Αρκετές είναι οι νεαρές γυναίκες, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από χρόνια, φλεγμονώδη νοσήματα οι οποίοι έχουν συχνά έλλειψη σιδήρου (σιδηροπενία), χωρίς να το ξέρουν.
Ένας στους τρεις ανθρώπους σε όλο τον κόσμο έχει έλλειψη σιδήρου, η οποία μπορεί να υπονομεύει την υγεία του. Ωστόσο πολλοί δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από σιδηροπενία, όπως λέγεται η κατάσταση αυτή.
Η σιδηροπενία είναι ιδιαιτέρως συχνή στις προεμμηνοπαυσικές γυναίκες, τις εγκύους και τα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και 33% των προεμμηνοπαυσικών γυναικών έχουν έλλειψη σιδήρου. Το ίδιο και ποσοστό έως 77% των εγκύων και έως 48% των μικρών παιδιών.
Η σιδηροπενία είναι επίσης συχνή στους πάσχοντες από ορισμένα χρόνια νοσήματα. Στην πραγματικότητα, υπολογίζεται ότι προσβάλλει:
- 1 στους 2 ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια (CHF)
- Κατά μέσον όρο 55% των πασχόντων από χρόνια νεφρική νόσο
- Σχεδόν 6 στους 10 ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
Η σιδηροπενία μπορεί να είναι εξουθενωτική, να επιδεινώσει μια υποκείμενη χρόνια πάθηση και να οδηγήσει σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Ωστόσο τα συμπτώματά της είναι δύσκολο να διαγνωστούν και μπορεί να σχετίζονται με άλλες παθήσεις. Συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- Η κόπωση
- Η χλωμή όψη
- Τα εύθραυστα νύχια με μορφολογικές ανωμαλίες
- Η αδυναμία συγκέντρωσης
- Η επιθυμία για κατανάλωση πραγμάτων που δεν είναι φαγώσιμα (π.χ. χώμα, πηλός, πάγος)
- Ειδικά στα παιδιά, η σιδηροπενία μπορεί να επηρεάζει σημαντικά τη γνωστική και κινητική τους ανάπτυξη.
Διεθνής Ημέρα Σιδηροπενίας
Η 26η Νοεμβρίου έχει θεσμοθετηθεί ως Ημέρα Σιδηροπενίας, με στόχο την ευαισθητοποίηση γύρω από τις σοβαρές συνέπειες της σιδηροπενίας και της σιδηροπενικής αναιμίας.
Η εφετινή Ημέρα Σιδηροπενίας εστιάζει ιδιαίτερα στη σημασία του σιδήρου για την υγεία των γυναικών και των ασθενών με νεφρική ή καρδιακή ανεπάρκεια. Διεθνώς υποστηρίζεται από τους φορείς: European Kidney Health Alliance, The Heart Failure Policy Network και Anaemia Community.
«Η σιδηροπενία είναι το συχνότερο αίτιο αναιμίας στον γενικό πληθυσμό, ιδίως στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας», είπε ο αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας Παναγιώτης Τσιριγώτης, από το Αττικό Νοσοκομείο. «Τα ποσοστά της είναι πολύ αυξημένα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας. Μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια (π.χ. χαμηλή πρόσληψη σιδήρου από τη διατροφή, χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα, κακοήθειες, αιμορραγίες κ.λπ.) και ασκεί αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα των ασθενών».
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Ιωάννης Μπολέτης, πρόεδρος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, ανέφερε ότι η σιδηροπενία απαντάται σε όλα τα στάδια της νεφρικής νόσου και μπορεί να είναι συμπτωματική, ανεξάρτητα από την παρουσία ή μη της αναιμίας.
Αντίστοιχα, ο καθηγητής Καρδιολογίας Χαράλαμπος Βλαχόπουλος είπε ότι η σιδηροπενία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας μεταξύ των πασχόντων από καρδιακή ανεπάρκεια. «Η σιδηροπενία υποδιαγιγνώσκεται και υποθεραπεύεται στους ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γίνεται αξιολόγηση του βασικού διαγνωστικού δείκτη (φερριτίνη ορού)», τόνισε. «Επιπλέον, τα συμπτώματά της (δύσπνοια, κόπωση κ.λπ.) είναι σε πολλές περιπτώσεις κοινά με εκείνα της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας».
Κρίσιμη η έγκαιρη διάγνωση
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία της σιδηροπενίας έχουν κρίσιμη σημασία για τους ασθενείς. Επειδή, όμως, η έλλειψη σιδήρου συνήθως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με αλλαγές στην διατροφή, είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων.
Αυτή πρέπει να γίνεται πάντοτε υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού, ώστε να αναπληρωθούν οι αποθήκες σιδήρου στον οργανισμό και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών, υπογράμμισαν οι ειδικοί.
Η Ημέρα Σιδηροπενίας θεσμοθετήθηκε το 2015 από την φαρμακευτική εταιρεία Vifor Pharma. Για τις ανάγκες της έχει δημιουργηθεί ειδική ιστοσελίδα, η οποία πλέον είναι διαθέσιμη και στα ελληνικά. Την ελληνική ιστοσελίδα δημιούργησε η εταιρεία GENESIS Pharma σε συνεργασία με τη Vifor Pharma, για να βοηθήσει το κοινό να αναγνωρίσει τα πιο συχνά συμπτώματα της σιδηροπενίας και της σιδηροπενικής αναιμίας.
