Σαν σήμερα, στις 13 Μαΐου 1982, πέθανε η Κυρά της Ρω, η μεγάλη πατριώτισσα Δέσποινα Αχλαδιώτη

Η Κυρά της Ρω ή Κυρά της Ρωμιοσύνης, κατά κόσμον Δέσποινα Αχλαδιώτη, είδε το φως της ζωής το 1890 και έφυγε σαν σήμερα, πριν από 40 χρόνια, στις 13 Μαΐου 1982. Επί 40 χρόνια ύψωνε, καθημερινά, την ελληνική σημαία στη βραχονησίδα Ρω, κοντά στο Καστελόριζο, απέναντι από τα τουρκικά παράλια.

Η Δέσποινα Αχλαδιώτη ήθελε να βλέπουν τη σημαία οι ναυτικοί στα διερχόμενα πλοία και να θυμούνται, όχι μόνο οι Τούρκοι αλλά όλοι, την ελληνικότητα του νησιού.

Η μεγάλη πατριώτισσα εγκαταστάθηκε πρώτη φορά στη Ρω, με τον άντρα της Κώστα το 1927. Μαζί τους είχαν μερικά ζώα για να καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Τότε στη βραχονησίδα ζούσαν λίγες οικογένειες, οι οποίες αργότερα εγκατέλειψαν το νησί. Από τότε εκείνη κι ο άντρας της έγιναν οι μοναδικοί κάτοικοι. Όπως είχε αναφέρει η ίδια στο αφιέρωμα που της έκανε ο Φρέντυ Γερμανός στην κρατική τηλεόραση, «Η ζωή των Καστελοριζιτών ήταν η βραχονησίδα Ρω, αν οι Τούρκοι την παίρναν δεν θα υπήρχε Καστελόριζο».

Η παρουσία της Δέσποινας στη βραχονησίδα εκνεύριζε τους Τούρκους που πολύ συχνά φρόντιζαν να την ενοχλούν. Πρώτη φορά ανέβηκαν και ύψωσαν τη τουρκική σημαία στη Ρω το 1929. Μόλις η Δέσποινα την είδε, πήρε ένα λευκό σεντόνι και γαλάζιο ύφασμα και έραψε την ελληνική σημαία. Μαζί με τον άντρα της κατέβασαν την τουρκική και ύψωσαν την ελληνική.

Το 1940 ο άντρας της αρρώστησε βαριά. Η Κυρά της Ρω ήταν μόνη στη βραχονησίδα. Άναψε φωτιές για να ειδοποιήσει τους ψαράδες για βοήθεια, αλλά δεν τις είδαν εγκαίρως και άργησαν να φτάσουν στη Ρω. Ο άντρας της πέθανε μέσα στη βάρκα, κατά τη μεταφορά του στο Καστελόριζο. Μετά το θάνατό του, η Κυρά επέστρεψε το 1943 με την τυφλή μητέρα της στη Ρω και συνέχισε να υψώνει την ελληνική σημαία.

Εκείνη τη χρονιά το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης» έφτασε στο λιμάνι του νησιού, και το Καστελόριζο ήταν πλέον ελεύθερο από τους Ιταλούς. Το νησί μετατράπηκε σε έδρα των Συμμάχων, οι οποίοι όταν άκουσαν για μια γυναίκα που κατοικεί στην απέναντι βραχονησίδα, έστειλαν ναύτες να την χαιρετήσουν και να τις δώσουν τρόφιμα και εφόδια. Η Δέσποινα τους βοηθούσε καθ’ όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων, και όταν τα πλοία περνούσαν μπροστά από τη Ρω έτρεχε και τα χαιρετούσε κουνώντας τη σημαία.

Ακόμα και κατά το βομβαρδισμό του Καστελόριζου από τα γερμανικά βομβαρδιστικά, όταν όλοι οι κάτοικοι έφυγαν από το νησί, η Κυρά της Ρω δεν εγκατέλειψε το σπίτι της.

Έμεινε και το προστάτευε, καθώς όταν έλειπε οι Τούρκοι έβρισκαν την ευκαιρία να ανέβουν στη βραχονησίδα. Το 1974 ένας Τούρκος δημοσιογράφος, ο Ομάρ Κασάρ, μαζί με άλλους δύο Τούρκους εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της και ύψωσαν τη τούρκικη σημαία. Η Δέσποινα γύρισε στο νησί και την κατέβασε.

Την επόμενη χρονιά το ναυτικό κατέφθασε με ένα αντιτορπιλικό στο Καστελόριζο και την παρασημοφόρησε για τον πατριωτισμό της. Όλοι οι κάτοικοι του νησιού συγκεντρώθηκαν για να την ευχαριστήσουν. Η Κυρά της Ρω διάβασε μερικά λόγια που είχε γράψει σε ένα χαρτί και τελείωσε τις ευχαριστίες της λέγοντας «Ζήτω η Ελλάς».

Όπως είχε πει η ίδια: «Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τούρκικες ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να μου την βάλουν στον τάφο μου».

Σε ηλικία 92 ετών η Δέσποινα Αχλαδιώτη, η «Κυρά της Ρω», πέθανε στο νοσοκομείο της Ρόδου. Η επιθυμία της εκπληρώθηκε: τάφηκε στο ξερονήσι της, δίπλα στον ιστό της ελληνικής σημαίας, με τιμές εθνικής ηρωίδας.