακή μόρφωση. Η Στερμ ήταν επίσης χαρισματική λογοτέχνης, και είχε εκδώσει αρκετά ποιήματα και διηγήματα.
Η παραδοχή του Μπάξτερ ότι κάποτε είχε ασελγήσει στην γυναίκα του όταν του αρνήθηκε τον έρωτα, δεν μπορεί παρά να αλλάξει τον τρόπο που οι Νεοζηλανδοί βλέπουν αυτόν τον σημαντικό λογοτέχνη. Σε μια κριτική της συλλογής των επιστολών, που εκδόθηκε πρόσφατα, ο Τζον Νιούτον αναφέρει ότι δεν είναι πλέον δυνατόν «να αναλύουμε τη δουλειά του Μπάξτερ χωρίς να θίγουμε τον υποτιμητικό και προσβλητικό τρόπο με τον οποίο έγραφε για τις γυναίκες».
«Ο Μπάξτερ δεν είναι για όλους. Ανάμεσα στις παραδοξότητες της αντιμετώπισής του από τους κριτικούς λογοτεχνίας είναι ότι μέχρι σήμερα, κανείς δεν έθιξε ποτέ τον τρόπο που γράφει για το γυναικείο φύλο», αναφέρει ο Νιούτον στην κριτική του.
Η επίμαχη αναφορά στην επιστολή που είχε αποστείλει ο ποιητής σε έναν φίλο του είναι η εξής: «Οι σεξουαλικές σχέσεις αποκαταστάθηκαν. Αυτό τουλάχιστον δημιουργεί ένα κοινό έδαφος για να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα. Ο στόχος επετεύχθη μέσω του βιασμού. Ξέρω πολύ καλά ότι κανένας άλλος τρόπος δεν θα μπορούσε να κάμψει τους ενδοιασμούς της… Τώρα δείχνει 10 φορές πιο ευχαριστημένη. Όμως μου φαίνεται ότι κάθε καινούργια πράξη θα πρέπει να επαναλάβει το μοτίβο του βιασμού».
Η παραπάνω περιγραφή ασέγλειας χαρακτηρίστηκε «αηδιαστική» και «σοκαριστικά κυνική» από τον τοπικό Τύπο.
Ο καθηγητής Πολ Μίλαρ του Πανεπιστημίου του Κεντερμπέρι, ο οποίος μελετά χρόνια τον Μπάξτερ και υπήρξε στενός φίλος της μακαρίτισσας πρώην συζύγου του λογοτέχνη, εξέφρασε την ελπίδα οι νέες πληροφορίες για την κοινή ζωή του ζευγαριού, να μην αλλάξουν την εικόνα που έχουν οι αναγνώστες για το έργο της Στερμ.
«Ελπίζω να μην την αντιμετωπίζουν πλέον ως θύμα. Ο γάμος της με τον Μπάξτερ κράτησε μόνο το 1/4 της ζωής της και υπήρξε μια πρωτοπόρος των γραμμάτων στη Νέα Ζηλανδία και πολύ δυναμική γυναίκα», είπε στον Guardian ο καθηγητής.
