To Karoshi (καρόσι) αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πληγές στη σύγχρονη ιστορία της Ιαπωνίας. Στα ιαπωνικά μεταφράζεται κυριολεκτικά ως «θάνατος υπερωρίας» και αναφέρεται στον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό εργαζομένων που βρίσκονται νεκροί, καθώς ο οργανισμός τους δεν έχει αντέξει τους ρυθμούς εργασίας.
Οι εικόνες Ιαπώνων να κοιμούνται σε δρόμους και παγκάκια καθώς λόγω των υπερωριών δεν προλαβαίνουν να φτάσουν στο σπίτι τους, είναι πλέον καθημερινότητα, με τον αριθμό των αυτοκτονιών να αυξάνεται παράλληλα καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οι υπερωρίες που εξαντλούν τους εργαζόμενους δεν πληρώνονται.
Με την ζοφερή εικόνα που έχει δημιουργηθεί, μια εταιρεία στην Ιαπωνία, αποφάσισε να προχωρήσει σε μια ριζοσπαστική πρόταση με στόχο την διασφάλιση της πνευματικής αλλά και σωματικής υγείας των εργαζομένων της. Συγκεκριμένα, η εταιρεία Crazy θα επιδοτεί τους εργαζομένους που εξασφαλίζουν τουλάχιστον 6 ώρες ύπνου κάθε βράδυ, με βαθμούς που θα αντιστοιχούν σε ένα ποσό περίπου 570 δολαρίων το χρόνο, που θα μπορούν να ανταλλαχθούν με γεύματα στην καφετέρια της εταιρείας.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Kazuhiko Moriyama σημειώνει πως η χώρα χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει την σχέση της με τον ύπνο, καθώς στην Ιαπωνία κυριαρχεί η κουλτούρα της σκληρής και πολύωρης εργασίας για το καλό της επιχείρησης, εις βάρος των προσωπικών αναγκών.
Το υπουργείο Υγείας της Ιαπωνίας έχει εκδώσει οδηγίες για τους εργοδότες ώστε να βοηθήσουν στην εξάλειψη της στάσης «ο ύπνος δεν είναι τόσο σημαντικός» που κυριαρχεί και επισημαίνει στις επιχειρήσεις τη σημασία και τα οφέλη που έχει ο ύπνος για τους εργαζόμενους. Τα σημάδια δείχνουν να είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά, με την Ιαπωνική Εταιρεία Έρευνας Ύπνου να προειδοποιεί ότι το 71% των ενήλικων αντρών στη χώρα κοιμάται λιγότερο από επτά ώρες το βράδυ, ενώ ανησυχία προκαλεί πως το 30% των ενηλίκων βασίζεται στο αλκοόλ για να κοιμηθούν. Κάτι το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στο μέλλον.
Η αλλαγή κουλτούρας των εργασιακών σχέσεων στην Ιαπωνία αποδεικνύεται πως είναι πλέον επιβεβλημένη. Το 2009 υπήρξε μελέτη από την Rand που προσπάθησε να ποσοτικοποιήσει το κόστος της στέρησης του ύπνου. Η κακή υγεία και τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας ενοχοποιούνται για μια εκτιμώμενη απώλεια παραγωγικότητας της ιαπωνικής οικονομίας κατά 138 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, αξίας 2,92% του ΑΕΠ.
Η περίπτωση της 31χρονης δημοσιογράφου Miwa Sado που το 2013 πέθανε από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, αφού είχε δουλέψει 159 ώρες υπερωρίας σε ένα μήνα, έχοντας λάβει μόνο δυο ημέρες ρεπό αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα του κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στην Ιαπωνία. Η κατάσταση στην Ιαπωνία δείχνει πως δύσκολα μπορεί να ανατραπεί καθώς μόλις τον Οκτώβριο ο 57χρονος μηχανικός Tadaaki Igari που εργαζόταν στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, πέθανε από θανατηφορά αρρυθμία έχοντας καταγράψει 100 ώρες υπερωρίας τον μήνα πριν τον θάνατο του. Πρόσφατο έγγραφο της ιαπωνικής κυβέρνησης προειδοποιεί ότι οι δάσκαλοι και το ιατρικό προσωπικό διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο να υποστούν karoshi.
Σύμφωνα με τον Kazuhiko Moriyama της εταιρείας Crazy στο Τόκιο, αυτός ο κίνδυνος δεν πρόκειται να υπάρξει για τους υπαλλήλους της εταιρείας. «Πρέπει να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των εργαζομένων, διαφορετικά η ίδια η χώρα θα αποδυναμωθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά με την στάση του να αποτελεί παράδειγμα πως πρέπει η υγεία και η ευημερία να γίνουν προτεραιότητα για όλους.
economistas.gr
